Baureihe 38 (Pruisische P8)

De P8 is mijn absolute favoriet op stoomgebied. Ik ben begin jaren zeventig dan ook verschillende malen naar Tübingen en omgeving geweest, waar de laatste DB-locs van deze serie dienstdeden. Tussen 1906 en 1928 zijn zo'n 3800 locs van dit type gebouwd, waarvan 3370 voor de Pruisische staatsspoorwegen. Bij de DB kregen de locs windleiplaten type "Witte". Ook kregen diverse locs een Wannentender aangemeten. Eind 1974 ging hier de laatste loc uit dienst: de 038 772.

Enkele locs hebben na de oorlog dienstgedaan bij NS (serie 3851-3855).

Tübingen en omgeving, waar ik in 1971 en 1973 ben geweest om de laatste locs van de types P8 en T18 in actie te zien. Voor meer kaartjes zie Waar ben ik geweest?

Een retour Tübingen-Böblingen, dat ik op 15 september 1971 tot Eutingen heb gebruikt.

In oktober 1968 rijden twee locs, 38 3650 en 38 1282, samen op naar het depot van Tübingen. Loc 38 3650 staat tegenwoordig als monumment in Böblingen-Hulb (bij Stuttgart). De loc is in 1922 gebouwd als Elberfeld 3097. Foto Jan van Barneveld, collectie Rob van der Rest.

Bw Tübingen, 16 oktober 1968. Loc 38 3970 met daarachter een 64'er en nog een 38'er. Foto Jan van Barneveld, collectie Rob van der Rest.

In augustus 1970 komt loc 038 631 (38 2631) Heilbronn binnengereden. Foto Jan van Barneveld, collectie Rob van der Rest.

Heilbronn, augustus 1970. 038 637 nadert met een personentrein. Daarnaast de Wannentender van loc 038 959 en een qualmende 64 079. Foto Jan van Barneveld, collectie Rob van der Rest.

Tübingen, 1 maart 1971. Loc 038 313 (38 2313).

Bw Tübingen, 1 maart 1971. Loc 038 631 (38 2631).

Tübingen, 1 maart 1971. Loc 038 382 (38 2383) stormt voorbij het Bw, richting Horb.

Stolberg, 15 augustus 1970. Loc 38 3433: onttakeld en gescheiden van haar tender. Niet zo lang geleden reed ze nog trots rond met haar personentreinen. Klik hier voor meer foto's in Stolberg.

Heilbronn, 2 maart 1971. Op een kopspoortje bij het station staat een onbekende P8.

Bw Heilbronn, 2 maart 1971. In het depot staat nog een uitgerangeerde P8: loc 038 499 (38 2499).

Horb, 5 maart 1971. Loc 050 560 heeft in voorspan met loc 038 313 trein 3941 uit Rottweil binnengebracht. De rest van het traject, naar Eutingen, zal de P8 in haar eentje afleggen.

Eutingen, maart 1971. Links een wagen van het type F-z of Fs-z 120. De toevoeging z slaat op de Mulden (troggen) aan de bovenkant. Dat zijn er vijf, die naar beide kanten kunnen kiepen. Hierdoor kan de lading in een vrachtwagen of in een bunker worden gestort. Vanaf 1953 zijn bijna 4000 van dit soort wagens gebouwd. De trein met loc 038 637 loopt binnen uit Horb.

Eutingen, 14 september 1971. De Eilzug van Stuttgart naar Konstanz waarmee ik naar Eutingen ben gekomen, heeft hier enkele rijtuigen achtergelaten. Deze worden door loc 038 313 naar Freudenstadt gebracht.

Eutingen, 14 september 1971. Loc 311 263 (type Kö I, in 1934 gebouwd door Gmeinder & Co).

Horb, 14 september 1971. Loc 038 382 loopt het station binnen met een trein uit Rottweil. Links een rijtje railbussen. Wat later vertrekt de trein naar Eutingen.

Horb, 14 september 1971. Vertrek van loc 038 772 (38 1772) met een trein naar Eutingen. De trein bestaat uit drie vierassige Umbauwagen. Eind 1974 zou deze loc als laatste P8 van de DB uit dienst gaan. Ze is bewaard gebleven maar is niet meer dienstvaardig. Op de onderste foto is een bijzondere constructie te zien: twee gedeeltelijk in elkaar geschoven wissels.  geluidfragment

Eutingen, 15 september 1971. Loc 038 553 maakt een tussenstop met een trein van Freudenstadt naar Böblingen. Vanaf Böblingen zal een e-loc de trein verder brengen naar Stuttgart. Deze loc heeft na de oorlog korte tijd dienstgedaan bij NS, onder nummer 3852. Ze is in 1921 bij de KPEV in dienst gekomen als "Elberveld 3000". Bij de DR kreeg ze het nummer 38 3553, in 1968 werd ze door de DB omgenummerd in 038 553. In 1972 is de loc afgevoerd.

Eutingen, 15 september 1971. Met enige moeite ontdekken we tussen de stoom en rook loc 038 631, die met een Eilzug vertrekt naar Freudenstadt.

Eutingen, 15 september 1971. Loc 038 631 plaatst zich voor haar trein, en vertrekt enige tijd later met voorspanloc 212 210. In Böblingen zal de trein worden gesplitst. De voorste rijtuigen gaan met stoom naar Sindelfingen, de rest naar Stuttgart.

P8 als tenderlocomotief en met Wannentender

Horb, 14 september 1971. Loc 038 637 (38 3637) met Wannentender loopt achteruitrijdend het station binnen.

Met hun oorspronkelijke korte tender konden deze locomotieven achteruit niet sneller dan 45 km/uur rijden. In 1951 zijn daarom bij de DB twee locs omgebouwd tot tenderlocomotief. Ze kregen een vast met het frame verbonden tender die op een tweeassig draaistel was geplaatst. Dit was geen succes: de loopeigenschappen bij achteruit rijden waren slecht. De twee locs (genummerd 78 1001 en 1002) zijn in 1961 gesloopt.

Inmiddels had men een heel eenvoudige oplossing gevonden om de locs sneller achteruit te kunnen laten rijden. Dat waren de Wannentenders die in groten getale beschikbaar waren gekomen na het buitendienststellen van de Baureihen 42 en 52. Voorzien van zo'n lange tender konden de locs 85 km/uur achteruit rijden.

Rotterdam en Utrecht, 27 mei 1972. Op een troosteloze dag maakte loc 38 2383 (038 382) een rit door Nederland, via Arnhem, Betuwelijn, Rotterdam en Utrecht. Dit als onderdeel van een grote afscheidstoernee, georganiseerd door het blad Eisenbahn Kurier. Voor meer foto's zie P8 in Nederland.

Eutingen, 20 augustus 1973. Loc 038 711 (38 3711) vertrekt met een trein naar Freudenstadt. De nieuwe bovenleidingmasten op de hoofdlijn van Stuttgart naar Zwitserland staan er nog doelloos bij.

Epfendorf, 20 augustus 1973. Loc 038 382 met mijn trein van Horb naar Rottweil.

Rottweil, 20 augustus 1973. Loc 038 382 bij het Bw.

Bw Tübingen, 21 augustus 1973. Loc 038 382 boven de onderhoudsput. Mens & machine.

Tübingen, 21 augustus 1973. Loc 038 382 passeert het Bw met een korte goederentrein naar Horb.

Tübingen, 21 augustus 1973. Loc 038 382 met een trein naar Rottweil. De trein bestaat uit vier drieassige Umbauwagen.

Tübingen, 21 augustus 1973. Twee keer loc 038 382, ter hoogte van het Bw, op weg naar Horb.

Bw Bochum-Dahlhausen, 24 oktober 1992. Loc 38 2267 op de draaischijf. Tweede foto: locs 38 2267 en 74 1192 van de DGEG op de Ruhrtalbahn bij Herbede. Beide locs zijn afkomstig uit de DDR. Hun huidige standplaats is het museum Bochum-Dahlhausen; klik hier.

Ruhrtalbahn, 24 oktober 1992. Locs 38 2267 en 74 1192.

Oradea (Roemenië), september 1976. Loc 230.102 maakt met een reizigerstrein een tussenstop. Dit is een vroegere Duitse P8, die door Vulcan in Stettin (toen nog Duits) is gebouwd. Ook in Roemenië zelf zijn honderden locs van dit type gebouwd. Foto collectie Rob van der Rest. Voor meer informatie zie http://www.railwayfan.ro/aburi/html/230_000.html.

Polen, 13 mei 1978. Loc Ok1-60 tijdens een door de Eisenbahn Kurier georganiseerde rit. De bovenste foto is gemaakt in Sobótka (de andere loc is TKt48-44). De onderste foto is gemaakt op het station Wroclaw Glówny (voorheen Breslau Hbf). Foto's Albert Sas.

Hasselt, 30 maart 2007. NMBS-loc 5166 met stoomloc 64.169. Deze stoomloc is de nieuwste aanwinst van museumorganisatie TSP. Deze heeft in Roemenië twee locs van dit type gekocht, om daar één dienstvaardige loc van te maken. Na de Eerste Wereldoorlog zijn honderden Duitse locs van het type P8 (Baureihe 38) in België terecht gekomen, waar ze werden ingedeeld in de reeks 64. De NMBS bezit zelf de 64.045, die echter niet dienstvaardig is.

Enschede, circa 1960. Loc DB 38 1761 met een trein naar Duitsland. Foto Max Heyne, collectie Ronald Heyne.

Letzte Fahrt - ein Volksfest. Knipsel uit een onbekend Duits blad, 1972. Hierin wordt onder andere verwezen naar een afscheidsrit door Nederland.

Loc 038 772 met twee drieassige Umbauwagen op mijn Märklin-baan.

Speciaal bericht voor klinknageltellers: er zijn terapixelfoto's gemaakt van een P8 op een draaischijf. Op www.terapixel.eu wordt ook de techniek achter dit soort superfoto's uitgelegd. Helaas is de interface van de site zelf nogal krakkemikkig.

Stoomlocs van de Deutsche Bundesbahn met bouwseries, bedrijfsnummers en depots. Door Martin van Oostrom. De Alk, Alkmaar 1973. Grote Alk 643. Beschrijving van de stoomlocseries die toen nog in dienst waren bij de DB.

Behalve matig afgedrukte zwart-witfoto's bevat het boekje een overzicht van alle afzonderlijke locomotieven en de depots waar ze op 1 januari 1972 gestationeerd waren. De treinenjager pur sang had echter meer baat bij de boekjes die de Eisenbahn Kurier twee keer per jaar uitgaf, en waarin je ook de dienstregeling kon vinden van alle personentreinen die nog met stoom werden gereden.

Die P8. Entstehung und Geschichte einer europäischen Dampflokomotive. Karl Julius Harder. Franckh'sche Verlagshandlung Stuttgart, 1974. ISBN 3440041166.

vorige       start       omhoog