Paardekracht
Mensen klagen weleens dat er zo veel auto's zijn. Maar stel je voor dat de auto nooit was uitgevonden. Dan
stonden we nu allemaal met paard en wagen in de file!
IJzeren paard
Een auto is in feite niet meer dan een wagen zonder paard. En treinen werden aanvankelijk
ook door paarden getrokken. Vandaar dat stoomlocomotieven de bijnaam "ijzeren paard" hebben gekregen. Het lag voor de hand om
de kracht van auto's en locomotieven te vergelijken met die van paarden. Als eenheid van vermogen heeft men dan
ook lange tijd de paardekracht (pk) gebruikt. In het Duits noemt men dat Pferdestärke (ps), in het Engels kent
men de horse power (hp), en in het Frans heeft men het zelfs over Cheval Vapeur (ch), wat letterlijk vertaald
"stoompaard" betekent.
James Watt
De paardekracht wordt officieel niet meer als eenheid van vermogen gebruikt. Tegenwoordig is dat de watt of
de kilowatt (1000 watt = 1 kW). De watt is genoemd naar James Watt, de uitvinder van de stoommachine. Een paardekracht
is ongeveer 735 watt of 0,735 kW. De Engelse horse power is iets meer: ongeveer 746 watt. Dat komt niet doordat
Engelse paarden sterker zijn, maar doordat er bij het omrekenen andere eenheden worden gebruikt. Omgekeerd: 1 kW = 1,36 pk.
Hoeveel pk levert een paard?
Je hebt werkpaarden en luxe paarden, dus er zijn verschillen. Vuistregel: een beetje
paard kan 5 pk leveren. Maar wie dat niet weet, schildert op de zijkant van een loc Baureihe 189 de tekst "Wir bringen die
Kraft von 8500 Pferden auf die Schiene". Even checken: het vermogen van deze locs is 6400 kW = 8700 pk = 1750 paarden.
|
