Strassenroller und Rollwagen

Verkehrsmuseum Nürnberg, 16 augustus 2005. Model van een ketelwagen (benzine) met remmershuisje op een Strassenroller (Culemeyertransport).

Bochum-Dahlhausen, 19 april 2008. Ketelwagen op Strassenroller, ook wel Culemeyertransport genoemd naar Johann Culemeyer, de bedenker van dit soort voertuigen op banden. De eerste versie stamt uit 1931 en had vier assen en zestien wielen. Volgens het patent werd dit een Fahrbares Anschlussgleis genoemd. In 1935 volgde een versie met zes assen en 24 wielen. Met dit soort voertuigen konden goederenwagens vanaf een station naar de plaats van bestemming worden gebracht. In Duitsland werden ze veel gebruikt, na de oorlog zijn ze ook naar Scandinavië geëxporteerd. De Strassenroller werd meestal getrokken door een speciaal hiervoor ontwikkelde trekker van het merk Kaelble of Faun. Ook enkele andere fabrikanten leverden trekkers. De Kaelble op deze foto's moet een beetje worden opgeknapt.

Kaelbe Zugmaschinen. Motorrijtuig van een VT 11.5 op een Strassenroller. Advertentie in Jahrbuch des Eisenbahnwesens, 1970.

Goederenwagen op luchtbanden, getrokken door trekker van het merk Faun. Plaats en datum onbekend (mogelijk Meppen, circa 1972). Foto collectie Gert Jan Wijma.

Chemnitz, 3 augustus 2011. Ketelwagen op Culemeyer. Foto Peter Zorge. Foto gemaakt in het Sächsischen Eisenbahnmuseum in Chemnitz, www.sem-chemnitz.de. Voor liefhebbers van oude auto's is dichtbij het August Horch Museum in Zwickau, www.horch-museum.de.

Utrecht, 23 december 2008. Loc 2498 van het Spoorwegmuseum wordt per dieplader overgebracht naar NedTrain in Tilburg, om daar te worden opgeknapt. Foto's Roland van Riel. Zie ook het boek Five on the road.

Twee systemen om normaalsporige goederenwagens te vervoeren op smalspoorlijnen: rolbokken bij de Geilenkirchener Kreisbahn (20 september 1970) en rolwagens bij de Waldviertelbahn (31 augustus 1973).

Drei Annen Hohne, 4 augustus 2004. Loc 199 874 van de Harzer Schmalspurbahnen heeft opklapbare buffers en een schroefkoppeling om te kunnen koppelen met normaalsporige goederenwagens die op rolbokken zijn geplaatst. Wanneer een andere loc zo'n trein trekt, is daarvoor een koppelstang of speciale tussenwagen nodig.

Zie ook het thema over spoorwijdte.

Brocken, 3 augustus 2004. Een ketelwagen met bluswater. Dit is een normaalsporige ketelwagen die op een platte rolwagen naar boven is gesleept. Een moderner systeem werkt met rolbokken: losse smalsporige draaistellen die onder de wielen van de normaalsporige wagen worden geplaatst. Een voordeel van dit systeem is dat er minder dood gewicht hoeft te worden vervoerd: rolwagens zijn veel zwaarder dan rolbokken. Beide systemen zijn in de Harz toegepast. Bij Wernigerode en Nordhausen bevinden zich installaties om normaalsporige goederenwagens op rolwagens of rolbokken te plaatsen. Goederenvervoer vindt tegenwoordig nauwelijks meer plaats.

De NS namen in 1965 een proef met het transport van spoorwagens over de weg. Hier verlaat een DAF 2000 met een op een SEAG-Strassenroller geladen goederenwagen het straatspoor bij het station Eindhoven, op weg naar de Philips-vestiging in Veldhoven. Illustraties uit het boek DAF 2000 DO. Over het gebruik van Culemeyers in Nederland is een artikel gepubliceerd in Rail Magazine 305.

Van huis tot huis per spoor. Erikjan Sachse, Hans Nahon en René Nabbe. Uquilair, 2019. Nummer 51 in de boekenreeks van de NVBS.

Dit boek behandelt het laadkistvervoer dat vanaf de jaren 30 tot begin jaren 60 door NS en Van Gend & Loos werd uitgevoerd met zogeheten DAF-lossers. Lees de uitgebreide boekbespreking.

vorige       start       omhoog