Baureihe 01.10 (011/012)

Dit is de driecilindervariant van de 01. Hiervan zijn vanaf 1937 55 exemplaren gebouwd. Vanwege de oorlog is er van de oorspronkelijke planning van 250 stuks weinig terecht gekomen. Enkele locs werden afgeleverd met een stroomlijnbekleding, die in de praktijk weinig beviel. Alle locs hebben de oorlog overleefd, en zijn toen bij de DB in dienst gekomen. De ketels waren inmiddels zo slecht, dat ze vanaf 1953 alle zijn vervangen door nieuwe. Begin jaren zestig zijn 34 locs omgebouwd op oliestook. Bij de hernummering in 1968 werden de oliestokers ondergebracht in de serie 012, en de kolenstokers in de serie 011 (bijv. 01 1075 werd 012 075, 01 1091 werd 011 091).

De locs werden vooral in het noorden van Duitsland ingezet, op het laatst uitsluitend nog vanuit depot Rheine. De locs reden met gemak 120 kilometer per uur, en hadden daarbij dankzij de drie cilinders een zeer rustige loop, zoals ik tijdens een voetplaatrit op de Emslandstrecke mocht ondervinden.

Een groot probleem bij deze locs is het doorslippen van de aangedreven assen bij het optrekken. Dit komt doordat de buitenste twee cilinders de tweede koppelas aandrijven, terwijl de binnenliggende cilinder via een krukas de voorste gekoppelde as aandrijft. Hierdoor was het drijfwerk uit balans, wat geregeld leidde tot gebroken aandrijfstangen en andere ernstige schade. Een voorbeeld hiervan is de in 2004 in Nederland gestrande stroomlijnloc.

Diverse locs zijn bewaard gebleven, waaronder de bekende 01 1075 van de SSN.

Rheine, 24 oktober 1969. Loc 012 063 (olie) vertrekt met een trein richting Emden. Het uitrijsein toont twee vleugels. Dat betekent langzaam rijden, omdat de trein eerst een of meer kromliggende wissels passeert.

Rheine, 24 oktober 1969. Loc 011 091 (kolen) maakt zich gereed voor een rit naar Münster. Meer Rheine 1969.

Hengelo, 25 oktober 1969. Loc 011 065 met een NVBS-excursietrein naar Rheine.

Rheine, 6 augustus 1970. Kort na elkaar vertrekken loc 012 058 en 043 438 met hun trein richting Emden.

Bw Rheine, 17 oktober 1970. Loc 012 055. Foto Jan van Barneveld, collectie Rob van der Rest.

Lingen, 9 april 1971.  Vertrek van loc 011 056 richting Emden.

Lingen, 9 april 1971. Vertrek van loc 012 058 naar Rheine. Links staat Köf 323 181. Tweede foto: Rheine, 11 juli 1971. Loc 012 054 met een trein naar Norddeich.

Emden West, 12 juli 1971. Loc 012 063 staat op het punt te vertrekken naar Rheine.

Leer, 12 juli 1971. Loc 012 066 met een trein naar Rheine. Snel worden er nog wat spullen uit het houten bagagerijtuig gehaald.

Leer (Ostfriesland), 13 juli 1971. Loc 012 084 met een slaaptrein München-Norddeich/Mole. De meeste rijtuigen zijn geschilderd in de experimentele huisstijl (Pop-Lackierung) uit die tijd. Op het emplacement is men druk bezig met het installeren van nieuwe lichtseinen. Op de eerste foto is het oude seinhuis zichtbaar van waaruit de mechanische beveiliging wordt bediend. Het nieuwe seinhuis - links buiten beeld naast de overweg - is bijna gereed.

Hamburg Altona, 14 juli 1971. Loc 012 001, de in 1937 gebouwde eerste loc van de serie 01.10, loopt binnen met een trein uit Westerland.

Hamburg Altona, 15 juli 1971. Loc 012 061 vertrekt met een trein naar Kiel. De tweede foto is een dag later gemaakt in Elmshorn. Loc 012 071 is op weg naar Hamburg.

Nederlandse liedjes en melodietjes. Varagram 0012. Langspeelplaat uit begin jaren 70, met liedjes en melodietjes gezongen door het ensemble "Melodieën Expres". Op de hoes staat loc 011 062, in Rotterdam gefotografeerd tijdens een rondrit van de NVBS in september 1971. Deze plaat heeft verder niets met spoorwegen te maken.

Rheine, 13 november 1971. Avondopname van loc 012 100, nadat deze is gearriveerd met een trein uit Emden. Sinds 1957 voeren Duitse treinen drie frontseinen: het Dreilicht-Spitzensignal. Ook voor die tijd voerden treinen soms drie frontseinen, maar dat had dan een bijzondere betekenis.

Rheine, 6 mei 1972. Loc 012 101 met een Eilzug naar Münster. Het is duidelijk te zien dat er in die jaren aan uiterlijk onderhoud van de stoomlocs weinig meer werd gedaan. Foto Rob van der Rest.

Rheine, 11 mei 1972. De serie 012 werd niet alleen ingezet voor D-treinen en Eilzügen, maar was ook voor lichte personentreinen te vinden. Hier was toen nog geen bovenleiding, geen moderne perrons en gebouwen, dit was het station Rheine, een heerlijke plek om foto's te maken. De fraaie 012 092 vertrekt hier met een lichte personentrein richting Emden. Tekst en foto Rob van der Rest.

Salzbergen, 1 september 1972. Loc 011 072 vertrekt met trein P 2248 naar Rheine. Dit is een kolengestookte locomotief, die een minder vet-zwarte rookwolk uitbraakt dan oliegestookte locomotieven. Foto Rob van der Rest.

Bw Rheine, 23 september 1972. Loc 011 062, een van de weinige kolengestookte locs van depot Rheine, staat in de late namiddagzon voor de kleine locloods. De loc is defect en ziet er niet florissant meer uit. Een jaar eerder was deze loc twee dagen in Nederland om ritten voor de jubilerende NVBS te rijden. Foto Rob van der Rest.

Emsbüren, 30 juni 1973. Oliegestookte loc 012 100 met een D-trein op de Emslandstrecke. Foto Rob van der Rest.

Meppen, 16 augustus 1974. Loc 012 061 is met een trein uit Emden op weg naar Rheine.

Leer, 17 augustus 1974. Ik ben achter loc 012 075 van Rheine naar Leer gereden. De loc ligt nu aan de slang om water in te nemen voor de rest van de reis naar het noorden. Op de tweede foto loc 012 066 met een trein naar Rheine.

Emden, 17 augustus 1974. Loc 012 100 ontmoet een ertstrein met een 043'er. Even een stukje Steam Bashing!

Papenburg, 17 augustus 1974. Loc 012 075 vertrekt met een trein naar Rheine. Deze loc is tegenwoordig in bezit van de SSN, waar ze haar oorspronkelijke nummer 01 1075 heeft teruggekregen. Op de tweede foto nogmaals de 012 075, nu op 18 augustus 1974 bij het passeren van Aschendorf.

Elbergen, 20 augustus 1974. Loc 012 063 met een trein naar Rheine. De drukbereden Emslandstrecke is hier enkelsporig.

Aschendorf, 21 augustus 1974. Loc 012 063 vertrekt met een sneltrein naar Rheine. Rechts een kolentrein.

Rheine, 30 april 1975. Loc 012 066 vertrekt in volle vaart richting Emden. Over het linkerspoor, want bij het rechterspoor is men bezig met het aanleggen van bovenleiding. Deze loc is onder haar oorspronkelijke nummer 01 1066 bewaard gebleven. Tweede foto: portret van 012 055 in het depot. Rechts e-loc 140 658. Stoom heeft hier het rijk niet meer alleen.

Rheine, 30 april 1975. Locs 012 061 en 012 075 nemen de treinen over die hier door een e-loc zijn gebracht. Deze locwissel zal niet lang meer nodig zijn, omdat de electrificatie van de Emslandstrecke in volle gang is. Klik hier voor meer.

Hamburg Altona, 15 juli 1971. Loc 012 061 vertrekt met een trein naar Kiel.

Neuenmarkt-Wirsberg, 17 augustus 2005. Fabrieksplaat van loc 01 1061, gebouwd door Schwartzkopff.

Braunschweig, 24 november 2018. Loc 01 1063 als monument. Foto Jan de Kroon.

Bremen Hbf, april 1967. Loc 01 1066, rechts loc E41 344. Foto collectie Johann Beuke.

Rheine, december 1969. Vertrek van loc 012 066. Rechts een ETA-treinstel. Foto Jan van Barneveld, collectie Rob van der Rest.

Leer, 13 april 1974. Loc 012 066 is met trein D735 onderweg van Norddeich-Mole naar Rheine. Op het perron staat het bandrecordertje van Rob van der Rest. Foto Jan van Barneveld, collectie Rob van der Rest.

Utrecht, 14 juni 2001. Loc 23 023 van de SSN en loc 01 1066 van de Ulmer Eisenbahn Freunde reden op 14 en 16 juni met een gezelschapstrein van Duitsland naar Amsterdam en weer terug. Op deze foto's beide locomotieven, vlak voordat ze optrekken richting Arnhem. Achter loc 01 1066 hangt een tweede tender, met de naam van sponsor Piko erop.

In het weekend van 9 en 10 juli 2005 vond het Hafenfest Gelsenkirchen plaats, met onder andere een glimmend gepoetste loc 01 1066. Foto Bernard van Laar.

Berlijn, 25 augustus 2009. Loc 01 1082 in het Deutsches Technikmuseum.

Utrecht en Woerden, 5 april 2003. Loc 01 1100 met een trein uit Duitsland op weg naar de SSN. Het postrijtuig achter de loc bevat een grote hoeveelheid water en fungeert daarmee als extra tender.

Hilversum, 24 oktober 2004. Loc 01 1102 is in Hilversum gestrand en wordt nu provisorisch gerepareerd. Zie een gestrande stroomlijnloc.

vorige       start       omhoog