Spoor 1 gered
Zoals eerder in deze artikelreeks al werd beschreven, is de indienststelling van de ontvlechting (vrijlegging) van de Stichtse Lijn (het Soesterlijntje in de volksmond) met de hoofdsporen Hilversum - Amersfoort in Baarn met een jaar vertraagd. Was het eerder de bedoeling geweest dit project per invoeringsdatum van de dienstregeling in december 2007 gereed te hebben, nu is voorzien dat de sporenwijziging, nieuw zijperron en modernisering van de reizigersvoorzieningen (o.a. liften en verbouwde tunnel) met de dienstregeling in december 2008 in dienst zal komen.
Ook werd eerder in 2008 besloten, dat - in tegenstelling tot eerdere plannen - spoor 1 niet geheel zal verdwijnen. Het wordt een kopspoor dat vanuit de richting Hilversum te benaderen blijft. De aansluiting aan de Amersfoortse zijde vervalt, omdat er over een ahob (in dit geval de overweg Generaal van Heutszlaan) maximaal drie sporen mogen liggen. De ahob in de Torenlaan zal verlegd worden in een haakse passage.
Volgens ProRail wil en kan het Koninklijk Huis nu gebruik blijven maken van het aan de Koninklijke wachtkamer in het stationsgebouw grenzende spoor 1. Het wachten was op de definitieve goedkeuring van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Het laten liggen en in exploitatie houden van een spoor betekent namelijk ook dat het spoor moet worden onderhouden. Hogere kosten dus. En omdat ProRail de spoorwegbeheerder is die onder dat Ministerie valt, moest er wel formele goedkeuring komen.
De redding van spoor 1 is te danken aan Baarns initiatief. De Stichting Mooi Baarn, Stichting Vorstelijk Baarn en de Historische Kring Baerne verzochten de Raad van Bestuur van ProRail de aanvankelijke sloop terug te draaien. Achter de schermen heeft de gemeente Baarn stevig onderhandeld. En met het nu voorliggende resultaat, dat spoor 1 in de bestekken van de ombouw nu is meegenomen.
Het plan is nu om van het eerste spoor een kopspoor te maken. Nog voor de spoorwegovergang op de Van Heutszlaan komt een stootjuk. Op die manier houdt de Van Heutszlaan een overweg met drie sporen, veel veiliger dan vier sporen. De driesporigheid van de overweg en de status “ahob” heeft ook een meer wettelijke grondslag. Om een kleine ahob te blijven moet het aantal sporen maximaal drie zijn.
Treinen kunnen in de beoogde situatie alleen vanuit Hilversum op spoor 1 komen, pal voor het monumentale station. Belangrijk argument voor behoud is de bijzondere Koninklijke Wachtkamer in het station. Die is na de zomervakantie gerestaureerd. En natuurlijk kan dit spoor ook gebruikt worden voor museumtreinen en andere bijzondere gelegenheden.
|
|
Baarn, 21 september 2008. Loc 186 148 van ITL is met een containertrein op weg naar het oosten des lands. De spoorstaven op de voorgrond hebben te maken met de aanpassing van het emplacement. Foto Henk Koster. |
Nieuwe plannen, nieuwe layout, nieuwe bestekken
Bovenstaande betekende een belangrijke wijziging in de layout van het eerdere beoogde sporenplan. Op zijn beurt weer met grote gevolgen voor de noodzakelijke beveiligingsaanpassingen, die in de bestekken moesten worden herschreven en verwerkt.
In 2008 en met name na de bekendwording van het besluit rond spoor 1 (vanaf hier de spoorterminologie gebruikt, dus spoor 801) zijn ook in de logistiek van de werkzaamheden wijzigingen doorgevoerd en wel zodanig, dat het reeds begonnen ombouwprogramma toch zo goed mogelijk kon blijven doordraaien. Omdat ook in Hilversum omvangrijke werkzaamheden plaatsvonden (zie Ombouw Hilversum deel 28), werd ook gelijktijdigheid met dat project nagestreefd; de werkzaamheden waren als het ware elkaars meelifters.
Bovendien moet elke onttrekking van treinverkeer passen binnen de zogenaamde infraplanningskalender met elders in het land in uitvoering zijn spoorwerkzaamheden. Dat vraagt zeer vroegtijdige afstemmingen. Daarbij geldt een principiële vuistregel; werkzaamheden op een baanvak, dan is de omleidingsroute beschikbaar (vrij van werkzaamheden).
|
|
De nieuwe situatie bij de overweg in de Torenlaan, en de toegang tot het nieuwe perron van Baarn. Artists impressions, beschikbaar gesteld door ProRail. |
Betrokken partijen bij de spoorwerkzaamheden in en rond Baarn
In diverse werkweekenden (veelal in combinatie met andere werkzaamheden op de Gooilijn) is via algehele of gedeeltelijke buitendienststellingen of in nachtelijke treinvrije periodes gestaag verder gewerkt aan de infrastructuur.
De werkzaamheden zijn uitgevoerd door hoofdaannemer Strukton Rail (opdrachtnemer), in opdracht van ProRail Regio Randstad Noord, in samenwerking met de Gemeente Baarn.
De gespecialiseerde onderdelen werden uitgevoerd door Hegeman Beton- en Industriebouw BV (betonwerken en damwanden, keerwanden), Van Gelder Rail (grondwerk bekabelingen, relaiskasten, ATB-baanapparatuur), Reef Infra (belijningen, afzettingen, wegmarkeringen), Strukton Rail (bovenleidingsconstructies, inclusief blokken en palen, draadtrekken en schakelvoorzieningen) en Volker Rail Contracting (werktreinen spoorvernieuwing).
|
|
Baarn, 4 oktober 2008. Aanbrengen van geluiddempers. Foto Henk Koster. |
Globale beschrijvingen werkzaamheden
- Aanpassen, herinrichting sporenplan, opbreken wissels, aanleg en vernieuwing tracé spoor 4, inkorten spoor 1
- Aanpassen beveiliging, waaronder ATB Verbeterde Versie
- Bovenleidingen aanpassen
- Middenperron en derde perron: voorzieningen bouw trap/tunnel
- Tunnel: aanpassen tunnelprofielen, aanbrengen liften en trappartijen
- Aanpassen/herleggen spoorwegovergangen Van Heutzlaan en Torenlaan, inclusief ahobs en herstructurering omliggend wegenpatroon
- Voorzieningen verlaging geluidsniveaus (lawaai-dempingen)
|
|
Nachtelijke werkzaamheden in Baarn: het plaatsen van de laatste damwandplank. Foto József Csonka (Witteveen + Bos), beschikbaar gesteld door ProRail. |
Werkzaamheden weekend 5 en 6 juli 2008
Op station Baarn werd in de nacht van zaterdag op zondag een deel van de overkapping op het middenperron weggehaald. Ook werd de betonnen ombouw rond de trap gesloopt. Hierdoor ontstond ruimte voor de bouw van een lift. Deze werkzaamheden gaven enige geluidsoverlast van sloopgereedschap. Er werden kranen en vrachtwagens gebruikt, en ook het weghalen van beton maakte lawaai. De werkplek werd uiteraard 's nachts fel verlicht. De ingang naar de perrontunnel (noordzijde, de kant van het Stationsplein) en het trappenhuis van het eerste perron werden gesloopt. Hier zal een ruimere entree gebouwd worden, met twee trappen tegenover elkaar. Er is een tijdelijke stalen trap geplaatst en de tijdelijke entree bestaat uit een zeecontainer in het verlengde van de tunnel. Gestart werd met de voorbereidende werkzaamheden voor het betonwerk.
|
|
Beelden van de werkzaamheden in juni. Foto's Henk Koster |
Werkzaamheden weekend 23 en 24 augustus 2008
In dit weekend was het baanvak Hilversum - Baarn gestremd vanwege spoorvernieuwing. Voor specificaties zie hieronder.
Het trappenhuis van het derde (zij)perron langs spoor 804 kwam in uitvoering en is inmiddels in ruwbouw gereed. Ook het betonskelet is gestort en de staalconstructie is geplaatst.
Deze trappen worden zomogelijk minder steil gemaakt en bij de ingang van de tunnel is een nieuwe vloer gestort.
|
|
Beelden van de werkzaamheden in oktober. Foto's Henk Koster. |
Werkzaamheden weekend 4 en 5 oktober 2008
Strukton:
- het aanbrengen van raildempers op spoor 802/803
- trekken en slopen leidingen sporen spoor 803 en 804 en toebehoren
- maatvoeringwerkzaamheden (controle) t.b.v. draagconstructies en bovenleidingwerkzaamheden
- plaatsen blokken spoor YB
- verplaatsen van ahob overweg Torenlaan, km 36.470; deze overweg wordt ook verbreed, dit laatste is ook nodig om de nabijgelegen kruising Vondellaan, Torenlaan, Wijkamplaan veiliger te maken voor het verkeer.
- het plaatsen van railspoelen, borden en minuskasten
- plaatsen van drie seinen
- vervangen en aansluiten ATB-lus Generaal van Heutzlaan
- kabels en leidingen: voorbereidende werkzaamheden en verlengen kabels ahob km 36.4
Reef infra:
- fysiek afzetten van de Torenlaan
- maken tijdelijke belijning
Bouwcombinatie Hegeman/Van Gelder:
- voorbereiden diverse hijswerkzaamheden i.v.m. inhijsen lift ter hoogte van station spoor 802/803 (tweede perron), o.a. indrukken stalen damwandplanken ten behoeve van liftschachten en trappenhuizen en graven keldergat lift
- ontgraven van verlengd spoor YB en voorzieningen relaiskasten
In het kader van het project Corridor Gooilijn werden – in opdracht van ProRail Infraprojecten – van zaterdag 3 oktober 01.40 uur tot maandag 6 oktober 04.20 uur, tijdens een 52–urige buitendienststelling diverse werkzaamheden uitgevoerd. De belangrijkste activiteiten waren:
- spoorvernieuwing (horwerkzaamheden) op spoor PC en RC tussen Hilversum en Baarn;
- demonteren en monteren van bekabeling ES-lassen (elektrische spoorstaafscheidingen), doorslagveiligheden (DSV’s) en paal-spoorstaafverbindingen (PSV’s);
- demonteren en monteren RAP’s (Rail Aansluit Potten);
- demonteren en monteren van kabels minuskast;
- instellen spoorsectie’s;
- rijdraad vernieuwen 30-29;
- rijdbaar maken bovenleidingen achter de horwerkzaamheden en corrigeren van verschuivingen.
Stand van zaken (algemeen)
- opbouw trappenhuizen en liftbehuizing kwamen gereed; de liften zelf moeten nog worden ingehesen;
- spoor 804 vernieuwd, tracé gesitueerd, aansluiting op bestaand YB-spoor moet nog plaatsvinden;
- overweg Torenlaan is gehalveerd en alleen toegankelijk voor voetgangers en (brom)fietsers; bomen rondom de overweg verwijderd om ruimte te maken voor het nieuwe tracé. Voorbereidingen in uitvoering voor het verleggen van de overweg in een haakse spoorpassage. Deze overweg blijft voor gemotoriseerd verkeer afgesloten tot midden december;
- volgende buitendienststelling in weekend 29/30 november 2008.
|
|
Baarn, 20 oktober 2008. De toekomstige aansluiting bij de Torenlaan, gezien vanuit een trein naar Amersfoort. In het weekend van 29/30 november zal deze aansluiting gereed komen. Hierna kunnen de treinen uit Soest doorrijden naar het nieuwe derde perron. Foto Bertus Kers. |
|
|
Baarn, 18 oktober 2008. Trein 5543, bestaande uit twee Plan V-stellen, bij het oversteken van de hoofdbaan bij de overweg Torenlaan. Foto's Peter van der Vlist |
Geraadpleegde bronnen en personen
- Henk Koster (Hilversum), Peter van der Vlist (Huizen) en Bertus Kers (Enschede) voor beschikbaar gestelde foto’s
- Strukton Rail: www.strukton.nl
- ProRail Projectvoorlichting: www.prorail.nl, met dank aan Mariëlle de Winter
- Bouwmanagement ProRail Infraprojecten
- ProRail Netwerk Randstad Noord – Kwaliteit en Logistiek – Amsterdam
- NS Reizigers: folder aanpassingen treinverkeer week 34 en 40-2008
- Persbericht ProRail 19 september 2008
- Website gemeente Baarn: www.baarn.nl
- Nieuwsbrieven Stationsgebied Baarn, laatste uitgave nr. 6 september 2008, gezamenlijke uitgave van ProRail, NS en Gemeente Baarn