Mens & machine

Boven: Bayreuth, 5 september 1972. De bemanning van loc 064 448 moet een klein probleem oplossen.
Onder: Venlo, 13 augustus 2006. De bemanning van loc 65 018 moet een klein probleem oplossen.

Aachen West, 10 augustus 1970. Nee, dat huisje achter op de tender is geen wc. Maar de machinist van 052 356 weet wel een oplossing voor zijn kleine menselijke probleem. De stoker gaat onverstoorbaar verder met het vegen van de voetplaat.

Rheine, 6 augustus 1970. De machinist van loc 044 671 ziet het even niet meer zitten. "Kein Wasser im Tender".

Bw Rheine, 6 augustus 1970. Werkoverleg bij loc 043 094: "hoe krijgen we die wielen er weer onder?"

Calais Ville, 24 september 1970. Een Franse stoomloc (141R) wordt beladen met kolen. De stoker wacht rustig af.

Summerau, 23 augustus 1973. Loc 52.7358 op het Putzgleis bij het Summerauer Gleisdreieck. Bij het hutje rechts wachten enkele spoorwegmannen op hun volgende klus.

Mistelbach LB, 29 en 30 augustus 1973. Onderhoud aan locs serie 93.

Bw Tübingen, 21 augustus 1973. Loc 038 382 boven de onderhoudsput.

Zwaaien naar de fotograaf: Herzogenrath (3 juli 1969) en Trier (21 juli 1969).

Machinist op een NS 3500 in 1925. Foto gemaakt door tractieopzichter Schekkerman.

Machinist Boekhoudt op een NS 3400 in 1930. Foto gemaakt door tractieopzichter Schekkerman.

Machinist op loc 1622 in 1934 te Den Helder. Foto gemaakt door tractieopzichter Schekkerman.

Utrecht, 30 augustus 2005. Op de voetplaat van Loc 5085 (WD 73755).

Arnhem, eind 1945/begin 1946. Motorrijtuig BC 2908. Derde van links in de achterste rij staat de grootvader van Niels Leijgraaf. Die woonde op het tractieterrein. Zijn woning, linksboven, was getroffen door meerdere bommen. Foto collectie Niels Leijgraaf.

Jan Ruuls meldt dat dit de eerste gerestaureerde dieselmotorwagen is van het depot Arnhem na de oorlog. Op de foto staat de complete restauratieploeg voor de motorloods. De foto is gemaakt door fotostudio Renes in Arnhem. De man in de trein is wagenbestuurder De Graaf. Zittend 6e van rechts is werkmeester C. Ruuls (de vader van Jan Ruuls). Staand 4e van rechts is Tike Loos, tegenwoordig zwager van Jan Ruuls. Andere mannen op de foto zijn De Heer, Arends, Vogelpoel, Peiker, Bruine, Lok en Dielen.

Omroepster Utrecht CS. Ze kan vanuit Post T uitkijken over de perrons. In het midden van de foto een bak met ponskaarten waarmee ze de treinaanwijzers instelt. Voor elke trein is er een ponskaart waarin perronnummer, bestemming en vertrektijd zijn geprogrammeerd. Foto: jaarverslag NS 1964.

Nou, Vati heeft even niet opgelet toen er een trein aankwam. Afbeelding uit de Bundesbahnunfallverhütungskalender 1962. Bochum-Dahlhausen, 30 april 2004. Nicht weglaufen! HALT bei brennender Kleidung! Kleider sofort vom Leib Reissen! Notfalls auf dem Boden herümwälzen!

Mens en trein. Een spoorwegmannen en -vrouwenboek door Rob de Wind (foto's) en Alexander Pola (tekst). A.W. Bruna, 1979. ISBN 9022975088 (gebonden versie: 902295255X). Met een voorwoord van M.G. de Bruin, president-directeur der Nederlandse Spoorwegen.

Alexander Pola was als tekstschrijver onder andere betrokken bij het tv-programma Farce Majeure, een satirisch-achtig programma van de NCRV. Hij is niet in zijn eerste woordspeling gebleven; Mens en trein kun je bijvoorbeeld ook schrijven als Mensentrein of als MeNSentrein. Begrijpt u wel? De foto's in dit boek geven echter een zeer aardig beeld van wat zich achter de schermen van het spoorbedrijf in de jaren 70 afspeelde.

Jeugdherinnering: het team van Farce Majeure was aan het filmen op de Kerkbrink in Hilversum. Een van de toeschouwers riep "hoe ouder hoe gekker". Alexander Pola keek heel boos; van zo'n scherpe observatie had hij niet terug!

The Railwayman's Pocket-Book. Richard H.N. Hardy. Conway, London, 2011. ISBN 9781844861354.

The Railwayman’s Pocket-Book collates a fascinating selection of documents taken from innumerable booklets, pamphlets and manuals which were produced throughout the Age of Steam for the benefit of men who worked on the railways. These documents contain indispensable practical advice regarding the elements of the locomotive and its workings, systems of signalling, engine classification and identification, and good running-shed management, covering everything from coal handling to locomotive cleaning. Beginning with an introduction to steam from about 1890, the book outlines the rules of the rail network, locomotive management from driving to servicing, potential accidents, and the camaraderie of an engine driver’s life along with a wealth of practical advice and conditions of service for the men on the footplate.

The Railwayman. His work by night and day on the iron way. Door S.T. James. Uitg. Thomas Nelson and Sons, London. Ca. 1924. Met zestien tekeningen. Beschrijving van de beroepen die rond en op het spoor worden beoefend. Het zwaarste en gevaarlijkste beroep is dat van de "platelayer", die belast is met het repareren van het spoor en die tijdens mist vaak dienst moet doen als "fogman". In dat geval is het zijn opdracht om de wacht te houden bij een sein en knalseinen op de rails te leggen als het sein onveilig is.

Meer boeken over spoormannen en -vrouwen.

vorige       start       omhoog