Spoorwegen in de jaren 80

In de jaren 80 heb ik weinig actieve belangstelling getoond voor de spoorwegen. Ik las een paar Nederlandse en Duitse bladen, en dat was het wel zo'n beetje. Mijn grote liefde, de Duitse stoomtrein, was verdwenen, en al die gele treinen in Nederland vond ik ook niet echt boeiend. Bovendien was ik druk met het opbouwen van een kinderschare om mij heen. Hieronder mijn oogst op fotografisch gebied uit de jaren 80, aangevuld met enige foto's van anderen.

Loenersloot, 8 februari 1980. Loc 202 003 met 1127 tijdens een proefrit op weg van Utrecht naar Amsterdam. De Duitse loc is een van de drie experimentele draaistroomlocomotieven van de Baureihe 202. Op basis van deze loc wilde de NS een serie 6000 laten ontwerpen, maar dit ging vanwege de kosten niet door. In plaats hiervan werd een standaardlocomotief besteld, die bij NS als serie 6400 in dienst kwam. Foto Albert Sas.

Rotterdam Zuid (Feyenoord), omstreeks 1980. Loc 1120. Loc 2217 en een soortgenoot. Foto's Leen Dortwegt.

Utrecht, 8 maart 1981. Loc 41 105 van de SSN vertrekt voor een rit door Nederland.

Venlo, 1981. Loc 1504 (ex-BR 27006 "Pandora") en Sik 253. Foto Bart Gerritsen.

Scuol Tarasp, begin maart 1982. E-loc 609 van de Rhätische Bahn.
Ik zat toen niet achter de treinen aan, maar ik was op ski-vakantie in Zwitserland.

Utrecht, 10 mei 1982. Op dit kopspoor was vaak een kleine materieeltentoonstelling te zien. Dit keer mP 3022 met daarachter meetrijtuig 978 2 812 "Jules" en loc 1001.

Woerden, 10 mei 1982. Twee gele Hondekoppen richting Gouda.

Woerden, 10 mei 1982. Loc 1122 met zelflossers, komend uit de richting Gouda. Deze loc is bewaard gebleven.

Woerden, 10 mei 1982. Loc 1158 is met een paar lege rijtuigen op weg naar de werkplaats Leidschendam. Het achterste rijtuig is een van de buffetrijtuigen van de Biljettencentrale. Dit zijn verbouwde Duitse rijtuigen, bij NS genummerd 51848840001 t/m 7, die in 1978 in dienst zijn gekomen en in 1994 zijn afgevoerd. In spoorkringen werden ze ook wel krokettenkar genoemd.

Dick van Aggelen vond in zijn archief deze twee plaatjes. In 1982 passeerde loc 1010 achter een 2200 Abcoude. Een paar maanden later fotografeerde hij bij sloperij Koek in Mijdrecht de resten van wat eens een 1000 moet zijn geweest. Dick bood 400 gulden voor een as met wielen, maar deze koop is niet doorgegaan. Met zijn Simca 1100 was het waarschijnlijk ook niet gelukt om de boel naar Hilversum te brengen.

Mijdrecht, zomer 1982. Een treinstel mat.'46 op zijn eindstation, sloperij Koek. Foto Bart Gerritsen.

Schiphol, 1 mei 1983. De treinstellen 672, 275 en 658 komen uit de noordelijke uitrit van de Schipholtunnel. Dit was geen NVBS-excursie ter gelegenheid van het afscheid van mat.’46, maar een trein vol Feyenoord-supporters op weg van Rotterdam naar de wedstrijd Ajax-Feyenoord. Deze werd gespeeld in het Olympisch Stadion; de eindbestemming van de trein was Amsterdam Zuid. Foto Fons van der Jagt.

Utrecht CS, 21 augustus 1983. Locs 2500 en 2426 in rust.

Overstappen in Tiel, op 21 augustus 1983. Treinstel 853 uit Utrecht, treinstel 173 naar Nijmegen.

Rotterdam CS, 22 januari 1984. Loc 1506 met trein D317 "Britannia Expres" van Hoek van Holland naar Innsbruck. Foto Rob van der Rest.

Arosa, 29 januari 1984. Motorwagen 484 van de Rhätische Bahn met een trein uit Chur.

Reclame voor de Schiphollijn, 1984.

Weesp, 8 maart 1984. Loc 1146 passeert met een internationale trein naar Bad Bentheim. Weesp, 19 mei 1984. Loc 1104 met een bonte samenstelling rijtuigen als extra trein komend uit Amsterdam, gefotografeerd op het moment dat de stroomafnemer los komt van de bovenleiding op de bovenleidingloze oude Vechtbrug. Foto's Rob van Ee.

Weesp, 8 maart 1984. De oude perrons van station Weesp. Rechts is de nieuwbouw al duidelijk aanwezig. Over spoor 2 passeert een trein bestaande uit de treinstellen 1787 en 726 op weg naar Amsterdam. Rechterfoto: een Intercitytrein bestaande uit 1765 en 345 is op weg van Amsterdam naar Amersfoort (en verder) en is zojuist de Vechtbrug overgestoken. Rechts de nieuwe, oostelijke ophaalbrug in aanbouw. Foto's Rob van Ee. Zie verder het thema Weesp in vroeger tijden.

Woerden, 3 mei 1984. Loc 1609 met een keteltrein richting Gouda. De loc heeft nog geen naam; men was toen net begonnen van het geven van stedennamen aan de locs van deze serie. De locs hadden ook nog geen konijnenhok op het dak. De drukke overweg bij het station is inmiddels vervangen door een tunnel. Rechterfoto: treinstel 940 onder de oude voetgangersbrug.

Linkerfoto: Woerden, 3 mei 1984. Loc 1308 passeert met trein 501 Den Haag-Groningen. Rechterfoto: Utrecht, 30 mei 1984. Loc 1654 met trein 500 uit Groningen, met bestemming Den Haag. Deze treinen bestonden uit van de SNCF gehuurde Corail-rijtuigen, voor een groot deel eersteklas ten behoeve van forensende ambtenaren. In Utrecht maakten deze treinen kop. Het was in die tijd nog geen gebruik om een loc in opzending achter een trein mee te geven. Zie ook Extra pluche & comfort.

Utrecht, 4 mei 1984. Treinstel 285 (mat.'46) wist zijn leven nog enkele jaren te rekken als proefstel 80849782504. Het was ingericht voor de beproeving van statische omzetters, te gebruiken bij de stuurstandrijtuigen van het nieuw te bestellen dubbeldeksmaterieel. Begin 1985 is het stel gesloopt. Een van de koppen is daarna overgebracht naar de Flevohof en heeft daar jarenlang gefungeerd als kippenhok. Inmiddels is de kop overgedragen aan het Spoorweg­museum. Lees hier meer over.

Utrecht CS, 4 mei 1984. Treinstel 4001 als trein 1838 naar Amsterdam. Let op de later verdwenen "bulten" op de kopdeuren, een erfenis uit de beginperiode, toen er een hoop gehannes was met de doorloopkoppen. Pas na de ontwikkeling van een nieuw systeem verdienden de Koplopers hun naam. Eind 2005 zijn de doorloopkoppen buiten gebruik gegaan en vervolgens dichtgelast.

Utrecht, 4 mei 1984. De meettrein van het Centrum voor Technisch Onderzoek (CTO) tussen loc 2239 en 2247. De rijtuigen plan E werden tussengekoppeld om schokvrij te kunnen meten. Het meetrijtuig zelf is een verbouwd postrijtuig (voorheen P7918, Plan C).

Een half jaar eerder was de meettrein betrokken bij een ernstig ongeval bij Heeze. Klik hier voor meer.

Utrecht, 26 mei 1984. Mijn ouders gaan met de Austria Expres op vakantie. Mijn broer wijst naar de treinaanwijzer waarop de bestemming staat aangegeven. Trein D217 rijdt via Nijmegen en Kleve naar Köln, en vandaar verder naar Oostenrijk. Loc 1302 loopt keurig op tijd binnen uit Amsterdam.

Utrecht, 30 mei 1984. De varkenscyclus van het materieeltekort. Na de afvoer van materieel '46 kampte de NS met een ernstig tekort aan treinstellen. Locomotieven waren er genoeg, dankzij de ingestroomde 1600'en. Daarom verscheen alles op de baan wat er aan getrokken rijtuigen gevonden kon worden. Loc 1631 vertrekt hier met een uit historisch materieel samengestelde spitstrein naar Den Haag, onder andere AB-rijtuigen plan K en omgebouwde ligrijtuigen plan N.

Utrecht, 30 mei 1984. Loc 1121, blauw met gele botsneus, met trein 920 naar Amsterdam. Links treinstel 402.

Utrecht, 30 mei 1984. Loc 1219 is met een spitstrein binnengelopen uit Eindhoven, en wordt nu achteruit geduwd naar de opstelsporen. De dienstdoende rangeerder achter de schuifdeur van het laatste rijtuig leest rustig zijn krantje. De NS heeft een tekort aan rijtuigen. Alles wat wielen heeft is op de baan gebracht, zoals deze stoet plan E, plan D en plan N.

Utrecht, 30 mei 1984. Als meetvoertuig ingericht motorrijtuig 978 2 812 "Jules". In de achtergrond mP 3013 en het voor technische proeven bestemde treinstel 285.

Hoorn, 30 juli 1984. Sprinter 2874. Nog zonder airconditioning in de machinistencabine; die zou pas een jaar of 15 later op het dak worden geïnstalleerd.

Sauwerd, 1 augustus 1984. Wadlopers 3104 en 3224 als trein naar Groningen.

Hilversum, omstreeks 1984. De slijptrein met locs 2430 en 2462, gefotografeerd door Dick van Aggelen. Op de bordjes staat "Railslijptrein mag niet verzet worden".

Op 29 mei 1985 ontspoorden bij Papekop, tussen Gouda en Woerden, de laatste vier ketelwagens van olietrein 56521. De trein vervoerde 26 ketelwagens met ruwe olie, en was onderweg van Schoonebeek naar Pernis. Het herstel van de spoorbaan en bovenleiding duurde twee dagen. De foto's hieronder komen uit de collectie van Joop Solleveld.

Na het ongeval stonden een paar verkeukelde wagens een tijdlang op spoor 1 in Woerden (foto hiernaast, 16 juni 1985).

Spoorwegovergang Julianakade, omstreeks 1985. De bovenleiding is verdwenen en de rangeerder moet de AHOB met een sleutel bedienen. Foto Herman Mooij. Tweede foto: Baarn, 30 maart 2005. Het bewijs dat reclamemakers nooit in een trein zitten. IJmuiden is al tientallen jaren niet meer in de dienstregeling opgenomen.

Hilversum NOS, 23 maart 1986. Met mijn toen nog overzichtelijke gezin wacht ik op de trein naar Utrecht. In de achtergrond de karakteristieke voetgangersbrug, die in de loop van 2011 zou verdwijnen om plaats te maken voor een lange traverse naar het Mediapark.

Vlissingen, 8 juni 1986. Locomotor 326 verzorgde op dit station het rangeerwerk.

Vlissingen, 8 juni 1986. Voor het voorverwarmen van rijtuigen werd deze voormalige conducteurswagen (Dg) gebruikt, die daartoe een stroomafnemer op het dak heeft gekregen.

Woerden, 14 juni 1986. Een plan T en plan V uit de richting Gouda.

Afscheid van de serie 1500. Loc 1505 met SSN 065 018 passeert Woerden op 14 juni 1986. Vanaf Utrecht gaat de e-loc alleen verder. De NS 1505 is de vroegere BR 27001 "Ariadne".

Een maand na deze afscheidsrit ging de 1505 samen met de 1502 terug naar Engeland. In het Manchester Museum of Science and Industry is loc 1505 nu te zien in NS-uitvoering. De 1502 is teruggebracht in haar gedaante als BR 27000 "Electra".

Utrecht, 30 juni 1986. Gerenoveerde loc 1314 met een trein uit Duitsland. Links het postkantoor dat inmiddels plaats heeft gemaakt voor Hgb 4. Tweede foto: Utrecht, 1 juli 1986. De nog niet gerenoveerde loc 1302. Deze loc is bewaard gebleven voor het Spoorwegmuseum.

Utrecht, 1 juli 1986. Loc 1151 met een trein naar Amsterdam. In de trein rijdt een tot fietsenrijtuig omgebouwd rijtuig plan E (90849237004). Deze rijtuigen zouden tot en met de zomerdienst van 2004 in gebruik blijven.

Utrecht CS, 1 juli 1986. Tramstel 5025 van de eind 1983 in gebruik genomen Sneltram Utrecht-Nieuwegein.

Utrecht, 10 augustus 1986. NMBS-loc 1183 en twee nieuwe Beneluxrijtuigen kunnen door de bezoekers van het Spoorwegmuseum worden geïnspecteerd. De betonnen platen zijn bestemd voor het perron dat tussen de hoofdsporen zal worden aangelegd. Deze locs zijn geschikt voor 1500 en 3000 volt gelijkspanning. Klik hier voor meer Beneluxtreinen.

Utrecht, 11 augustus 1986. Instructierijtuig 80849741937. In 1989 is dit rijtuig gerestaureerd voor het Spoorwegmuseum. Het kreeg daarbij zijn Blokkendoosnummer mBD 9107 terug.

Utrecht CS, 11 augustus 1986. Loc 1141 en 1125 met een vertraagde trein naar Maastricht. De voorste loc wordt afgekoppeld. Deze loc zou twee maanden later na een ontsporing bij Heeze worden gesloopt.

Utrecht CS, 26 september 1986. Loc 1160 met een trein naar Eindhoven.

Utrecht, 26 augustus 1986. Loc 1313 met trein 858 naar Amsterdam. Achter de loc rijdt een tot fietsenrijtuig omgebouwd rijtuig plan E. Deze rijtuigen zouden tot en met de zomerdienst van 2004 in gebruik blijven.

Utrecht, 26 september 1986. Amsterdam dacht de Olympische Spelen te kunnen binnenhalen zonder IOC-leden om te kopen. Een paar beschilderde spoorrijtuigen en trams moesten genoeg zijn om indruk te maken. Hier een ICR-rijtuig dat de Olympische gedachte probeert uit te stralen.

Utrecht, 26 september 1986. Treinstel 1970 vormt samen met 1757 trein 2901 Den Haag-Arnhem. De 1970 bestaat inmiddels nog maar voor de helft uit eersteklasbakken. Klik hier voor meer over dit treinstel. Op de tweede foto de Kameel met een gezelschap.

Spoorwegmuseum, oktober 1986. Pec 1902 (bouwjaar 1938, voorheen P 8502, Pec 902) is bewaard gebleven dankzij de Stibans: de Stichting tot behoud van af te voeren Nederlands spoorwegmaterieel. Pas na het aantreden van een nieuwe directie was het Spoorwegmuseum weer te porren voor het opnemen van nieuwe stukken in zijn collectie.

Amsterdam, 10 januari 1987. Loc 657 en een rij andere diesellocs zijn onder de kap van het CS opgeborgen om ze te beschermen tegen de bittere vrieskou.

Amsterdam CS, 10 januari 1987. Locs NMBS 2554 en 2555 met een stam oude Beneluxrijtuigen als "trek-trektrein". Deze locs zouden jaren later nog een poosje dienstdoen bij Lovers Rail.

Amsterdam Sloterdijk, 10 januari 1987. Drie Beneluxtreinstellen zijn als trein 164 op weg naar Brussel. Het voorste stel is NMBS 220.904, herkenbaar aan de strak doorlopende gele band op de kop. Bij alle andere stellen waren de koppelogen meegenomen in de gele beschildering. Deze treinstellen hadden drie koppelogen, reden waarom de tyfoonroosters horizontaal zijn geplaatst. En zo waren er wel meer kleinere en grotere verschillen met de gewone Hondekoppen.Het nieuwe station met de opvallende staalconstructie is in 1986 in gebruik genomen. Meer over de bouw van dit station.

Amsterdam Lelylaan en Schiphol, 10 januari 1987. Een Japanse trein in Nederland? Nee, het is de in Martinair-kleuren geschilderde Koploper 4012. Zijn broertje 4011 was in die tijd in KLM-kleuren getooid.

Schiphol, 10 januari 1987. Het is bijna gebeurd met de Beneluxstellen en de oude trek-duwtreinen. De nieuwe Beneluxtreinen nemen het roer over. Deze trein is op weg naar Brussel.

Selketal (Harz), 22 februari 1987. Leve de onverwoestbare broederschap tussen de DDR en de Sovjet-Unie.
Tweeëneenhalf jaar later viel de Berlijnse Muur. Foto Adriaan Pothuizen.

Emmerich, 8 mei 1987. Locwissel: NS 1305 maakt plaats voor DB 103 168. De trein is IC 25 "Erasmus".

Emmerich, 8 mei 1987. Loc 1619 met een lege ertstrein. Loc 111 120 met een trein naar Amsterdam; deze loc zal worden afgelost door een Nederlandse e-loc. Vanaf begin jaren 60 tot 1975 werd de ertstreinen van Amsterdam naar de Duitse hoogovens getrokken door drie of vier diesellocs. Daarna werd het vervoer overgenomen door e-locs. Nadat in 1989 de Duitse binnenhavens geschikt waren voor grote duwbakken van de binnenvaart, kwam er een einde aan dit ertsvervoer. Vanaf 1997 kwamen er opnieuw zelflossers op deze route, nu gevuld met kolen.

Emmerich, 8 mei 1987. DB 111 120 maakt plaats voor NS 1135. Deze zal trein 2314 verder brengen naar Amsterdam.

Utrecht CS, 8 mei 1987. Een cabine van loc 1606. De machinist zit links, wat bij Franse locs gebruikelijk is maar wat de NS niet heeft laten veranderen bij de bestelling van deze locs. Bij de locs van de series 1100 en 1300, die eveneens zijn afgeleid van Franse locs, zit de machinist wel rechts. Bij stuurstandrijtuigen zit de machinist in het midden, wat ook bij treinstellen gebruikelijk is.

Hilversum, 13 juni 1987. Treinstel 279 was ingericht als proeftrein voor draaistroomtractie. Deze tractievorm zou later worden toegepast in onder andere de Railhoppers. Foto Dick van Aggelen.

Utrecht, 4 oktober 1987. Een VT 601 is als gezelschapstrein onderweg van Amsterdam naar Duitsland. Na hun TEE-periode hebben deze treinstellen nog lang dienst­gedaan als vakantietrein en voor extra ritten. Klik hier voor meer foto's van dit type.

Utrecht CS, 10 oktober 1987. Loc 1124 met bollenwagen. Bij Maarn hebben lange tijd hele rijen bollenwagens gestaan; inmiddels zijn ze allemaal gesloopt.

Utrecht CS, 10 oktober 1987. Op deze dag organiseerde de NS op verschillende stations een open dag. In Utrecht mocht het publiek een kijkje nemen in de Kameel. Die was dan ook van bult tot bult gevuld met nieuwsgierigen.

Utrecht CS, 10 oktober 1987. Loc 2510 met rijtuigen plan E, waarmee tijdens de open dag pendelritten naar de bovenbouwwerkplaats werden verzorgd.

Rotterdam, 10 oktober 1987. Tijdens de open dag opende de NS niet alleen de deuren van een aantal stations, maar ook die van deze Koploper. Rechts staat motorrijtuig Jules.

Rotterdam, 10 oktober 1987. Loc 2236. Loc 626.

Rotterdam, 10 oktober 1987. Beneluxtreinstel 1208.

Hilversum, oktober 1987. De Beneluxstellen waren officieel al uit dienst, maar plotseling doken er drie op die als stoptrein naar Amsterdam reden. Dick van Aggelen slaagde erin dit bijzondere tafereel vast te leggen. De zon was al bijna onder.

Veenendaal-De Klomp, 7 december 1987. Loc 1147 met EC 27 "Frans Hals" naar Duitsland.

Utrecht CS, mei 1988. Locs 2518 en 2456. Links is de nieuwe hal te zien die over de sporen wordt gebouwd. In de verte zal Hgb4 verrijzen.

Goes, 8 mei 1988. Rijtuig AB 7216, de enige overgebleven representant van de series AB 7201-7221 en C 7201-7206. De rijtuigen hebben tot 1961 dienst­gedaan in internationale treinen, daarna nog tot 1970 in binnenlandse treinen. Deze series vormden de eerste geheel stalen rijtuigen van NS voor de internationale dienst. De ovale ramen waren mode in de tijd waarin deze rijtuigen werden gebouwd (1928-1930). Meer SGB Goes-Borsele.

Sittard, 13 mei 1988. Motorpost 3003 en postwagens.

Kerkrade, 13 mei 1988. Veel belangstelling voor treinstel 179, vlak voor het buiten dienst gaan van de Miljoenenlijn. Tweede foto: Simpelveld, 13 mei 1988. Post T in het station. Over een paar weken gaat deze apparatuur buiten gebruik en daalt de rust neer over het emplacement, totdat de ZLSM hier in bedrijf komt.

Valkenburg, 13 mei 1988. Accustel 515 567 op weg van Maastricht naar Aken. Meer Zuid-Limburg.

Maastricht, 13 mei 1988. Loc 2756 met materieel voor de trein naar Italië. Op de tweede foto van links naar rechts NMBS 2756, NS 1645, een plan V, NS 1201 en NMBS 2742.

Maastricht, 13 mei 1988. Treinstel 401 type 'Break' (reeks 03) in de dienst op Oostende/Knokke. Deze tweedelige treinstellen zijn later verlengd met een middenbak.

Roermond en Venlo, 13 mei 1988. Treinstel 122 op weg naar Blerick. De oude beveiliging zal niet lang meer in gebruik zijn.

Venlo, 13 mei 1988. Loc 140 743 loopt binnen uit Duitsland met een trein naar Den Haag. Locomotor 253 zorgt ervoor dat NS 1221 de plaats van de Duitse loc kan innemen. Op de foto rechtsonder loc 1221 in Eindhoven.

Lelystad, 28 mei 1988. Materieelshow ter gelegenheid van de opening van de spoorlijn Almere-Lelystad (het traject Weesp-Almere was een jaar eerder in gebruik genomen). Onder andere waren de demonstratieketelwagen en een van de twee ongevallenkranen van NS te zien. Foto's Bart Gerrtisen.

Utrecht, 25 juni 1989. Loc 1644 met een trein uit Innsbruck.

Utrecht, 20 juli 1989. Motorpost 3008 loopt binnen met vijf postwagens. Klik hier voor meer foto's van posttreinen in Utrecht.

Utrecht, 20 juli 1989. Loc 1153 met een trein naar het zuiden.

Utrecht Blauwkapel, 23 juli 1989. Treinstel Plan V op weg van Hilversum naar Utrecht. Rechts mijn gele Lada. Dit is een van de oudste AHOB's van Nederland. Het was ook een erg drukke overweg. Tegenwoordig rijden de meeste treinen via een fly-over die links van de overweg loopt. De foto is gemaakt vanaf het bordes van seinhuis Blauwkapel, dat niet meer als zodanig in gebruik is.

Utrecht, 23 juli 1989. Loc 1502, teruggebracht in haar gedaante als BR 27000 "Electra", met loc 2501. De loc bracht een bezoek aan Nederland in het kader van NS 150.

Utrecht Overvecht, 28 juli 1989. Loc 1206 met een trein naar Duitsland. Er liggen nog maar twee sporen; een gepland derde spoor is nooit aangelegd, hoewel daar bij de bouw van brughoofden wel rekening mee is gehouden. Aan de seinen is te zien dat de beveiliging geschikt is voor dubbel-enkelspoor. Tegenwoordig liggen hier vier sporen. De overweg waar deze foto is gemaakt, is vervangen door een tunnel.

Utrecht, 2 augustus 1989. Motorrijtuig Jules, ingericht als ATB-meetrijtuig.

Utrecht Lunetten, 7 augustus 1989. Loc 2226 met een werktrein richting Geldermalsen. Loc 1306 en een 1100 met een lege kalktrein.

Veenendaal-de Klomp, 8 augustus 1989. Treinstellen 769 en 358 als trein naar Arnhem. Loc 1110 met TEE "Rembrandt" op weg naar Duitsland.

Loc 1150 bij de brug over het Arnekanaal tussen Middelburg en Arnemuiden. De trein rijdt richting Roosendaal en Zwolle. Achter de loc een Plan W uit de Beneluxdienst. De foto is eind jaren 80 gemaakt. De fotograaf mailde: "Overigens heeft deze opname mij een camera gekost. Er kwam veel stuifsneeuw op de camera, dat daarna smolt en in de camera drong." Foto Willem Kruit.

Bunnik, 12 september 1989. De sproeitrein in actie met locs 2482 en 2530. Foto collectie Nico Spilt.

vorige       start       omhoog