Treinkapingen in 1975 en 1977

Een Molukse gitarist stapt het podium op. Wanneer hij zijn gitaarkoffer opendoet komt er een machinegeweer tevoorschijn. "Shit, zit mijn broer met een gitaar in de trein!"

Twee keer, in 1975 en in 1977, is in Nederland een trein gekaapt geweest. Een uitgebreid feitenrelaas over deze kapingen is opgenomen in het boekje Op dood spoor, een uitgave van de Stichting Mat'54 Hondekop-vier uit 2007.

In november 2007 zijn er opnamen gemaakt voor een speelfilm naar aanleiding van de kaping bij Wijster in 1975. Er is ook een film gemaakt over de tweede kaping, in 1977 bij De Punt.

 

Hilversum, 5 april 1969. Treinstel 378. Baarn, 15 mei 1969. Treinstel 328. Beide treinstellen zijn in december 1975 betrokken geweest bij de eerste Molukse treinkaping, bij Wijster. De machinist en twee passagiers werden vermoord.

Amsterdam CS, 24 april 1970. Treinstel 747. Dit treinstel is in 1977 betrokken geweest bij de tweede Molukse treinkaping, bij De Punt. Tegelijk werd in Bovensmilde een lagere school gegijzeld. Toen mariniers een eind maakten aan de gijzeling van de trein, kwamen twee passagiers en zes terroristen om het leven. Begin jaren negentig werd het stel omgenummerd naar 758, omdat nummer 747 te veel associaties zou oproepen met deze treinkaping. De treinkapers gebruikten dit nummer als zij per veldtelefoon naar het beleidscentrum belden. Dat was steeds hun aanvoerder Max Papilaya, maar die zei liever niet dat hij het was, vandaar dat hij dan zei "met 747". De omnummering zou een initiatief zijn van een spoorwegbeambte die vond dat dit eigenlijk direct na de kaping had moeten gebeuren.

Beelden van de kaping in 1975

Wijster, december 1975. De gekaapte trein wordt door een militair in de gaten gehouden. Persfoto; collectie Nico Spilt.

Beilen, december 1975. Pantserwagen op het perron. Persfoto; collectie Nico Spilt. Dit is een door DAF gebouwde YP 408 van het 43e PainfBat Chassé uit Assen.

Persfoto; collectie Nico Spilt.

Persconferentie. Persfoto; collectie Nico Spilt.

Persfoto; collectie Nico Spilt.

December 1975. Begrafenis van de doodgeschoten machinist Hans Braam. Persfoto; collectie Nico Spilt.

Speelfilm "Wijster"

In november 2007 zijn er opnamen gemaakt voor een speelfilm naar aanleiding van de kaping bij Wijster. Voor deze opnamen is treinstel 766 gebruikt, die voor de gelegenheid weer geel was geschilderd. Voor de binnenopnamen is treinstel 386 gebruikt.

Utrecht Cartesiusweg, 14 november 2007. Treinstel 766 teruggebracht in de kleurstelling van Spoorslag 70. Dit ten behoeve van opnamen voor een film over een van de treinkapingen. De NS-logo's ontbreken, want die zijn niet toegestaan op museummaterieel (tijdens de filmopnamen ze tijdelijk wel aangebracht). De ramen van de trein zijn afgeplakt met nagemaakte kranten uit 1975. Foto Elmer van Buuren.

Echten, 18 november 2007. Treinstel 766 op de filmset. Let op de historisch niet correctie gele beschermkap: die had rood moeten zijn. En eigenlijk hadden het twee tweewagenstellen moeten zijn, in plaats van een vierwagenstel. Foto's Nico Lollinga.

Echten, 18 november 2007. Een van de Molukse kapers is een sms'je aan het checken. Foto's Nico Lollinga.

Echten, 18 november 2007. Een legerambulance (DAF YA126, met civiel kenteken) en een pantservoertuig (DAF YP408). Foto's Nico Lollinga.

Op dood spoor. Feitenrelaas van de Molukse treinkapingen.

Speciale editie van het bulletin van de Stichting Mat'54 Hondekop-vier, mei 2007. Redactie Edward Bary en Robert Huls.

Dit document gaat over de treinkapingen in Nederland in 1975 en 1977. "Op dood spoor" bevat een bundeling van wat eerder reeds in bulletins van onze stichting, in de media (radio en TV), archieven en internetwebsites daarover is teruggevonden. De auteurs Rob Neutelings en Sander Wegereef publiceerden eerder een tweetal artikelen in de Informatiebulletins van de Stichting Mat'54 Hondekopvier; die artikelen zijn integraal overgenomen. Verder is nieuw materiaal gevonden waar middels bronvermelding naar verwezen wordt. Nieuw fotomateriaal is verwerkt.

De redactie is zich ervan bewust hiermee niet compleet te zijn. Belangrijk vonden wij het de artikelen de vorm te geven, die het beste aansluiting geeft bij de feitelijke gebeurtenissen tijdens de kapingsacties, het daarbij betrokken materieel van NS benoemen en de politieke achtergrond te schetsen, die toen in de bewuste periode speelde. De uitgebreide bronvermeldingen geven de geïnteresseerde lezer wel­licht de gelegenheid dieper op de materie te kunnen ingaan; het valt buiten het bestek van de omvang van deze special.

De keuze om een speciale uitgave te maken over treinkapingen is een welover­wogen afweging geweest. De historie van het materieel 1954 is onlosmakelijk verbonden met deze ingrijpende gebeurtenissen uit de jaren zeventig. Inzake de zorgvuldigheid die de auteurs en de uitgever hebben betracht, is ons inziens sprake van een zo objectief en neutraal mogelijke beschrijving van het voorgevallene en zonder enige stellingname in het politieke dilemma. "Op dood spoor" is geen opinievormend document; het geeft een (foto)relaas en analyse van de feiten zoals deze zich hebben voorgedaan. Het belicht de politieke achtergronden.

Dit bulletin is uitverkocht, vandaar een gescande versie (pdf).


Zie ook:

Internet:

vorige       start       omhoog