Verkehrshaus der Schweiz

Luzern, Verkehrshaus der Schweiz, 11 juli 2007. Uw webmeester brengt een speciale groet vanaf een klassieke Zwitserse trein.

Luzern, Verkehrshaus der Schweiz, 15 september 2016. De Dolf beantwoordt mijn groet.

Luzern, Verkehrshaus der Schweiz, 11 juli 2007. Loc SBB 11852, type Ae 8/14, in 1939 gebouwd door de Schweizerische Lokomotiv- und Maschinenfabrik (SLM) Winterthur. Dit is een van de dubbellocomotieven die in de jaren twintig en dertig zijn gebouwd voor het trekken van zware treinen over de Gotthard. De twee andere locomotieven waren de 11801 en 11851. De drie locs weken op verschillende onderdelen van elkaar af. De locs konden 100 km/uur rijden en waren daarmee ook geschikt voor reizigerstreinen. Loc 11852 werd de sterkste elektrische locomotief ter wereld genoemd, maar ik weet niet of dat wel telt als het in feite om twee locomotieven gaat. In elk geval was de loc zo sterk (8170 kW) dat het volle vermogen niet kon worden benut, omdat dan de koppelingen zouden breken. Van het concept van de dubbellocomotief is men afgestapt toen het mogelijk werd om locomotieven in treinschakeling met elkaar te laten rijden. In 1971 raakte loc 11852 in de Gotthardtunnel in brand en werd daarbij onherstelbaar beschadigd. Ze is uiterlijk opgeknapt maar kan niet meer op eigen kracht rijden. Ook de 11801 is bewaard gebleven.

De Gotthardtunnel, aangelegd tussen 1872 en 1882, maakte het mogelijk de spoorwegnetten van Zwitserland en Italië met elkaar te verbinden. Honderd jaar later werd evenwijdig aan de spoortunnel een autotunnel gebouwd. In 2016 kwam een tweede spoortunnel gereed: de Gotthard-Basistunnel. Dat is met 57 km de langste tunnel te wereld. (Basistunnel wil zeggen dat de tunnel door de voet van de berg gaat; de tunnel wordt daardoor veel langer maar er zijn geen moeizaam te nemen hellingen meer nodig.)

Mensen vragen mij weleens: is dat nou niet moeilijk, zo'n dubbellocomotief bedienen? Dat valt wel mee, zeg ik dan. Kijk maar eens hoe weinig knopjes er op zitten. Het zwarte ding boven mijn hoofd is de hendel van de typhoon. Merk op dat de machinist rechts staat (of zit op zijn klapbankje), terwijl de treinen in Zwitserland links rijden. Zie ook Nico de machinist.

Luzern, Verkehrshaus der Schweiz, 11 juli 2007. Cabine van SBB-loc 11852. Ik dacht al: wat heeft deze enorme dubbellocomotief weinig bedieningsapparatuur. Maar die is er dus grotendeels uitgesloopt toen de loc (nadat deze was uitgebrand) naar het museum verhuisde. De zwart-witfoto komt uit een boekje uit 1945.

Luzern, Verkehrshaus der Schweiz, 11 juli 2007. Loc 13254 van de SBB, gebouwd door de Zwitserse fabrieken Oerlikon en Winterthur in 1919. Type Be 6/8 II. Meer krokodillen.

Luzern, Verkehrshaus der Schweiz, 11 juli 2007. Motorwagen ABm 2/5 nummer 9 van de Compagnie du Chemin de fer Régional du Val-de-Travers (RVT). Dit is de oudste dieselelektrische trein, in 1914 gebouwd door Sulzer (dieselmotor) en BBC (elektrische installatie). De dieselmotor dreef niet rechtstreeks de wielen aan, maar een generator die stroom opwekte voor de elektromotoren. Op die manier was er geen ingewikkelde versnellingsbak nodig. Er zijn twee van deze motorwagens gebouwd, die aanvankelijk dienstdeden bij de Saksische spoorwegen. In Zwitserland hebben ze dienst­gedaan tot 1965. Zie ook het thema over dieselhydraulische aandrijving.

Luzern, Verkehrshaus der Schweiz, 18 juni 2011. Roter Pfeil RCe 2/4 203. Foto's Martijn Albers (†).

Luzern, Verkehrshaus der Schweiz, 11 juli 2007. Model 1:10 van Zwitserse draaistroomlocomotief Fb 3/5 nr. 365 uit 1906. Let op de dubbele stroomafnemers. De wielen werden via een stangenstelsel aangedreven. De elektrificatie van de in die tijd gebouwde Simplontunnel was een initiatief van Brown Boveri & Cie (BBC). Voor eigen risico van BBC werd deze spoorlijn geëlektrificeerd met draaistroom. Het systeem beviel goed op dit korte traject, maar werd daarna in Zwitserland niet meer toegepast. Voor latere elektrificaties gebruikte men het ook in Duitsland en Oostenrijk toegepaste wisselstroomsysteem van 15.000 volt 16,7 Hz.

Luzern, Verkehrshaus der Schweiz, 11 juli 2007. Opengewerkte draaistroommotor van locomotief Fb 4/4 nr. 366 uit 1907, eveneens gebouwd voor de dienst via de Simplontunnel.

Luzern, Verkehrshaus der Schweiz, 11 juli 2007. Dampfschneeschleuder die tussen 1896 en 1981 werd gebruikt op de Gotthardbahn.

Luzern, Verkehrshaus der Schweiz, 11 juli 2007. Opleggerbus gebouwd door Ford voor de Flughafen Zürich.

Luzern, Verkehrshaus der Schweiz, 11 juli 2007. Tramrijtuig 27 van de Städtische Strassenbahn Zürich. De tractie werd geleverd door een paard. De trams reden op meterspoor.

Luzern, Verkehrshaus der Schweiz, ca. 1975. Bagagemotorrijtuig 1678 (18518) van de SBB. Type De 4/4 (tot 1963 Fe 4/4), gebouwd in 1927/28. Collectie Nico Spilt.

Luzern, Verkehrshaus der Schweiz, ca. 1975. Motorrijtuig 722 van de Bern-Neuenburg-Bahn (BN), onderdeel van de Bern-Lötschberg-Simplon-Bahn (BLS). Type Ce 2/4, bouwjaar 1935. Achter deze "Blauer Blitz" staat een "Roter Pfeil" van de SBB. Collectie Nico Spilt.

Luzern, Verkehrshaus der Schweiz, ca. 1975. Sneltreinloc 10432 van de SBB. Type Ae 3/6 II, bouwjaar 1923. Deze loc is ook als Märklinmodel uitgebracht. Collectie Nico Spilt.

Verkehrshaus der Schweiz. Heft 11, 1966. Door Dipl. Ing. ETH Markus Hauri. Beschrijving van de modellen in het Zwitserse verkeersmuseum in Luzern.

Zie ook:


vorige       start       omhoog