Sneeuwschuivers en sneeuwploegen

Bw Rheine, 25 oktober 1969 en 30 april 1975.

AW Lingen, 21 augustus 1970. Neuenmarkt-Wirsberg, 17 augustus 2005.
Bochum-Dahlhausen, 25 september 2007 (foto Lammert ten Kampe).

Wernigerode, 3 augustus 2004. Harzer Schmalspurbahnen (HSB).

Mulhouse, Cité du train, 10 juli 2007.

Luzern, Verkehrshaus der Schweiz, 11 juli 2007. Dampfschneeschleuder die tussen 1896 en 1981 werd gebruikt op de Gotthardbahn.

Dampfschneeschleuder van de Rhätische Bahn, december 1980. Foto Fons van der Jagt.

Spoorwegmuseum Utrecht, 22 december 2007. Ook de strenge winters zijn inmiddels in het museum bijgezet!

Arth-Goldau, oktober 2008. Sneeuwploeg van de Rigi Bahn.
Foto MOSTLYBYTRAIN, www.flickr.com/photos/22097570@N05/

Peterborough, 23 juni 2008. Sneeuwploeg ZZA ADB965232. Het ding is eigendom van Network Rail, de beheerder van het Britse spoorwegnet. Op het spoorwegnet laten diverse vervoerders treinen rijden, in het kader van de marktwerking. Deze vervoerders bezitten zelf geen treinen, maar leasen die van verschillende bedrijven. De privatisering uit 1996 is te ver doorgeslagen, met gebrekkig onderhoud en ongevallen tot gevolg. Dit heeft ertoe geleid dat de netwerkbeheerder (Railtrack) in 2001 weer in overheidshanden kwam en een andere naam (Network Rail) kreeg. Huiswerkopdracht: trek een parallel met de Nederlandse situatie. Denk daarbij aan de dagelijkse stroom-, wissel- en seinstoringen, aan de STS-passages, en aan vertraagde goederentreinen die voorrang krijgen op op tijd rijdende ICE's. Of denk aan de landelijke chaos als er eens een halve centimeter sneeuw valt. Volgens ProRail, dat in tegenstelling tot Network Rail geen sneeuwploegen bezit, gaat het dan om "een verkeerd type sneeuw".

Odense, Danmarks Jernbanemuseum, 7 september 2010. Houten sneeuwploeg.

Ängelholm, 9 september 2010. Achter het spoorwegmuseum staat deze sneeuwschuiver weg te roesten.

Bunnik, 12 maart 2007. Bij wijze van proef werd een van de perrons 's winters verwarmd met behulp van aardwarmte. In 2011 is deze installatie weer verwijderd.

Köln Deutz, 1 maart 2004. Duits strooigoed. Gladheid kun je ook bestrijden met zand.

Hilversum, 23 november 2008. Besneeuwd emplacement vanuit de cabine van trein 1681 (ICM4). Foto Bertus Kers.

Woerden, 3 maart 2005. Zelfs als het sneeuwt hebben veel machinisten geen zin om de afdekplaat over de koppeling van hun trein te plaatsen.

Eutingen, 3 maart 1971. Een spoorman staat zorgelijk te kijken naar een bevroren elektrische seinsteller.

Sneeuwtransport

"One of the strangest traffics carried in North America is snow; swept from the streets of northern cities in winter, the snow is loaded into open, gondola wagons on the railways and labelled for a destination in the south. By the time the train arrives, the snow has melted in the warmer climate and the wagons are empty. Japanese National Railways also carries snow but without the long haul south to melt it. Instead it is carried in open wagons fitted with a rubber bag at the bottom; the snow is unloaded by inflating the bag."

Ian Yearsley in "Trains around the World", Octopus Books, 1972, pagina 140. Een slimme manier om van je sneeuw af te komen: laten smelten in een trein die naar een warmer klimaat rijdt. Van dit soort transporten heb ik verder niets kunnen vinden, behalve in dit boek.

Hilversum, 1942. Een Bedford-bus baant zich een weg door de sneeuw. Collectie Jos Beerman.

Hilversum, 15 januari 2013. Een bus van Connexxion in actie op de besneeuwde Kerkbrink. Foto Henk Koster.

Tweede leven voor een Fiat 126.

Dit kwartetspel kregen de medewerkers van ProRail tegelijk met hun uitnodiging voor een lustrumfeest op 25 november 2010. Dat feest is op het laatste moment afgelast, na de brand op 19 november in de verkeersleidingspost Utrecht. Sneu voor de medewerkers van ProRail, en ook zonde van het geld, want dat feest was al betaald. De strenge winter moest toen nog komen, althans wat tegenwoordig onder een strenge winter wordt verstaan. "Mag ik van jou van de extreme natuur de zware sneeuwval?" Op de kwartetkaart zien we een laagje sneeuw waar men vroeger, toen de wissels nog weleens werden gesmeerd en onderdelen niet pas werden vervangen als ze kapot waren, om moest lachen. Bert Klerk, de toenmalige directeur van ProRail, mocht in december 2010 op de televisie vertellen wat hij aan de problemen ging doen. "Ik ga wissels slopen", zei hij minstens vijf keer. Echte mannentaal: hij laat geen wissels verwijderen, hij gaat ze slopen, het liefst eigenhandig. Van de 8000 wissels kan volgens hem de helft weg. Maar lost dat ook de problemen op? Niet als je de 4000 overgebleven wissels net zo slecht onderhoudt als nu.

Utrecht, 18 januari 2012. Langs de weg zie je weleens borden die aangeven hoe snel je rijdt, vaak met zo'n gezichtje dat boos of vrolijk kijkt. Als ik achter het stuur zit kan ik nooit nalaten om te proberen dat gezichtje boos te krijgen. Tegenwoordig worden dit soort borden ook gebruikt om machinisten op hun rijgedrag te wijzen. Deze foto maakte ik ter hoogte van opstelterrein Cartesiusweg, vanuit de trein naar Amsterdam. Ik vind dit een heel goede ontwikkeling: machinisten hun verantwoordelijkheid teruggeven, in plaats van ze blindelings te laten vertrouwen op de ATB. In werkelijkheid hebben deze snelheidsborden te maken met een de-icing-installatie die op spoor 57 is gebouwd in het najaar van 2011. Met dit apparaat wordt een milieuvriendelijk soort antivries tegen de onderkant van de trein gespoten. Dit moet voorkomen dat stuifsneeuw zich ophoopt op plekken waar dat niet gewenst is. Het aanbrengen van deze antivries moet gebeuren bij een snelheid van 5 km/uur. Dat is een waarde die niet op snelheidsmeters is af te lezen, vandaar deze oplossing.

'Op winters spoor' in het Spoorwegmuseum

Sinds de komst van de trein leidt winterweer regelmatig tot problemen op het spoor. IJzel kan de rails spekglad maken, sneeuw belemmert de treinenloop, mist beperkt het zicht van het rijdend personeel en vrieskou kan tot vertragingen en andere ongemakken voor de reizigers leiden. In de winter van 2011/2012 was in het museum een kleine tentoonstelling te zien, die een beeld gaf van de inspanningen die in heden en verleden zijn verricht om het treinverkeer ook onder barre omstandigheden op gang te houden.

Hiernaast een krantknipsel uit december 1960, uit het analoge plakboek van Fons van der Jagt.

Utrecht CS, 27 december 1968. Vijfwagenstel 807 loopt binnen uit de richting Amsterdam of Gouda. Duidelijk te zien zijn de (gele) propaantanks van de wisselverwarming. Deze tanks werden tijdens vorstperioden regelmatig gevuld vanuit een tankwagen.

Loc 1150 bij de brug over het Arnekanaal tussen Middelburg en Arnemuiden. De trein rijdt richting Roosendaal en Zwolle. Achter de loc een Plan W uit de Beneluxdienst. De foto is eind jaren 80 gemaakt. De fotograaf mailde: "Overigens heeft deze opname mij een camera gekost. Er kwam veel stuifsneeuw op de camera, dat daarna smolt en in de camera drong." Foto Willem Kruit.

Winterproof spoorwegwissel (WSW). Een ontwerp van Richard de Roos. De wisseltongen bewegen verticaal op en neer, zodat er geen ruimte is waar zich sneeuw of ijs kan ophopen. Er is ook geen wisselverwarming nodig.

Andermatt, 14 augustus 2013. Foto Paul Boersma.

Driebergen, 24 januari 2015. Loc 6430 met Sprinter 2947. De stroomafnemer van het treinstel doet hier dienst als ijzelschraper. De ijzelschakeling wordt niet meer gebruikt. Foto Mitchell Kessen.

Bunnik, 9 februari 2021. Ter hoogte van de blokpost kruisen een VIRM naar Arnhem en een Flirt naar Utrecht elkaar. Er ligt sneeuw, dus is er volgens NS en ProRail sprake van "extreem weer". Daarom is de dienstregeling ingekrompen. Filmbeeld.

vorige       start       omhoog