Groningen

Treinen in de provincie Groningen. Ook het stadsvervoer in Groningen komt voorbij.



Spoorwegmuseum Utrecht, 2 juli 2003.


We gaan naar Groningen en vertrekken van spoor 11 in Amsterdam. Op 8 mei 1970 kon dat nog in een tweewagenstel mat. '40, die als versterking achter de sneltrein was gekoppeld. Op 22 april 2002 reed er een intercity met daarin treinstel 4023 "Er gaat niets boven Groningen", dat door een kunstenaar onder handen is genomen, vooral aan de binnenkant.


Groningen, 27 juli 1967. Een onbekende Blauwe Engel, een van de eerste treinenfoto's die ik heb gemaakt.

 

Groningen, 27 juli 1967. Als beginnend treinenfotograaf noteerde ik nog geen treinstelnummers. Een onbekende Rode Duivel en Hondekop.


Groningen Noord, tweede helft jaren 60. Foto Cor Tillema.


Groningen, 24 juli 1968. Loc 212 016 met een trein uit Duitsland. De loc wordt gereden door een NS-machinist.


Groningen, 28 april 1973. De dieselektrische vijfwagenstellen 182 en 187 zijn zojuist binnengelopen met een door de NVBS georganiseerde excursie.


Groningen, 28 april 1973. Dieseltreinstel 72 op het tractieterrein.


Groningen, 28 april 1973. Loc 1007 op het tractieterrein.


Groningen, 28 april 1973. Weekendrust voor treinstel 1970, dat voor driekwart bestaat uit eersteklasrijtuigen.


Groningen, 1972. Postrijtuig Pec 1904 wacht op zijn volgende klus. Links van het midden de torenspits van de Sint Jozefkerk. Collectie Mike Morant.


Groningen anno 1973. Foto's Herman Bonder.


Groningen, 3 augustus 2009. Vergelijk foto hierboven. Foto Siemon Spijk.


Groningen, 2003. Willem Nieland fotografeerde het station vanaf het Emmaviaduct. Met een pijl heeft hij aangegeven waar de gedenkplaat voor de tijdens de oorlog omgekomen NS'ers tegenwoordig te vinden is. Ik ben dit soort platen aan het fotograferen. Zie het thema Gedenktekens WOII.


Groningen, 29 oktober 2006. Treinstel 186 van de HSA tijdens een rondrit van de Friese Modelbaan Club, vlak voor het vertrek naar Leeuwarden gefotografeerd door Willem Ellens.


Groningen, 26 juli 2007. Spurt. Foto Jan de Kroon.


Willem Nieland zond in april 2005 deze foto van de spoorbrug over het Noord-Willemskanaal, door Stadjers (Groningers) meestal het Hoornse Diep genoemd. Rechts is het laatste bovenleidingportaal van Groningen te zien, de lijn naar Leeuwarden is niet geëlektrificeerd. Willem schreef: "Ik nam de foto vooral vanwege de compacte lijnen die je er in kunt zien, en de verhouding van rechts naar links: veel op de rechter en minder op de linkerkant terwijl het elkaar op die manier versterkt (ik merk dat ik teveel in musea heb gewerkt vroeger)."


Groningen, 23 april 2005. Motorrijtuig 41 voor de tabaksfabriek van Koninklijke Theodorus Niemeyer B.V. Bas Jantzen, die deze foto maakte, mailde: "Wij wonen zo’n 200 meter van de fabriek af en ik vraag me wel eens af in hoeverre we meeroken als de fabriek draait. Soms moeten de ventilatieroosters in de achtergevel zelfs gesloten worden. Maar ja, het is een geur die wel bij de stad hoort. Net als de geur van de Suiker Unie..."


Avondstemming in Groningen, 14 september 2005. Op de opstelsporen tussen de verkeersleidingspost en de brug over het Noord Willemskanaal staan een Koploper, een Wadloper en een Buffel. Foto Bas Jantzen.


Sauwerd

 

Er gaat niets boven Groningen. Behalve dan Sauwerd, dat nog noordelijker ligt. Wadlopers 3104 en 3224 zijn op 1 augustus 1984 op weg naar Groningen.


Winschoten

Winschoten, 1962. Duits treinpersoneel voor hun loc, waarschijnlijk tijdens hun jaarlijkse uitje waarbij ze met hun familie gingen winkelen in Winschoten. Tussen de blufpetten staat Arend ter Maten, die in de jaren 60 stationschef was in Winschoten. Deze foto's komen uit de collectie van zijn kleinzoon, Walter ter Maten.

Winschoten, jaren 60. Spoorvernieuwing, in de achtergrond een Blauwe Engel. Foto collectie Walter ter Maten.

Winschoten, 1963. Ontspoorde DE2. Foto collectie Walter ter Maten. Lees meer over deze ontsporing.

Winschoten, 30 september 1972. DB-loc 216 048 met Duitse rijtuigen. Foto Wim Vink.


De verkeerde suikerfabriek

Op 13 april 1976 botste bij de Suiker Unie aan de Peizerweg in Groningen een trein (treinstel 129) tegen een vrachtwagen. Deze was met een enorme generator op weg van Frankrijk naar een andere suikerfabriek: CSM Vierverlaten te Hoogkerk. De chauffeur was verkeerd gereden en kwam via een landweggetje op een overweg terecht. Hij dacht dat dit een ongebruikt fabrieksspoor was en stapte uit om de weg te vragen. Toen er een trein aankwam, kon hij zijn vrachtwagen vanwege de zware lading niet meer op tijd wegkrijgen. Pieter Aikema, die deze foto's stuurde, was 7 jaar en zat met zijn tweelingbroer en zijn moeder in de trein. Ze zijn na de botsing door een sterke man uit de trein geholpen. Nadat ze bij een dichtbij gelegen bedrijf hun handen hadden gewassen, zijn ze met een taxi naar huis gegaan. Andere passagiers zijn opgehaald door een extra trein (zie krantenfoto; op het houten hek staat "HEK SLUITEN"). In het voorste deel van de trein waren de passagiers door de bodem gezakt, maar er waren alleen lichtgewonden. De machinist wist zich op tijd te redden door naar achteren te rennen. De kleurenfoto is gemaakt door de vader van Pieter Aikema (in die tijd machinist bij NS, maar niet betrokken bij dit ongeval). De beschadigde generator ging terug naar de fabriek in Frankrijk en is later in dat jaar alsnog in gebruik genomen. Anno 2010 draait de generator nog steeds. De fabriek in Hoogkerk is inmiddels overgenomen door Suiker Unie; de fabriek in Groningen waar het ongeluk gebeurde wordt op dit moment (mei 2010) gesloopt.


Centrale radioverkeersleiding (CRVL)

 

Op 6 oktober 1967 vond een proefrit plaats ten behoeve van een nieuw beveiligingssysteem: de centrale radioverkeersleiding (CRVL). Treinstel DE2 100 reed als trein 8720 van Groningen naar Roodeschool. Op de foto’s vraagt machinist H. Nauta aan de VerkeersLeiding (VL), die in Usquert zat, een rijopdracht om te mogen rijden van Winsum naar Baflo, om daar te kruisen met trein 8719 uit Roodeschool. De zoon van de machinist, Klaas Nauta, mocht meerijden en had zich voor de gelegenheid ziek gemeld op school. Foto's NS, collectie Klaas Nauta.

De CRVL-centrale in Usquert. Van hieruit werd de treindienst tussen Sauwerd en Roodeschool geregeld. De verkeersleider hield per mobilofoon contact met de machinisten en gaf hen rijopdrachten. Deze opdrachten werden door zowel de verkeersleider als de machinisten vastgelegd op een ritblad. De bediening van seinen en wissels op het traject kwam te vervallen, waardoor een aanzienlijke personeelsbesparing werd bereikt. De wissels op kruisingsstations konden door de trein worden opengereden en veerden daarna weer terug: klapwissels. De treinstellen 94 t/m 106 en de locs 2408 t/m 2410 waren geschikt om op het CRVL-traject dienst te doen. In 1980 vond bij Winsum een frontale botsing plaats, waarbij 9 doden en 21 gewonden vielen. CRVL bleek niet betrouwbaar genoeg en werd beëindigd. Foto NS, collectie Klaas Nauta.


Groningen in Madurodam

Madurodam, 29 mei 1993 en 30 juli 2021. Het Centraal Station van Madurodam is een kopie van station Groningen.


Motorwagen 2 van de GTG op lijn 3 in Groningen. Deze trams hebben tot ongeveer 1948 dienstgedaan. Ook op zo'n klein trammetje deden twee man dienst. Links de conducteur, rechts de bestuurder. Dit is de broer van de grootvader van Peter Stoffers, eigenaar van deze foto. Collectie NNTTM.



De Friesenbrücke in de Wiederline

Sinds november 2012 wordt de spoorlijn tussen Groningen en Leer de "Wiederline" genoemd. Dat spreek je uit als [wiederliene]. Het is een samenstelling van dialectwoorden uit die streek. Een belangrijk kunstwerk in deze lijn is de Friesenbrücke over de Ems. In december 2015 is deze brug vernield door een groot schip.


Weener, 27 april 2011. Beelden van de Friesenbrücke. De spoorlijn Groningen-Leer kruist hier de Ems. Op 3 december 2015 werd deze brug geramd door een vrachtschip. Het bewegende deel, de zogeheten rolklapbrug, werd hierbij volledig vernield. De brug kan niet meer worden hersteld en zal dus vervangen moeten worden; dit kan jaren gaan duren. In die tijd rijden er dus geen treinen maar bussen van Arriva op deze internationale verbinding. Foto's Edward Bary. Zie ook zijn verslag op www.archiefedwardbary.nl/...


Boeken

Inleiding tot de tentoonstelling der Nederlandsche Vereeniging voor Tramwegen en Autotransportdiensten. Brochure naar aanleiding van een tentoonstelling van de NVTA in Amsterdam, 20-22 mei 1938.

Foto's van trams en bussen in Amsterdam, Groningen, Utrecht, Rotterdam, en van een diesellocje van de NTM. Illustraties van railprofielen en thermietlassen.

Bekijk het boekje (pdf)

In 1999 verscheen het boek Groningen hoofdstation centraal. Geschreven door Joke Dijkstra en Hilde Akkerman, uitgever REGIO-PRojekt, ISBN 9050281362.

Het boek beschrijft de geschiedenis van het station Groningen, vanaf de bouw in 1896 tot aan de restauratie honderd jaar later. Bij die restauratie is het station in zijn oude luister hersteld. Zo is nu weer het oude plafond zichtbaar dat bij een verbouwing in 1968 aan het oog was onttrokken. In het boek wordt ook aandacht besteed aan de miniatuurversie in Madurodam, en natuurlijk aan het Peerd van ome Loeks dat voor het station staat.


Zie ook:




vorige       start       omhoog