Demonstratiebaan voor het seinwezen

Het Spoorwegmuseum in Utrecht heeft twee keer een baan gehad waarop de werking van het seinwezen werd gedemonstreerd.

Spoorwegmuseum, 12 augustus 1988. De modelbaan (spoor 0) van het Spoorwegmuseum die diende als demonstratiebaan voor het seinwezen bij de NS. De seinen en wissels werden bediend met een echte NX-installatie. Het stationsgebouw was gebaseerd op dat van Leiden. En de hefbrug is geïnspireerd op De Hef in Rotterdam. Kort na het maken van deze foto's is deze baan uit het museum verdwenen.

Demonstratiebaan seinwezen, kort na de installatie. In de achtergrond een driehoogtesein van het lichtseinstelsel 1946, dat later uit het museum is verdwenen. Ansichtkaart uitgegeven door het Spoorwegmuseum.

NX-tableau van de demonstratiebaan. Beeld uit een filmpje uit 1955 (https://youtu.be/cQM_ruxCRyw).

Leiden, 12 november 2004. De Modelspoorvereniging Weert heeft zich over de baan ontfermd en houdt zich bezig met de restauratie ervan. Begin oktober 2010 is een groot deel van de baan echter gestolen. De hefbrug en de treinen zijn niet verdwenen. Tijdens Rail 2004 was ook een baan van het Spoor 1 Genootschap te zien.

Sneek, 7 april 2023. In het Modelspoor Museum Sneek is een grote collectie modellen en modelbanen te zien. Daaronder ook de hefbrug die ooit op de beroemde demonstratiebaan in het Spoorwegmuseum actief was. Het model is tegenwoordig eigendom van de Nederlandse Modelspoor Federatie.

Rotterdam, 16 december 2008. De Hef, als monument ter herinnering aan het luchtspoor door Rotterdam.

Zelfwerkend spoorweg-model met beveiliging in het Nederlandsch Spoorwegmuseum te Utrecht, door Henri Asselberghs. N.S. Maandblad, december 1936. Het museum bevond zich in Hgb I. In de oorlog verhuisde de collectie naar het Rijksmuseum in Amsterdam, totdat dit in 1944 werd gesloten. In 1954 werd een nieuw museum geopend in het Maliebaan­station. Daar werd een andere demonstratiebaan gebouwd waarop het seinwezen, toen met lichtseinen, werd gedemonstreerd.

Nederlandsch Spoorwegmuseum. "Enkele plaatjes met een kort woord ter inleiding door Henri Asselberghs." Amsterdam, juli 1945. Op het omslag een werkend model van een "Zeppelin" van de NCS, de latere serie NS 3600.

Het museum werd in 1927 opgericht en was aanvankelijk ondergebracht in een van de hoofdgebouwen van de NS in Utrecht. De collectie omvatte voornamelijk afbeeldingen, documentatie en attributen. In de jaren dertig werden de eerste initiatieven genomen tot behoud van oud spoorwegmaterieel. Als gevolg van de oorlog ging een deel hiervan verloren. Na tijdelijk ondergebracht te zijn geweest in het Rijksmuseum te Amsterdam, kon het museum in 1954 weer terugkeren naar Utrecht. Het werd ondergebracht in het in 1939 gesloten Maliebaanstation. Er was hier veel meer ruimte om de collectie aan het publiek te tonen. Ook kon er nu historisch materieel worden opgesteld.

Het boekje laat een zeer klein deel van de collectie zien, waaronder de modelbaan waarmee de werking van het armseinstelsel werd toegelicht.

Beelden van de nieuwste aanwinst van het Spoorwegmuseum: een modelspoorbaan waarop het blokstelsel met armseinen wordt gedemonstreerd. Enkele heren (diensthoofden van de NS) kijken toe en grijpen af en toe handmatig in in de treinenloop.

Het Nederlands Spoorwegmuseum te Utrecht, met onder meer een replica van Nederlands oudste stoom­locomotief De Arend, een oude dienstregeling, oude treinwagons en diverse modeltreinen.

vorige       start       omhoog