Stoomtram Hoorn-Medemblik (SHM)

De Stoomtram Hoorn-Medemblik is voortgekomen uit de Tramweg-Stichting. Tegenwoordige naam: Museumstoomtram Hoorn-Medemblik.

Onder andere aandacht voor loc 7742 "Bello" en voor de reconstructie van loc 6513.

Lees ook het interview met SHM-directeur René van den Broeke (februari 2018).

www.museumstoomtram.nl

Tramdorp Hilversum

Hilversum, 9 februari 1969. Het besneeuwde "tramdorp" aan de Goudenregenlaan. Hier werden vanaf 1947 voormalige rijtuigen van de Gooische Stoomtram als woning gebruikt. Deze noodwoningen moesten in de jaren 70 verdwijnen.

Op de foto staat een grote motorwagen, herkenbaar aan de ovalen ramen. Hiervan stonden er vier in het tramdorp: de 10, 14, 16 en 17. De 14 is dankzij de SHM bewaard gebleven. Ik weet niet welk motorrijtuig op deze foto staat. Er stonden ook enkele rijtuigen; hiervan zijn de AB 22 en 25 eveneens naar de SHM gegaan.

De motorwagens 10-19 hebben bij de NS dienstgedaan als omBC 501-510.

Hoorn en Wognum, 27 juni 1970. Een loc van de Gooische Stoomtram: nummer 18, die bij de Tramweg Stichting de naam "Leeghwater" heeft gekregen. De loc is in 1921 gebouwd door Henschel. In 1937 kwam ze terecht bij een suikerfabriek in Roosendaal. In 1967 was dit de eerste loc die bij de toen net opgerichte TS in dienst kwam. De loc heeft hier nog treinbuffers en een schroefkoppeling. Bij de SHM heeft ze later haar oorspronkelijke middenbuffer weer teruggekregen. Merk op dat de loc niet symmetrisch is: aan de voorkant zitten deurtjes om toegang te kunnen krijgen tot de rookkastdeur. De lange cilinder op het dak is van de luchtdrukrem die de loc later heeft gekregen. In haar stoomtramtijd had ze een vacuümrem.

Hoorn, 27 juni 1970. Loc 46 (ex Hoogovens) met een waterwagen.

Hoorn, 27 juni 1970. Links op de foto rijtuig C905, gebouwd door Werkspoor. Dit rijtuig is in 1904 bij de HSM in dienst gekomen en was vooral bestemd voor het werkliedenvervoer op het traject Oldenzaal-Losser-Gronau. Tegenwoordig bevindt de C905 zich in prachtige staat bij de MBS in Haaksbergen (kleurenfoto in 2005 gemaakt door Peter Barink). Zie Op Oude Rails, maart 2004 blz. 10. Rechts op de zwart-witfoto rijtuig C290, in 1917 door Werkspoor voor de Staatsmijnen gebouwd (later NS 165052). Dit rijtuig bevindt zich nog steeds in Hoorn.

Groningen, 28 april 1973. De NVBS organiseerde een tramrit naar Drachten. Hiertoe was loc 30 van de SHM met een aantal lokaaltreinrijtuigen overgebracht uit Hoorn.

Zie ook NVBS in Groningen 1973.

Drachten, 28 april 1973. De plaatselijke bevolking was kennelijk geïnformeerd over deze tramrit. Erg gezellig allemaal, maar bitter weinig kansen om een sfeervolle tramfoto te maken.

Hoorn, 8 juli 1973. DE5-treinstel 187 vertrekt naar Enkhuizen. Rechts het tram-emplacement. De opstaphalte en kassa bevonden zich achter de rug van de fotograaf.

Hoorn, 8 juli 1973. Het eerste ‘station’ van de stoomtram. Rechts motorrijtuig M3, overgenomen van de Hümmlinger Kreisbahn. Later kwam het terecht bij de VSM, waar het uiteindelijk is gesloopt.

Wognum-Nibbixwoud (boven) en Zwaag (onder), 8 juli 1973. Dit motorrijtuig is in 1955 gebouwd door Waggonfabrik Talbot & Co./Motorenfabrik Deutz voor de Ruhr-Lippe Eisenbahn AG (in dienst als VT5), later overgenomen door de Hümmlinger Kreisbahn (in dienst als VT3). In 1970 overgenomen door de SHM, waar het werd aangeduid als M3, vanaf 1975 als M1503 "Uil". In 1982 heeft de SHM het motorrijtuig afgevoerd, waarna het terecht kwam bij de VSM.

Beekbergen, 5 september 1992. Motorrijtuig M1503, tot 1982 in bezit van de SHM, stond tien jaar later weg te roesten bij de VSM. Inmiddels is het gesloopt. Foto Huub van Keulen (†).

Hoorn, 9 augustus 1977. Dieselloc 48 zet rijtuigen klaar voor een stoomtram naar Medemblik. Ondertussen loopt een trein uit Enkhuizen het station binnen. Loc 48 is in 1953 gebouwd door Baume et Marpen te Luik. Het was de eerste dieselelektrische locomotief van de Hoogovens. De loc is in 1976 overgedragen aan de SHM en werd regelmatig gebruikt voor het trekken van goederentreinen, waar ze dankzij haar doorgaande Westinghouserem zeer geschikt voor was. De loc is in 2003 door de SHM gesloopt.

9 augustus 1977. Loc "Sluiskil" vlak voor vertrek uit Hoorn, en bij een kruising onderweg. Tegenwoordig is dit loc 5 "Enkhuizen".

9 augustus 1977. Loc 23 "H.J.H. Modderman" bij een kruising onderweg. Deze loc is in 1918 gebouwd door Orenstein & Koppel. Tot 1928 rangeerde ze bij de Westfalische Eisen- und Drahtwerke Aplerbeck en de Westfalische Lokomotivfabrik Hattingen. Daarna werd ze overgenomen door de Westlandsche Stoomtramweg-Maatschappij (WSM), waar ze onder nummer 23 dienst deed. In 1940 werd ze verkocht aan de suikerfabriek in Zevenbergen. In 1970, toen er weinig spoorvervoer met bieten meer plaatsvond, werd ze geschonken aan de SHM. In 1979 werd ze vanwege een niet meer te repareren ketel terzijde gesteld.

Medemblik, 9 augustus 1977. Loc 23 "H.J.H. Modderman" tijdens het spuien van de ketel. Onder aan de stoomketel zit een spuikraan. Aan het eind van de dienst draait men die open om vuil dat zich in de ketel heeft opgehoopt naar buiten te blazen. Er komt dan een enorme stoomwolk uit de ketel en dat heeft men liever niet binnenshuis. Zie het bord op de volgende foto.

Berlijn, Deutsches Technikmuseum, 25 augustus 2009. Das Abschlammen im Lokschuppen ist verboten! Hoe vaak moet ik het nog zeggen?! Abschlammen betekent afblazen of spuien.

Medemblik, 9 augustus 1977. Mijn broer Leo en ik.

Medemblik, 9 augustus 1977. Loc 21 "Ir. P.H. Bosboom" loopt binnen in Medemblik, en vertrekt enige tijd later weer naar Hoorn. Tegenwoordig draagt deze loc het nummer 26.

Medemblik, 9 augustus 1977. Een barometer uit 1878.

Medemblik, 9 augustus 1977. Verticale compound scheepsstoommachine met bakschuiven. Bouwjaar 1892, bouwer onbekend. Deze machine was, met enkele andere stoommachines, opgesteld in de goederenloods van het station. Inmiddels zijn ze geplaatst in een stoommachinemuseum.

Medemblik, 9 augustus 1977. MS "Stad Enkhuizen" van Rederij van der Lee loopt de haven binnen. Dit schip, gebouwd in 1931, werd tot 1956 gebruikt voor de dienst Amsterdam-Kampen-Zwolle. Daarna werd de stoommachine vervangen door dieselaandrijving. Het schip heeft vervolgens toeristische vaarten tussen Medemblik en Enkhuizen verzorgd. Sinds 2002 organiseert de SHM vaarten tussen deze plaatsen met MS “Friesland". Een andere veerboot die dienst heeft gedaan op de Zuiderzee is het stoomschip C. Bosman. Zie www.stoomschipbosman.nl.

Utrecht, 23 september 1978. Loc 21 "Ir. P.H. Bosboom" pendelt tussen Utrecht CS en Lunetten, in het kader van de actie "Station van de week". In die week reden er ook historische bussen door Utrecht.

Hoorn, 30 juli 1984. Stoomloc 30. Op het perron mijn vrouw, die ruim twee maanden later zou bevallen van onze eerste dochter. Op de tweede foto poseer ik voor diesellocomotief Sytje. Dit voertuig is in 1968 door de Tramweg Stichting gekocht op de veiling van de opgeheven gasfabriek te Haarlem. Deze locomotief is in 1943 door Spoorijzer te Delft gebouwd, op basis van de wielassen van een gesloopte locomotor van de NS. Ze was voorzien van een luchtgekoelde driecilinder Deutzmotor van 32 pk. De bediening vond plaats via een drieversnellingsbak met vloeistofkoppeling. Als rem was slechts een handrem aanwezig. Het gevaarte is inmiddels vertrokken naar de eeuwige rangeerterreinen.

Naarden-Bussum op 21 mei 1994. De SHM bezit ook loc 7742 Bello. Deze doet niet alleen dienst tussen Hoorn en Medemblik, maar is soms ook in het wild te zien. Zoals hier, op weg naar het Spoorwegmuseum. Foto Leo Spilt.

Twisk, oktober 1997. Loc 18 met rijtuigen 21 en 22. Op de tweede foto een optrekwedstrijdje met Bello, dat uiteraard door deze laatste gewonnen werd. Foto's Henk Koster.

Zwolle, 29 juli 2000. Sik 346 (later als onderdelenleverancier naar SHM gegaan) en loc 2364 (oorspronkelijk 2290, in 2003 gesloopt) bij de werkplaats.

Madurodam, 2 mei 2001. Loc 21 "Ir. P.H. Bosboom" bij het strand van Madurodam.

Op 18 september 2005 werd bij de SHM de Gooische Stoomtram weer tot leven gewekt. In actie kwamen loc 18 met bijpassende rijtuigen en goederenwagens. Foto's Wouter Adriaanse.

Hoorn, zomer 2004. De werkplek van Jaap de Boer, treindienstleider bij de SHM. Hij schrijft:

Het betreft het ongeveer 100 jaar oude seinhuis van Kesteren, dat in 1984 door medewerkers van de SHM voorzichtig is gesloopt en enkele jaren later herbouwd op het tramstation in Hoorn. Het seintoestel is van het "Alkmaarse" HSM-type en is ongeveer 90 jaar oud. De vrijwilligers hebben een ware prestatie geleverd door het aanpassen aan de Hoornse situatie. Alle klassieke seinen, de wissels 5 en 9 en de overweg worden hier vandaan bediend, inclusief de afhankelijkheden zoals flankbeveiliging.

Hoorn, 8 mei 2004. Gezicht uit het seinhuis. Let op de authentieke seinen. Op de voorgrond is de bovenkant van een perronslagwerk te zien. Ook in Wognum, Twisk en Opperdoes zijn dit soort seinen te zien en te horen. Foto Jaap de Boer.

Hoorn, 14 juni 2019. Loc 6513 naast het seinhuis van de SHM. Rechts een rangeersein.

Hoorn, 11 november 2005. De eerste rit van de schitterend gerenoveerde loc 8 "Ooievaar". Deze loc is afkomstig van de Haagsche Tramweg-Maatschappij en werd in 1904 gebouwd door Backer en Rueb. De loc werd in het voorjaar van 2006 officieel weer in dienst gesteld. Foto Wouter Adriaanse.

Hoorn, 25 mei 2006. De treindienstleider van de SHM maakte vanaf zijn werkplek deze foto. Vandaag reed loc 8 voor het eerst in de normale dienstregeling. Verschillende andere locs waren eveneens onder stoom, waaronder gastloc 657 van de MBS. Foto Jaap de Boer.

Hoorn, 14 januari 2006. De restauratie van AB24 van de Stoomtram Breskens-Maldeghem verkeert in een vergevorderd stadium. Foto Wouter Adriaanse.

Werkplaats Tilburg, winter 1921. Loc 6504 (SS 604).

In de werkplaats van de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik wordt gewerkt aan het dienstvaardig herstel van een uit 1887 daterende stoom­locomotief. Deze loc is van een type dat bij de SS en NS heeft dienstgedaan. Deze locs droegen bij de NS de nummers 6501-6512. De loc van de Museumstoomtram zal het nummer NS 6513 krijgen.

Basis voor de reconstructie is de in 1977 verworven loc "Neuehoffnungshütte II" die in 1887 door Hohenzollern is gebouwd, fabrieksnummer 413. Deze locs stonden bekend onder de type-aanduiding "Victor". Ook de SS bezat drie van deze locs (601-603). In de SS-werkplaats Tilburg werden tussen 1889 en 1902 nog eens negen locs gebouwd (604-612). De locs werden gebruikt voor rangeerwerk. Later werden acht locs geschikt gemaakt voor het rijden van trams, onder andere tussen Gouda en Schoonhoven en tussen Ede en Wageningen. Bij de NS kregen de locs de nummers 6501-6512. De laatste loc ging in 1937 uit dienst. Deze locs zijn alle gesloopt.

In de werkplaats Hoorn is de totaal versleten locomotief is geheel gedemonteerd. Daarna is een begin gemaakt met het weer opbouwen van de eerste herstelde onderdelen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van historische technieken, zoals het gebruik van klinknagels, maar ook moderne technieken, zoals het gebruik van nylon mallen voor het gieten van bronzen onderdelen. In archieven en documentatie wordt op dit moment gezocht naar de exacte beschildering van de locomotieven. Het vinden van juiste oude kleurpigmenten neemt altijd veel tijd in beslag. Gekeken wordt naar een uitvoering in een donkergroene kleur met zwarte en witte biezen, die rond 1920 de overgang markeerde van Staatsspoorwegen naar Nederlandsche Spoorwegen. Hierdoor kan de locomotief een markant stadium in de Nederlandse spoorweggeschiedenis laten zien.

Omdat stoom­locomotief NS 6513 geen monumentenstatus heeft in de ‘Mobiele Collectie Nederland’, kan geen aanspraak worden gemaakt op subsidies van culturele instellingen. Het succes van het project is daarom afhankelijk van de bijdragen van particulieren en bedrijven. De restauratie van de antieke locomotief zal de komende jaren geheel worden uitgevoerd door vrijwillige, onbetaalde medewerkers bij de Museumstoomtram. (persbericht)

Opperdoes (vlak bij Medemblik), 10 oktober 1953. Loc 1804 is aan het rangeren. De man op de foto is een inmiddels overleden neef van Klaas Meurs.

Loc 1828 in Hoorn met een trein naar Alkmaar, mei 1949. Meer over deze locs.

De Museumstoomtram Hoorn-Medemblik heeft in 2008 118.595 reizigers mogen verwelkomen in West-Friesland. Daarmee heeft het museum bijna evenveel bezoekers getrokken als in het topjaar 2007. Het groepsvervoer nam in 2008 verder af, maar het museum werd opnieuw door meer individuele bezoekers bezocht.

Deze bezoekers wisten het levende museum vooral in de vakantieperiodes goed te vinden. Ook de winterprogramma's maakten opnieuw een groei in het bezoek door. De laatste stoomtramritten van het jaar naar Sinterklaas en de Kerstman trokken dit jaar bijna 15.000 reizigers. Al met al een drukke jaarafsluiting voor de 280 vrijwilligers in het museum.

De zeven stoomlocomotieven van de Museumstoomtram legden in 2008 zo'n 13.500 kilometer af tussen Hoorn en Medemblik. De oude machines doen het nog best: alle stoomtramritten tussen Hoorn en Medemblik werden zonder technische problemen uitgevoerd. De blauwe locomotief 5 Enkhuizen uit 1929 nam daarbij het grootste deel (6.286 kilometer) voor haar rekening. Zij was vanaf 20 mei drie maanden lang dagelijks voor de stoomtrams aan te treffen, terwijl 'Gooische Moordenaar' locomotief 18 het met bijna 500 kilometer rustig aan mocht doen in 2008. (persbericht)

Sinds 6 april 2009 is de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik als "ankerpunt" opgenomen in de Europese route van het Industrieel Erfgoed. De spoorlijn Hoorn-Medemblik, de stationsgebouwen langs de spoorlijn en de collectie rijdende locomotieven, rijtuigen en wagens van het museum vormen een van de belangrijkste samenhangende collecties "levend" industrieel erfgoed in ons land en in Europa.

De industrialisatie van Europa heeft het uiterlijk van onze aarde veranderd. Ook nu maakt Europa weer een periode van ingrijpende veranderingen door. Overgebleven is een rijk industrieel erfgoed, dat in een reusachtig netwerk over Europa is verdeeld. Men hoeft het alleen maar te activeren. En dat is precies wat ERIH doet: de Europese Route van het Industrieel Erfgoed - European Route of Industrial Heritage. Op deze hoofdroute vormen zogenaamde ankerpunten in Groot-Brittannië, Duitsland en Nederland: de belangrijkste standplaatsen van de Europese industriële geschiedenis. Hier kunnen bezoekers "live" industriecultuur beleven. De ankerpunten zijn tevens het vertrekpunt van regionale routes en Europese themaroutes. Op 6 april 2009 is bij station Medemblik een bord onthuld met informatie over de ERIH. (persbericht)

De Museumstoomtram Hoorn-Medemblik heeft in 2009 124.000 reizigers mogen verwelkomen in stoomtram en boot tussen Hoorn, Medemblik en Enkhuizen. Daarmee heeft het levende museum 5.000 bezoekers meer getrokken dan in 2008 en behoort de Museumstoomtram onverminderd tot de best bezochte particuliere musea in Noord-Holland, buiten Amsterdam.

Het recordaantal bezoekers van het jaar 2007 werd echter net niet geëvenaard. Nog in de laatste kerstweek konden circa 5.500 reizigers worden verwelkomd. En dit waren er minder dan verleden jaar. Ondanks de vele sneeuwbuien in deze periode reden de stoomtrams naar de Kerstman nog wel, maar was het stoomtramstation in Hoorn voor veel bezoekers onbereikbaar geworden.

Met name de uitgebreide programma’s in de vakantieperiodes, waarbij educatieve activiteiten voor kinderen worden georganiseerd en een aantal extra attracties in Medemblik kunnen worden bezocht, trokken opnieuw meer bezoek in 2009. Ook maakten meer bezoekers gebruik van de Museumkaart om met stoomtram en boot te reizen.

De zeven gerestaureerde stoomlocomotieven van het museum legden in 2009 zo’n 15.700 kilometer af tussen Hoorn en Medemblik. Locomotief 26 van de Limburgsche Tramweg-Maatschappij uit 1922 was met bijna 5.000 kilometer op de teller het meest voor de stoomtrams aan te treffen. Locomotief NS 7742 ‘Bello’, de bekendste locomotief van het museum, bracht het tot 1.700 kilometer. (persbericht 4 januari 2010)

In de vroege ochtend van maandag 14 juni 2010 heeft brand gewoed op het emplacement van de Museumstoomtram te Hoorn. Daarbij is rijtuig BC 87, afkomstig van de Nederlandsche Tramweg-Maatschappij, zwaar beschadigd. Onderzocht wordt of het rijtuig, dat nog gerestaureerd moest worden, nog daadwerkelijk kan worden gerestaureerd. Het rijtuig maakt deel uit van het Noord-Hollandse Bellotramstel. (persbericht)

Hoorn, 22 juli 2011. De Museumstoomtram Hoorn-Medemblik, waar de tram met deze bijnaam in rijdende staat bewaard is gebleven, organiseerde tot 21 augustus 2011 een tentoonstelling over de beroemde en beruchte stoomtram in ’t Gooi in een van de rijtuigen van de oorspronkelijke stoomtram. De (loco)burgemeesters van Muiden, Naarden, Laren, Blaricum, Bussum en Hilversum - waar de tram 130 jaar geleden ging rijden - openden de tentoonstelling met hun collega’s van Hoorn en Medemblik. Links staat SHM-directeur René van den Broeke. Foto's Nico Spilt.

Stoomtram rijdt Bijenstal binnen

Imkerij de Bijenstal te Opperdoes heeft op 1 augustus 2011 de Bijrijder officieel in gebruik genomen. De Bijrijder is een grote Treinenshow. De grootste volautomatische modelspoorbaan in Nederland met grote treinen (schaal 1:22,5) voorzien van geluid. Ook duizenden lichtjes geven een unieke sfeer als de treinen door zowel een berglandschap als een Westfries landschap rijdt. Directeur René van den Broeke van de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik reisde per stoomtram naar de Bijenstal. Om de nieuwe attractie te bewonderen, maar ook om deze verder uit te breiden. Hij overhandigde een model van locomotief de Gooische Moordenaar aan Jan en Monique Glazenborg van de Bijenstal, dat vervolgens direct op de modelspoorbaan zijn rondjes ging rijden.

Het rijdende model van de stoomtram staat symbool voor de verbinding tussen de vele bijzondere attracties in en rond Medemblik. De Museumstoomtram en Imkerij de Bijenstal werken al vele jaren samen met andere attracties in Medemblik in een uitgebreid vakantieprogramma. Tot 21 augustus 2011 kunnen reizigers van de Museumstoomtram per aansluitende historische autobus reizen naar De Bijenstal en deze gratis bezoeken in het kader van de Spannendste Tijdreis in de Zomervakantie. Bron: persbericht SHM.

In oktober 2011 heeft de BankGiro Loterij de samenwerking met de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik met vijf jaar verlengd. Sinds 2007 ontvangt de Museumstoomtram jaarlijks 200.000 euro van de BankGiro Loterij. In het laatste jaar van de overeenkomst, dit jaar dus, is de samenwerking geëvalueerd. De positieve aanbeveling voor voortzetting van de relatie is door de Raad van Commissarissen van de loterij overgenomen. In de periode 2012-2016 ontvangt de Museumstoomtram structureel steun voor het toegankelijk maken van de collectie.

In de voorgaande periode is met de bijdrage de restauratie en aankoop gefinancierd van een aantal stations tussen Hoorn en Medemblik. Met de nieuwe bijdrage zal meer aan de historische infrastructuur kunnen worden gedaan. Hoog op de prioriteitenlijst van het museum staan bijvoorbeeld de verbetering en uitbreiding van de bezoekersfaciliteiten en verdere inrichting van de stoomtramstations in Hoorn en Medemblik. Uiteraard is de Museumstoomtram erg blij met de verlenging van de relatie. Met het voortzetten van de bijdrage van de BankGiro Loterij is opnieuw een groot vertrouwen uitgesproken in de Museumstoomtram en er wordt een breder financieel fundament gelegd waardoor het levende museum zich de komende jaren verder kan ontwikkelen. Bron: persbericht SHM.

De Museumstoomtram Hoorn-Medemblik heeft op 19 november 2011 een ‘Steuntje in de rug’ gekregen van Univé. Henk Brouwer, Regiomanager van Univé te Hoorn, overhandigde in de werkplaats van het museum in Hoorn een cheque van 1.000 euro aan de vrijwillige technici, die iedere zaterdag werken aan de restauratie van stoom­locomotief NS 6513 uit 1887. Het team hoopt de restauratie van de twintig ton zware locomotief binnen enkele jaren af te ronden, waarna deze als oudste rijdende locomotief van Nederland tussen Hoorn en Medemblik in actie zal kunnen gaan komen. De leden van Univé kozen het project uit voor een ‘Steuntje in rug’ omdat het jonge technici zijn die aan de oeroude locomotief werken, waardoor kennis en oude ambachtelijke vaardigheden worden behouden en doorgegeven. Zo werden er op de ochtend voor de overhandiging nog vele klinknagels met luidruchtig gehamer in de locomotief verwerkt. Bron: persbericht SHM.

Directeuren René van den Broeke en Jaap Nieweg nemen namens de Museumstoomtram de bijdrage van de BankGiro Loterij in ontvangst. Foto R. Beusker. In het Rijksmuseum te Amsterdam heeft op 6 februari 2012 het Goed Geld Gala van de BankGiro Loterij plaatsgevonden. Tijdens de feestelijke bijeenkomst werd bekendgemaakt dat de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik een bedrag van € 200.000 ontvangt uit de afdracht van 2011. De Museumstoomtram ontvangt inmiddels voor de vijfde keer een bijdrage bestemd voor de ontwikkeling van de collectie en verbetering van de presentatie van het levende museum. Het museum besteedt de gelden met name aan de aankoop en ontwikkeling van historische infrastructuur (onder andere de stationsgebouwen). Persbericht SHM, 7 februari 2012.

Locomotief 5 van de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik krijgt deze winter een grote onderhoudsbeurt. De in 1929 gebouwde stoom­locomotief is al jarenlang een van de meest gebruikte werkpaarden voor de zwaardere trams op de museumspoorlijn tussen beide steden. Gemiddeld rijdt de locomotief minstens 100 keer per jaar naar Medemblik en is daarmee een echte kilometervreter. De locomotief is nu aan een grote onderhoudsbeurt toe. In de stoomketel liggen vele meters pijp waardoor het kolenvuur het water verwarmt om stoom te kunnen maken. Deze pijpen worden nu na een aantal jaren vervangen. De circa halve kilometer aan staal die hiervoor nodig is werd gisteren bij het museum in Hoorn afgeleverd. In de komende weken zullen alle 152 zogeheten vlampijpen in de locomotief worden geplaatst. Binnenkort krijgt loc 5 ook andere bakken om de ruim 3000 liter water die nodig is voor de rit naar Medemblik te kunnen meenemen. De revisie zal worden afgerond met een schilderbeurt, waarna de van oorsprong uit Zeeuws-Vlaanderen afkomstige locomotief dit voorjaar weer in haar bekende blauwe verschijning aan het werk kan tussen Hoorn en Medemblik. Persbericht SHM, 17 februari 2012.

Museumstoomtram presenteert Tijdreis naar de Toekomst

De Museumstoomtram Hoorn-Medemblik heeft op dinsdag 17 juli het beleidsplan Tijdreis naar de Toekomst gepresenteerd aan de gemeenteraden van Hoorn en Medemblik. Het beleidsplan vloeit voort uit de reorganisatie van het museum, die vorig jaar is doorgevoerd en legt de basis voor de toekomstige ontwikkeling van de museale attractie. In het beleidsplan staat een aantal ambities die het levende museum tot 2016 wil verwezenlijken. Met name toekomstige ontwikkelingen in Hoorn en in Medemblik spelen daarin een grote rol.

Ontwikkeling
De Museumstoomtram Hoorn-Medemblik moet zich verder ontwikkelen als attractief museum en daarmee als belangrijke publiekstrekker in de regio. Een bezoek aan de Museumstoomtram is een attractieve en historische reisbeleving. De Museumstoomtram is als ‘toeristisch transportbedrijf’ bovendien in staat andere attracties te verbinden. In samenwerking met regionale partners kan de Museumstoomtram een grote rol spelen toeristische ontwikkeling in de regio. Landelijk gezien is de Museumstoomtram een van de grootste organisaties die historische Nederlandse transportmiddelen als attractie presenteert door ermee te rijden. Hierdoor heeft het een landelijke en zelfs internationale uitstraling. Om deze doelen te bereiken worden in het beleidsplan Tijdreis naar de Toekomst een aantal maatregelen voorgesteld.

Vrijwilligers en collectie
In het arbeidsintensieve, levende museum wordt gestreefd naar een verdere groei van het aantal en de inzet van vrijwilligers. De hele collectie speelt een rol in de presentatie van het museum. De historische waarde ervan is uniek en moet goed worden beschermd. Zo wordt niet alleen gewerkt aan een beschermde status van het stoomtrammaterieel en de stationsgebouwen, maar ook van de lokaalspoorweg Hoorn-Medemblik en zijn omgeving, als de meest compleet bewaard gebleven lokaalspoorweg in ons land.

Educatie
De Museumstoomtram breidt zijn educatieve taken uit en gaat nog meer ‘levende geschiedenis’ presenteren. Bezoekers worden in ontdekkingstochten uitgedaagd deel te nemen in de uitvoering van rollen en ambachten, die bij het museum horen. Ten behoeve van het basisonderwijs is het nieuwe educatieve programma ‘Speuren naar Sporen’ ontwikkeld. Het aantal stageplaatsen bij de restauratieprojecten wordt uitgebreid.

Poort van Hoorn
In Hoorn wordt gewerkt aan het realiseren van een bezoekerscentrum. De stoomtrams rijden niet alleen, maar komen ook in een tentoonstelling te staan waarbij meer over de geschiedenis van het lokale railvervoer kan worden verteld en bezoekers meer kunnen beleven. Het museum kan dan ook grotere delen van het jaar open zijn, meer bezoekers trekken en meer educatie uitvoeren. Met het bezoekerscentrum geeft de Museumstoomtram bovendien een culturele kwaliteitsimpuls aan de ontwikkeling van het gebied ‘Poort van Hoorn’.

Medemblik Centraal station
In Medemblik krijgt het gerestaureerde station een rol als toeristisch vervoersknooppunt in de regio: ‘Medemblik Centraal Station’. Nergens anders komen treinen, bussen en boten voor toeristische doeleinden zo samen. De dienstregeling zal worden afgestemd om meer arrangementen, combinaties met andere musea en attracties en de drie steden Hoorn, Medemblik en Enkhuizen mogelijk te maken. In de discussie over toeristische samenwerking in Westfriesland wil de Museumstoomtram een concrete stap zetten door cultuurhistorie, die in oostelijk Westfriesland op diverse plekken en in diverse musea op een unieke en levende manier wordt gepresenteerd, in een overzichtelijk toeristisch aanbod te verbinden.

De eerste aanzet tot het project Medemblik Centraal station wordt al in het komende zomerseizoen gegeven. Vanaf 28 juli gaan stoomtram, boot en aansluitende busdienst vier attracties in Medemblik onderling verbinden. De samenwerking bestaat al een aantal jaren, maar is nu verder uitgebreid.

Persbericht SHM, 17 juli 2012

In het Scheepvaartmuseum te Amsterdam heeft op 5 februari 2013 het Goed Geld Gala van de BankGiro Loterij plaatsgevonden. Tijdens de feestelijke bijeenkomst werd bekendgemaakt dat de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik een bedrag van € 200.000 ontvangt uit de afdracht van 2012. De Museumstoomtram ontvangt inmiddels voor de zesde keer een bijdrage van de BankGiro Loterij bestemd voor de ontwikkeling van de collectie en verbetering van de presentatie van het levende museum. Foto: Arja Kapitein en René van den Broeke nemen namens de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik de bijdrage van de BankGiro Loterij in ontvangst. Roy Beusker Fotografie. Persbericht SHM, 7 februari 2013

Hoorn, 13 juni 2013. Locomotor 271 is in 2012 aan de SHM geschonken door de KLOK. De loc is geschikt gemaakt om trams te trekken: ze heeft middenbuffers en een luchtrem gekregen. De SHM beschikt ook over locomotor 288.

Medemblik, bakkerijmuseum "De oude bakkerij", 13 juni 2013. Mensen vragen mij weleens: Nico, brood bakken, is dat nou moeilijk? Dan zeg ik: als je zelf brood wilt bakken, koop dan net als ik een broodbakmachine. Ingrediënten erin en op de knop drukken. Helemaal alles zelf doen kan ook, maar het is wel een hoop gedoe. Je kunt dan beter even naar de bakker gaan. Als je met de stoomtram van Hoorn naar Medemblik gaat, dan is het leuk om dit museum te bezoeken. Er is ook een stoommachinemuseum, maar daar is geen tijd voor als je ook weer met de stoomtram terug wilt. In het bakkerijmuseum worden ook demonstraties gegeven. Wij zagen hoe gevulde koeken werden gemaakt. Ik vroeg waarom er altijd maar één amandel op een gevulde koek zit, maar de demonstratiebakker hoorde mij niet. Onverstoorbaar draaide hij het bandje af dat hij in zijn hoofd had zitten. www.deoudebakkerij.nl

€ 690.000 van BankGiro Loterij voor Museumstoomtram

De Museumstoomtram Hoorn-Medemblik ontvangt als beneficiënt inmiddels voor het zevende jaar een bijdrage uit de opbrengst van de BankGiro Loterij voor de collectie. Tijdens het Goed Geld Gala op 11 februari 2014 in de Nieuwe Kerk te Amsterdam mocht het rijdende museum deze belangrijke bijdrage van € 200.000 opnieuw tegemoet zien, maar er gebeurde meer. De Museumstoomtram ontving een extra projectbijdrage van maar liefst € 490.000, bedoeld om het tramstation van de Museumstoomtram in Hoorn af te bouwen en de faciliteiten voor bezoekers te verbeteren. BankGiro Loterij Ambassadeur Harmen Siezen overhandigde de symbolische cheque voor het project eerder deze week aan een gelukkige stoomtramdirecteur René van den Broeke.

Tramstation Hoorn is gelegen tegenover het NS-station, aan het Transferium-parkeerterrein te Hoorn. Basis voor het project is het huidige stationsgebouw dat in 1987 werd gebouwd, maar nooit werd voltooid. Het te reconstrueren gebouw krijgt naast het bestaande middengebouw en vleugel een tweede vleugel waarin een tentoonstelling over de stoomtramgeschiedenis wordt ondergebracht, terwijl de publieksfaciliteiten verder worden verbeterd. Het buiten­terrein wordt ingericht om de activiteiten voor kinderen te verbeteren. Bezoekers die binnenkomen zullen het gevoel krijgen een stap terug in de tijd te doen. De bouw van de nieuwe bezoekersfaciliteiten is de eerste grote investering die het museum doet ter verbetering van het gebied Poort van Hoorn. Persbericht SHM, 12 februari 2014

Stoomlocomotief NS 7742 Bello is jarig! In 2014 wordt de bekende stoom­locomotief 100 jaar! De Museumstoomtram Hoorn-Medemblik is bezig met de voorbereidingen van een uitgebreid jubileumfeest voor dit rijdende erfgoed van de Nederlandse Spoorwegen. Het museum wordt daarbij gesteund door de grote landelijke cultuurfondsen.

Bergen aan Zee
Bello werd in 1914 door een fabriek in Berlijn gebouwd voor de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij, een van de voorlopers van de Nederlandsche Spoorwegen. Grote bekendheid verwierf Bello vooral doordat zij vele strand­bezoekers van Alkmaar naar Bergen aan Zee bracht. Dat duurde tot 1955. In de jaren daarna werd de locomotief als monument in Bergen opgesteld en in 1978 in de collectie van de Museumstoomtram in Hoorn opgenomen. Minder bekend is overigens, dat de locomotief in 1915 begon met rijden tussen Hoorn en Medemblik.

Cultuurfondsen
In de voorbereiding van het jubileumjaar ondergaat Bello deze winter een omvangrijke deelrestauratie in de restauratie­werkplaats van de Museumstoomtram. Dankzij bijdragen van de BankGiro Loterij, het Prins Bernhard Cultuurfonds, het VSB Cultuurfonds en het Nationaal Restauratie Fonds krijgt de historische locomotief groot technisch onderhoud aan de stoomketel, de lagers en de aandrijving. De conservatoren zullen haar bovendien meer naar de oorspronkelijke uitvoering restaureren. In mei 2014 zal een herboren Bello dan aan een tweede werkzame eeuw kunnen beginnen en zal ze weer vaak te zien zijn voor de stoomtrams tussen Hoorn en Medemblik!

Diverse evenementen
Het jubileumjaar 2014 begint komende week met een zoektocht naar de Stoker voor Bello bij de basisscholen in Noord-Holland. Een echt verjaardagsfeest wordt gevierd tijdens het evenement Nederland Feliciteert Bello op Hemelvaartsdag 29 mei. Tijdens de zomervakantie speelt Bello een hoofdrol tijdens diverse thema’s die rond het jubileum worden georganiseerd. Het jubileumjaar zal in september met een bijzondere reünie voor Bello worden afgesloten.

Aangemoedigd door een groot aantal toeschouwers hebben bijna 100 vrijwilligers van de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik stoom­locomotief Bello met behulp van lange touwen uit de werkplaats getrokken, waar zij de afgelopen maanden is gerestaureerd. Daarmee is het startschot gegeven voor de uitgebreide viering van de 100e verjaardag van de beroemde locomotief in 2014. Op Hemelvaartsdag 29 mei is er een groot verjaardagsfeest voor de jarige.

Bello naar Bergen
Bello werd in 1914 gebouwd voor de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij, een voorloper van de Nederland­sche Spoorwegen. Haar eerste kilometers reed ze in 1915 tussen Hoorn en Medemblik, maar bekender werd Bello voor de tram naar Bergen aan Zee, waar zij tot 1955 reed. Dit voorjaar is Bello in de eigen werkplaats van de Museumstoomtram gerestaureerd. Gesteund door de BankGiro Loterij, het Prins Bernhard Cultuurfonds, het VSB Cultuurfonds en het Nationaal Restauratie Fonds heeft de locomotief groot technisch onderhoud gekregen en hebben de conservatoren haar meer naar de oorspronkelijke uitvoering gerestaureerd.

Nederland feliciteert Bello
Op Hemelvaartsdag 29 mei 2014 organiseert de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik Nederland feliciteert Bello: een historisch vervoerspektakel rond de 100-jarige locomotief. Trams en historische autobussen rijden volgens een uit­gebreide dienstregeling naar het geheel gerestaureerde station van Wognum-Nibbixwoud. Hier kan Bello worden gefeliciteerd tijdens een groot feest compleet met muziek, ‘kolentaarten’ en ‘bijzondere cadeaus’. Tientallen mede­werkers en rollenspelers tonen in de trams en op de gerestaureerde stations de wereld anno 1926. Ze voeren hun ambachten uit en betrekken de bezoekers bij het leven, werken en reizen in de Roaring Twenties.

Wognum, 29 mei 2014. Tramlocomotief HTM 8 en Bello. Foto Rein Korthof.

De Museumstoomtram Hoorn-Medemblik viert deze zomer de 100e verjaardag van stoom­locomotief Bello. In Hoorn is een overzichtstentoonstelling te zien over de NS-locomotief met veel niet eerder gepubliceerd fotomateriaal. Vanaf 19 juli tot en met 17 augustus 2014 rijdt de Museumstoomtram volgens een uitgebreide dienstregeling, waarbij Bello dagelijks trams zal rijden. Tijdens de Historische Tramdagen presenteert het museum deze zomer een nog grotere collectie mobiel erfgoed aan zijn bezoekers.

Historische Tramdagen
In het jaar van het Mobiel Erfgoed pakt de Museumstoomtram extra uit tijdens de Historische Tramdagen. Op dinsdag, woensdag en donderdag in de zomervakantie rijden drie trams naar Medemblik, elk getrokken door een historische Nederlandse stoomtramlocomotief! Naast Bello komt een van de vierkante stoomtramlocomotieven van de Haagsche of de Gooische Tram in actie. Locomotief 26 van de Limburgsche Tram verricht het zwaardere werk (onder voorbehoud van technische omstandigheden). Op het emplacement in Hoorn rangeren Nederlandse motorlocomotieven uit de jaren 1930. In de trams en op de stations zijn de vele functionarissen van het spoorbedrijf anno 1920 aan het werk en stappen reizigers in uit vroeger tijden. De houten rijtuigen waarin gereisd wordt, zijn soms meer dan 100 jaar geleden voor de Nederlandse stoomtramlijnen gebouwd.

Bergen, 1955. Loc 7736. Foto L.J.P. Albers, beschikbaar gesteld door SHM.

Stoomlocomotief Bello viert in 2014 haar 100e verjaardag. De Museumstoomtram Hoorn-Medemblik gaat het jubileumjaar voor de beroemde locomotief in september afsluiten met een bijzondere Reünie. Bello reist naar plekken en ontmoet soortgenoten, die in het verleden zo belangrijk voor haar zijn geweest. De reünie begint tijdens de Open Monumenten Dag op 13 september 2014. Deze dag staat geheel in het teken van het thema reizen. Die zaterdag wordt Bello per dieplader vervoerd en tussen 14.00 uur en 21.00 uur opgesteld in de centrum van het dorp Bergen. Min of meer op de plek waar vroeger het stationsgebouw stond. Velen herinneren zich de rit met de tram van Alkmaar naar Bergen aan Zee. Tussen 1934 en 1955 heeft de locomotief dag in dag uit langs deze plek gereden, waarna ze als Bello-monument in het dorp werd opgesteld. Sinds de restauratie in 1985 rijdt de locomotief op de Museumspoorlijn tussen Hoorn en Medemblik.

Nieuwe entree Museumstoomtram dankzij BankGiro Loterij
Dit voorjaar ontving de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik een extra projectbijdrage van de BankGiro Loterij van 490.000 euro. Deze bijdrage, mogelijk gemaakt door de deelnemers van de loterij, is bedoeld om een bijzonder project te realiseren: de bouw van tramstation Hoorn. De ontbrekende schakel in de verder compleet bewaard gebleven lokaal­spoorweg Hoorn-Medemblik en een noodzakelijke stap die nodig is om het museum verder te kunnen ontwikkelen.

Coevorden
Het gebouw is gebaseerd op het tramstation dat in Coevorden werd gebouwd. Grootte en vorm daarvan passen goed bij de Hoornse omgeving en bij de andere stationsgebouwen langs de spoorlijn. Het gebouw moet de faciliteiten bieden om de inmiddels jaarlijks meer dan 100.000 bezoekers optimaal te ontvangen en is de plaats waar meer over de stoomtram­geschiedenis kan worden ontdekt dan alleen tijdens het maken van de stoomtramrit.

Sfeer
Wie het gebouw binnen komt moet direct worden gegrepen door de sfeer van 100 jaar geleden. Het huidige stations­gebouw van de Museumstoomtram te Hoorn werd in 1987 gebouwd, maar nooit voltooid. Het blijft bestaan en dient in feite als basis voor een reconstructie en uitbreiding. Het wordt geheel opnieuw ingedeeld en ingericht. Natuurlijk worden ook de buitenkant en het stationsplein (Cultuur Maakt Je Rijker Plein) grondig aangepakt en komt er een tweede vleugel aan het bestaande gebouw.

OV-chipkaart
In het gebouw komen vanzelfsprekend echte loketten waar in deze tijden van OV-chipkaarten nog gewone vervoers­bewijzen kunnen worden gekocht. Maar, er komt ook een winkel, een wachtkamer en een ruimte waarin de geschiedenis van de stoomtram in Nederland interactief aan de bezoekers wordt gepresenteerd. Bij het stationsplein verrijst een apart toiletgebouw en een kiosk van waar uit extra activiteiten beginnen die kinderen tijdens de stoomtramrit kunnen uitvoeren.

Poort van Hoorn
Tramstation Hoorn bevindt zich aan de noordzijde van het spoorwegemplacement te Hoorn aan het Transferium-parkeerterrein. De bouw is de eerste belangrijke culturele impuls in het gebied Poort van Hoorn. De bouw van tram­station Hoorn begint (volgens planning) op 8 december met het slaan van de eerste heipaal. De opening is 2015 gepland.

Recordjaar voor Museumstoomtram

De Museumstoomtram Hoorn-Medemblik heeft in 2014 opnieuw meer bezoekers mogen verwelkomen. 145.000 reizigers stapten in de stoomtram tussen Hoorn en Medemblik en aansluitende bootdienst tussen Medemblik, het Zuiderzee­museum en Enkhuizen. Dit zijn er 7.000 meer dan vorig jaar en daarmee is in 2014 opnieuw een bezoekers­record gebroken. Met name de 100e verjaardag van locomotief Bello trok in 2014 veel (landelijke) aandacht. De stoomtram reed circa 300 keer naar Medemblik. Bello en de andere locomotieven van het museum legden daarvoor 14.000 kilometer af.

Om de groeiende bezoekersaantallen beter te kunnen faciliteren is het museum bezig met diverse ontwikkelingen. Zo is in de herfstvakantie van 2014 een geheel nieuwe dienstregeling ingevoerd en is enkele weken geleden een begin gemaakt met de bouw van Tramstation Hoorn. Dit laatste project moet in 2015 worden voltooid en zal een belangrijke stap zijn in de ontwikkeling van een landelijk belevingscentrum over de stoomtram- en lokale vervoers­geschiedenis, dat het museum in Hoorn voor ogen heeft.

In de Beurs van Berlage te Amsterdam heeft op 10 februari 2015 het Goed Geld Gala van de BankGiro Loterij plaatsgevonden. Tijdens de feestelijke bijeenkomst werd bekendgemaakt dat de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik een bedrag van € 200.000 ontvangt uit de afdracht van 2014. Directeur René van den Broeke en voorzitter van de Raad van Toezicht Bert Rozemond namen de bijdrage voor de Museumstoomtram in ontvangst. Foto: Roy Beusker fotografie.

Rijtuig 334 van de Rotterdamsche Tramweg-Maatschappij heeft met succes een technische proefrit gemaakt bij de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik en is daarmee toegelaten tot de tramdienst. Aan het rijtuig is jarenlang gerestaureerd waarbij het van schuur weer werd ‘teruggerestaureerd’ in zijn oorspronkelijke uitvoering als stoomtram­rijtuig. Op Hemelvaartsdag 14 mei 2015 zal het rijtuig voor het eerst optreden tijdens het Bello Festival ‘1898’; een speciale themadag rond het reizen anno 1898.

Rijtuig 334 werd in dat jaar gebouwd in het Belgische Nijvel. Het is daarmee het oudste stoomtramrijtuig dat in Nederland rijdt. Tot 1949 reed het rijtuig zijn diensten vanuit Rotterdam naar de Zuid-Hollandse en Zeeuwse eilanden, daarna begon het een tweede leven als schuur. Als zodanig werd het in het Gelderse Rijswijk teruggevonden en door de Museumstoomtram verworven. Vrijwilligers en conservatoren, financieel gesteund door de BankGiro Loterij, het Prins Berhard Cultuurfonds en het VSB Cultuurfonds, reconstrueerden het teakhouten rijtuig in volle glorie.

Publiciteitsfoto SHM, 26 maart 2015. Rijtuig 334 bevindt zich direct achter de locomotief.

“Het enige station in Nederland waar weer een papieren treinkaartje gekocht kan worden”
De papieren trein- en buskaartjes zijn de afgelopen jaren verbannen uit het Nederlandse openbaar vervoer. De onpersoonlijke OV-chipkaart en automatische hekken sieren nu menig station.

Gelukkig wordt 10 juli het nieuwe loket van Tramstation Hoorn geopend. De eerste plek waar je vanaf de zomer weer een ouderwets papieren vervoerskaartje kunt kopen. Sfeervolle houten entreedeuren, een uitnodigende wachtruimte, stijlvolle verlichting en hartelijk personeel heten bezoekers een warm welkom.

Het Tramstation Hoorn is het nieuwe en enige loket in Nederland waar weer een nostalgisch papieren vervoerskaartje gekocht kan worden. Geen digitaal loket, maar een vriendelijk gezicht dat bezoekers op weg helpt naar een spannende reis door de tijd.

Nieuwe tramstation educatief, interactief
Het nieuwe tramstation Hoorn is geïnspireerd op het historische tramstation in Coevorden, maar ook andere authentieke stations hebben als voorbeeld gediend bij het ontwerp van het nieuwe station. Naast een winkel en gezellige wachtruimte zal er vanaf januari 2016 ook een leerzame expositieruimte zijn waarin de geschiedenis van de stoomtram in Nederland interactief aan de bezoekers wordt gepresenteerd. De bouw van het nieuwe tramstation is tot stand gekomen door een extra projectbijdrage mogelijk gemaakt door de deelnemers van de BankGiro Loterij in 2014.

Feestelijke opening
Op vrijdag 10 juli om 15:00 wordt het loket van Tramstation Hoorn op feestelijke wijze geopend. De Burgemeester van Hoorn, Onno van Veldhuizen, en deelnemers van de BankGiro Loterij zijn uitgenodigd om het eerste papieren vervoerskaartje uit het loket te ontvangen. Later in de zomer gaat het loket tevens open voor bezoekers, waarna ook zij gebruik kunnen maken van de papieren vervoerskaartjes.

Gouden vervoerskaartjes
Bij de opening van het nieuwe tramstation wordt ook de zoekactie naar de gouden papieren vervoerskaartjes gelanceerd. Door het hele land zijn zeven gouden tickets verstopt die voor twee personen toegang bieden tot het museum. Door de hints te volgen op social media is het mogelijk om de tickets, die verstopt zijn in fraaie houten kistjes bij historische gebouwen gelinkt aan de Museumstoomtram, te vinden.

De Museumstoomtram Hoorn-Medemblik heeft in 2015 ruim 140.000 reizigers verwelkomd in de stoomtram tussen Hoorn en Medemblik en op de boot tussen Medemblik en Enkhuizen. In de afgelopen kerstweek maakten nog zo’n 6.000 reizigers een Tijdreis naar de Kerstman van Hoorn naar Wognum.

90.000 bezoekers
De Museumstoomtram rekent in ‘reizigers’ omdat dit meer zegt over de vervoersprestatie die het museum levert. Naar bezoekers gerekend betekent het dat zo’n 90.000 mensen een dagdeel tot een gehele dag met de Museumstoomtram door de Historische Driehoek Hoorn-Medemblik-Enkhuizen hebben gereisd.

Het bezoekersrecord van 2014 is daarmee net niet geëvenaard. Toch kijkt directeur René van den Broeke tevreden terug op het afgelopen jaar: "Er is in 2015 in Hoorn hard gewerkt aan de grote uitbreiding van tramstation Hoorn, waardoor wij een aantal activiteiten in het voorjaar niet konden uitvoeren. Vanaf 2016 biedt het station nog meer mogelijkheden voor onze bezoekers. Het gebouw gaat een grote rol spelen in onze presentatie". Bovendien is 2016 het jaar waarin de Historische Driehoek die stoomtram en boot verbinden, veertig jaar bestaat.

Noord-Hollands erfgoed
De historische locomotieven van het rijdende museum legden in 2015 zo’n 16.500 kilometer af tussen beide Westfriese steden. Stoomtramlocomotief 26 van de Limburgsche Tram uit 1922 was ook dit jaar het meest voor de stoomtrams aan te treffen. Maar ook de fans van locomotief Bello uit 1914 en Gooische Moordenaar locomotief 18 konden hun hart ophalen. Beide rijdende monumenten uit Noord-Holland waren vaker voor de trams te zien dan in eerdere jaren.

De komende wintermaanden werkt het museum aan onderhoud van materieel en spoorbaan en wordt Tramstation Hoorn verder voltooid. Het museum rijdt weer vanaf de voorjaarsvakantie in 2016.

High-tech en historie op één lijn

Export-diesellocomotief rijdt proef bij de Museumstoomtram
Nog vóór de aanvang van het rijseizoen van de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik op 27 februari 2016 wordt op het traject Hoorn - Wognum een door Bemo-Rail in Warmenhuizen gebouwde, voor export naar Dubai bestemde diesel­locomotief uitvoerig beproefd. De vierassige diesellocomotief van het type BRD 150 is met haar 56 ton dienstvaardige massa en een motorvermogen van 480 kW een stuk zwaarder dan de stoom- en diesellocomotieven waarover de Museumstoomtram beschikt. Ook voor Bemo zelf behoort de bijna 11 meter lange trekkracht tot de grootste die de firma ooit leverde. De aandrijving geschiedt hydrostatisch, wat garant staat voor een traploze regeling en een hoge aanzet­trekkracht, gekoppeld aan een optimaal bedieningscomfort voor de machinist.

Terwijl Werkspoor, de grote nationale producent van onder meer locomotieven, al in 1972 zijn deuren sloot, wist Bemo-Rail, ondanks grote buitenlandse concurrentie, een marktaandeel op te bouwen en te handhaven bij de levering van rangeerlocomotieven. Dit was mogelijk door de toepassing van innovatieve en emissie-arme techniek, gekoppeld aan een grote bedrijfszekerheid en een gunstige prijsstelling. Het bedrijf vervaardigt verder alle mogelijke componenten op het gebied van het railvervoer en verhuurt ook tractiemiddelen. In de werkplaats van Bemo-Rail zijn bovendien nog twee andere, voor de export bestemde diesellocomotieven in aanbouw.

Persbericht SHM, 16 februari 2016. Foto: Rein Korthof.

Welkom op Tramstation Hoorn

Op 30 april 2016 is het zover: Tramstation Hoorn is klaar om de reizigers van de stoomtram te ontvangen. Het project is mogelijk gemaakt door een bijdrage van de deelnemers van de BankGiro Loterij en twee jaar intensief werken door lokale aannemers en de medewerkers van de Museumstoomtram. De opening wordt gevierd in de Meivakantie!

Sfeer van 100 jaar geleden
Het gebouw zelf, maar ook de directe omgeving van het Tramstation Hoorn, is grotendeels nieuw gebouwd. Maar wie er rondloopt raakt al snel in de ban van de bijzondere sfeer van 100 jaar geleden. Dit komt door het gebruik van historische materialen, zoals die in het verleden op Nederlandse stations gebruikt werden. Zo springt de verlichting eruit, maar ook de elegante mahoniehouten balie, de gezellige stationsrestauratie met historische reclameaffiches en het klassieke kleurgebruik voor het hout.

Totaalbeleving
Dankzij het nieuwe Tramstation Hoorn biedt de Museumstoomtram meer dan alleen een Spannende Tijdreis. Door de verbouwing is een totaalbeleving gecreëerd. Zo is het nu ook mogelijk om 'in te stappen' in De Tijdlijn: de nieuwe educatieve tentoonstelling in het nieuwe tramstation over de geschiedenis van de stoomtram in Nederland. Ook bestaat de gelegenheid om voor of na de tramrit van een drankje in de sfeervolle stationsrestauratie te genieten.

Bijzonder sfeervol is de luifel voor het station en het met vele steentjes bestrate stationsplein. De beste ambiance om de voorbij rangerende stoomtrams te bewonderen. Bij de nieuwe kiosk op het stationsplein kunnen kleine avonturiers zich melden voor de Stoomsafari. De jongste bezoekers krijgen hier een eigen koffer vol opdrachten. De stoker en de postconducteur hebben hulp nodig en zelfs verkleden als Ot of Sien is mogelijk!

In de Meivakantie verwelkomt de Museumstoomtram alle reizigers op Tramstation Hoorn. Van 30 april tot en met 8 mei rijdt de Museumstoomtram volgens een uitgebreide dienstregeling en komt het station helemaal tot leven.

Persbericht SHM, 18 april 2016. Foto Rein Korthof.

Hoorn, 29 april 2016. Op deze dag werd het nieuwe station van de SHM officieel in gebruik genomen.

Coevorden, Krimweg, 21 augustus 2003. Stationsgebouw van de DSM (Dedemsvaartsche Stoomtramweg-Maatschappij). Dit gebouw heeft als station dienstgedaan van 1897 tot 1933. In 2003 was het in gebruik als jongerenactiviteitencentrum, tegenwoordig zit er een makelaarskantoor in. Het station van de SHM in Hoorn is geïnspireerd op dit gebouw.

Museumstoomtram laat bezoeker meer beleven bij musea in regio (zomer 2016)

Deze zomer gratis vervoer naar musea in Historische Driehoek
De Historische Driehoek Hoorn – Medemblik – Enkhuizen bestaat 40 jaar. Speciaal voor dit jubileum bundelt de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik haar krachten met de musea in de regio. Deze zomer profiteren bezoekers van de Museumstoomtram van gratis vervoer naar de diverse musea in de regio.

Spannende tijdreis met stoomtram en boot
Bezoekers van de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik kunnen met stoomtram en boot een tijdreis maken door de Historische Driehoek. De Museumstoomtram laat deze zomer haar bezoekers meer beleven. Van 1 juli t/m 31 augustus 2016 rijden er pendelbussen om bezoekers naar de diverse musea te brengen.

Gratis vervoer
Vanaf station Medemblik rijdt dagelijks een museumbus naar Museum De Oude Bakkerij, Kasteel Radboud, Imkerij De Bijenstal en het Nederlands Stoommachinemuseum. Het aansluitende vervoer en de toegang tot deze attracties is gratis voor bezoekers van de Museumstoomtram. Vanaf station Hoorn verzorgt Citytours van 26 juli t/m 18 augustus iedere dinsdag, woensdag en donderdag gratis het aansluitende vervoer naar het Westfries Museum, het Museum van de 20e Eeuw en VOC-schip De Halve Maen. Veerboot Friesland legt tijdens zijn reis door de Historische Driehoek een maal per dag aan bij het beroemde openluchtmuseum Zuiderzeemuseum.

Dienstregelingen en openingstijden
De Historische Driehoek is tijdens de zomervakantie dagelijks geopend. Vertrekplaats Museumstoomtram Hoorn-Medemblik is geopend vanaf een uur voor het vertrek van de eerste tram en tot een uur na binnenkomst van de laatste tram die dag. Kijk voor actuele dienstregelingen en openingstijden van de attracties in de Historische Driehoek op de website van de desbetreffende attractie.

Stoomsafari bij de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik

Het is zomervakantie 2016. Kinderen van 5 tot 12 jaar kunnen de gehele zomervakantie op Stoomsafari bij de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik. De Stoomsafari is een ontdekkingstocht voor kinderen naar alles wat met stoomtrams te maken heeft. De safari bestaat uit een speurtocht naar de collectie van het museum en een programma waarbij zij actief mee mogen doen met het vervoer per stoomtram. Alle kinderen ontvangen gratis een Stoomsafari-koffer.

Leerzaam voor kinderen
De Stoomsafari is een speurtocht voor kinderen bij de Museumstoomtram. Niet alleen een unieke beleving, ook een educatieve bezigheid voor de jongste gasten. Kinderen leren zowel voor, tijdens als na de spannendste tijdreis de locomotieven, stations en wagens beter kennen. Na een bezoek aan de Museumstoomtram weten zij wat er vroeger met deze vervoersmiddelen gedaan werd.

Unieke beleving
Kinderen gaan letterlijk terug in de tijd en ervaren een unieke beleving. Zij mogen actief deelnemen aan:

• Bedienen van een sein of wissel bij de seinhuiswachter;
• Stoken van de kolen op de stoom­locomotief;
• De conducteur helpen met het knippen van de kaartjes;
• Meekijken met de schipper van de boot over het IJsselmeer;
• Het sorteren van de post in het speciale postrijtuig bij de post­conducteur;
• Meehelpen met de goederenarbeider met het in- en uitladen van de goederen;
• Verkleden als een reiziger van 100 jaar geleden bij de Ot & Sien-verkleedjuffrouw.

Gratis Stoomsafari-koffer
Alle kinderen krijgen gratis een Stoomsafari-koffer bij de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik. Zij kunnen deze ophalen op het tramstation in Hoorn in de speciale houten kiosk op het stationsplein, maar ook aan boord van de boot en het station te Medemblik.

Prijzen & openingstijden
De Stoomsafari is gratis voor bezoekers van de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik. Het museum, de werkplaats en de winkel van de Museumstoomtram zijn geopend vanaf een uur voor het vertrek van de eerste tram en tot een uur na binnenkomst van de laatste tram die dag. De winkel is tevens tijdens kantoortijden geopend, deze zijn van maandag tot en met vrijdag van 09:00 tot 17:00 uur.

(Persberichten SHM, zomer 2016)

Bello op bezoek bij de VSM, 4 september 2015. Foto Rein Korthof.

Oudste nog rijdende locomotief van Nederland bijna compleet

Rijdende kunstwerken

Veel glimmend koper; een voorname donkergroene kleur, afgezet met zwarte en witte biezen. Locomotieven in de negentiende eeuw zagen er bijna uit als rijdende kunstwerken. In het kader van kennisbehoud en -overdracht werkt een team meest jonge vrijwilligers van de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik al tien jaar aan het in rijdende staat op de rails terugbrengen van stoom­locomotief NS 6513. De machine is gebouwd in 1887 door de Duitse fabriek Hohenzollern.

Nog even en de NS 6513 zal de oudste nog rijdende locomotief in Nederland zijn. Want het einde van de uitdagende restauratieklus komt in zicht. Komende zomer gaat de vijftien ton zware oldtimer weer rijden, op de museumspoorlijn tussen Hoorn en Medemblik.

Nummerplaten

Op 1 maart 2017 bereikte de restauratie een mijlpaal. In de restauratiewerkplaats van de Museumstoomtram in Hoorn kreeg de locomotief haar definitieve identiteit, met het monteren van de nummerplaten 6513 van de Nederlandsche Spoorwegen. De eer om deze klus uit te voeren viel te beurt aan de heer L.J.P. Albers uit Heiloo. De heer Albers heeft al lange tijd een grote verdienste op het gebied van spoorwegfotografie. Onlangs werd nog een boek van zijn werk samengesteld over de stoomtram Bello tussen Alkmaar en Bergen aan Zee.

Onder stoom

Binnenkort zal de locomotief voor het eerst worden beproefd onder stoom. Locomotief NS 6513 wordt officieel in dienst gesteld tussen Hoorn en Medemblik op 1 juli. Ze speelt in de komende zomer een hoofdrol met nog twee historische railvoertuigen in een thematentoonstelling over de oudste stoomtrams die in Nederland hebben gereden. Voor het eerst in lange tijd kan dan weer een rit achter een locomotief uit de negentiende eeuw worden gemaakt. Meer informatie: www.stoomtrampioniers.nl

Bron: persbericht SHM, 1 maart 2017

Oudste rijdende stoomloc getest!

Tot ver in de stad Hoorn klinkt de hoge stoomfluit. Voor de kenners onmiskenbaar: dit is een NS-stoom­locomotief. En een bijzondere: het oudste zelf rijdende voertuig in Nederland. Na een restauratie van 10 jaar wordt stoom­locomotief NS 6513 inmiddels aan een reeks tests onderworpen, voordat ze komende zomer de stoomtrams gaat trekken tussen Hoorn en Medemblik.

Spannend

Spannend is het allemaal wel voor de mannen die de machine uit 1887 hebben gerestaureerd. Vier uur nadat het vuur is aangestoken werd op die zaterdagochtend in april de regulateur voor het eerst geopend en zette het bijna zestien ton wegende gevaarte zich in beweging. De woorden van de machinist zeggen alles: 'Nou, hij doet het hè?

De oldtimer rondt het testprogramma binnenkort af met een formele toelating van het voertuig op de spoorbaan tussen Hoorn en Medemblik.

Stoomtram in de 19e eeuw

De locomotief speelt een hoofdrol in een presentatie die de Museumstoomtram komende zomer over de stoomtram in de 19e eeuw organiseert. In juli worden alle scholen in de regio uitgenodigd voor een educatieprogramma over de locomotief. In augustus kan iedereen meerijden naar Medemblik met de NS 6513, die vanaf dat moment met Bello en de andere stoomlocomotieven de trams op de museumspoorlijn gaat trekken.

Bron: persbericht SHM, 26 mei 2017

De stoomtram in de 19e eeuw

Spoorwegmuseum, 14 februari 2014. Loc 2 van de Rijnlandsche Stoomtramweg-Maatschappij (RSTM). Gebouwd in 1881 door de firma Merryweather in London. In 2017 is ze overgebracht naar de SHM in Hoorn.

Jonge mensen zetten oudste stoomloc op de rails

Komende zomer is het zover. Locomotief NS 6513 uit 1887 gaat rijden bij de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik. De locomotief is op dat moment de oudste nog rijdende locomotief in Nederland. De tien jaar durende restauratie en reconstructie van de locomotief kon worden uitgevoerd in een restauratieproject, dat in meerdere opzichten bijzonder is. Dat geldt voor de financiering ervan, maar vooral voor het feit dat het restauratie van de oudste loc werd uitgevoerd door een team bestaande uit jonge technici van het museum.

Kennisbehoud

Het € 220.000 kostende project is geheel gefinancierd met giften van donateurs, sponsors en instellingen. Alleen al door de omvang en hoeveelheid deelnemende partijen is de restauratie van de NS 6513 een groot en landelijk crowd­funding-project geworden. Maar wat het project nog wel het meest bijzonder maakt, is het feit dat jonge mensen de oudste locomotief hebben gerestaureerd. Technici, die de stoomlocomotieven alleen hebben zien rijden bij museum­bedrijven. In het kader van kennisbehoud gingen deze vrijwillige dertigers in 2007 de uitdaging aan de loc te restaureren. Ze bereidden dit grondig voor, puttend uit de opgedane kennis van de oudere generatie.

De vele uit te voeren restauratie- en reconstructiewerkzaamheden werden in diverse detailtekeningen uitgewerkt. Vaak zodanig, dat met moderne technieken historische reconstructies konden worden gemaakt. Dit geldt bijvoorbeeld voor het vele klinkwerk en de reconstructie van complexe toestellen als de bronzen injecteurs en peilglazenarmaturen. Onder het motto ‘Als wij het niet nauwkeurig doen, wie dan wel?’ kwam het tot een nauwkeurig uitgevoerde restauratie en reconstructie van de locomotief, zoals die er aan het einde van de negentiende eeuw zou hebben uitgezien en zou hebben gefunctioneerd.

Kennismaken met de NS 6513

Op dit moment wordt het testprogramma van de locomotief afgerond. Komende zomer kunnen bezoekers de locomotief in actie beleven. Het eerste dat gaat gebeuren is een presentatie in een tentoonstelling over de stoomtram in de 19e eeuw die het museum in Hoorn organiseert. De basisscholen uit de plaatsen langs de museumlijn komen in juli kennis­maken met de rijdende locomotief in een educatieprogramma op Tramstation Hoorn.

Wie met de NS 6513 naar Medemblik wil, kan in augustus meereizen. Onder technisch voorbehoud vertrekt de locomotief die maand iedere dinsdag, woensdag en donderdag om 13.40 uur met een tram vanuit Hoorn.

Bron: persbericht SHM, 27 juni 2017

Oudste nog rijdende locomotief van Nederland weer op de rails

De oudste nog rijdende locomotief in Nederland, de NS 6513 uit 1887, staat weer op de rails. Na een restauratie­periode van 10 jaar door een team van jonge technici en ruim € 200.000 aan crowdfunding is het mogelijk geworden om de 130 jaar oude machine van de Nederlandse Spoorwegen weer rijdend onder stoom te krijgen. Op 1 juli werd de NS 6513 in het bijzijn van 200 eregasten bij de Museumstoomtram Hoorn – Medemblik officieel in dienst gesteld door de heer de Winter, hoofd Collecties van het Spoorwegmuseum.

Drie oudste nog bestaande voertuigen

Naast de NS 6513 is op 1 juli ook stoom­locomotief 2 van de Rijnlandsche Stoomtramweg-Maatschappij onthuld. Dit is de alleroudste Nederlandse tramlocomotief en stamt met haar 136 jaar uit 1881. De Museumstoomtram heeft deze stoomtramlocomotief in bruikleen gekregen van het Spoorwegmuseum en zal als statisch object te zien zijn. Samen met een historisch eerste klas rijtuig van de stoomtram uit Brabant, zijn de drie oudste nog bestaande voertuigen uit de pioniersjaren van de stoomtram in Nederland tot en met 31 augustus te zien bij de Museumstoomtram.

Een rit maken met de NS 6513

In augustus 2017 kunnen bezoekers van de Museumstoomtram op dinsdag-, woensdag- en donderdagmiddag mee­reizen van en naar Medemblik met de NS 6513, die vanaf dat moment met Bello en de andere stoom­locomo­tieven de trams op de museumspoorlijn gaat trekken.

De Museumstoomtram vertelt over de geschiedenis van de stoomtram in Nederland. De stoomtramlocomotieven, rijtuigen en wagens worden gerestaureerd en rijdend gepresenteerd op de 20 kilometer lange lokaalspoorweg tussen Hoorn en Medemblik.

Bron: persbericht SHM, 3 juli 2017

Twee NS-stoomlocomotieven op tournee

Vanmorgen was het zo ver. Achter elkaar verschenen twee enorme diepladers op het spoorwegemplacement aan de Van Dedemstraat te Hoorn. In een actie die circa twee uur duurde, werden locomotief NS 7742 Bello uit 1914 gevolgd door locomotief NS 6513 uit 1887 opgeladen voor vertrek uit Hoorn. Hierna begonnen ze aan hun reis naar respec­tievelijk de museumspoorlijn STAR in Stadskanaal en het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen. Op beide plaatsen wordt dit weekend [16/17 september 2017] een speciaal stoomevenement georganiseerd en de twee NS-stoomlocomotieven zullen daar als speciale gasten onder stoom te zien zijn.

Bron: persbericht SHM, 14 september 2017

2018: Vijftig jaar Museumstoomtram Hoorn-Medemblik

Op Hemelvaartsdag 23 mei 1968 vertrokken stoom­locomotieven 18 en 30 met een trein vol spoorweg­belang­stellenden uit Hoorn naar Medemblik. Met deze eerste reis begint de geschiedenis van het rijden op museum­spoorlijnen in ons land.

In 2018 vieren we ons Gouden Jubileum met "Vijftig jaar Museumstoomtram Hoorn-Medemblik - Vijftig jaar verbindend". Dit doen we met een aantal evenementen rond de thema’s cultuurhistorie, toerisme, duurzaamheid & toekomst, onze collectie en natuurlijk onze medewerkers.

Programma

Het programma voor dit ‘gouden’ jubileum in 2018 ziet er als volgt uit:

Nieuwe reisbelevenissen met locomotieven 18 en 30

​In 2018 is een hoofdrol weggelegd voor stoomlocomotieven 18 van de Gooische Stoomtram uit 1921 en 30 van de Gasfabriek Rotterdam uit 1908. In 1968 begon hiermee de geschiedenis van de stoomtrams tussen Hoorn en Medemblik. Loc 30 zal na revisie in 2018 weer in dienst worden gesteld. Voor basisscholen wordt in juni en juli een speciaal programma gemaakt over de geschiedenis en techniek van de locomotief. Meereizen met de vierkante tramlocomotief 18 kan met Stoomtram 1926 in augustus. Tijdens dit nieuwe programma leert u alle facetten kennen van ons levende stoomtrammuseum.

Opening van het Bello Atelier - 28 april t/m 10 mei 2018

De meivakantie en Hemelvaartsdag zitten boordevol activiteiten rond de opening van het Bello Atelier. Een nieuw onderdeel op de plek waar het in 1968 begon: de werkplaats te Hoorn. Vanaf 2018 wordt de Tram voor Bello hier interactief gerestaureerd. In en rond het Bello Atelier vertellen we deze weken meer over duurzaamheid tot de ‘complete collectie’... U ontdekt hoe de Museumstoomtram op weg gaat naar 2068, op weg naar de volgende vijftig jaar.

Bello Festival Hoorn-Enkhuizen-Medemblik - 7 & 8 juli 2018

Het Bello Festival is het langste transportevenement van Nederland. Tien stoomlocomotieven en ons motorschip Friesland nemen u mee tijdens een intensieve dienstregeling tussen Hoorn en Medemblik, Medemblik en Enkhuizen, maar ook tussen plaatsen waar wij niet altijd rijden...

Een week bij Spoor & Tram anno 1926 - 21 t/m 28 oktober 2018

In de herfst wordt de jubileumviering afgesloten met een museale themaweek. Een unieke collectie historische voertuigen, rollenspelers en andere historische objecten komen vanuit verschillende plaatsen in het land samen in Hoorn, om met elkaar het tijdsbeeld bij de lokaalspoor- en tramwegen in ons land in de jaren 1920 te laten zien.

Museumstoomtram Hoorn-Medemblik

Proosten op 50-jarige stoomtram

Op 23 mei 2018 is in Hoorn in aanwezigheid van 300 medewerkers, vrijwilligers en oud-medewerkers de vijftigste verjaardag gevierd van de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik. Op 23 mei 1968 reed de eerste Museumstoomtram tussen beide steden. In de halve eeuw dat het rijdende museum over de Nederlandse stoomtramgeschiedenis bestaat, is deze rit inmiddels vele malen herhaald voor ruim twee miljoen bezoekers.

Burgemeester Jan Nieuwenburg van Hoorn en Frank Streng van Medemblik feliciteerden de medewerkers met de ontwikkeling die het museum in die periode heeft doorgemaakt. Uit handen van de burgemeester van Hoorn ontving de Museumstoomtram een Eenhoornzegel voor de verdiensten die het museum voor de stad heeft gehad.

Onder aanwezigheid van de 95-jarige medewerker van het eerste uur Hans de Herder werd aansluitend locomotief 30 uit 1908 na een restauratie weer in dienst gesteld. Hij kocht de locomotief in 1967. Met deze en locomotief 18 van de Gooische Tram begon het rijdende museum in 1968. Rond loc 30 zal in de komende weken een educatief programma voor het basisonderwijs worden gepresenteerd.

Beide burgemeesters en Hans de Herder ontvingen de eerste exem­plaren van het jubileumboek “Museumstoomtram Hoorn-Medemblik 1968-2018 – 50 jaar Verbindend”> uit handen van directeur René van den Broeke.

Persbericht SHM, 23 mei 2018. Foto Benno Ellerbroek.

Interviews

Lees ook het interview met SHM-directeur René van den Broeke en het portret van Hans de Herder in NVBS Actueel.

Rijtuig 86 tijdens de afleveringsproefrit. Foto SHM.

Rijtuig SME 86 heeft deze week met succes zijn afleveringsproefrit gemaakt bij de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik. Een twee en een half jaar durende en duizenden uren kostende restauratie door een team van conservatoren, vrijwillige vakmensen en stagiaires is hiermee voltoord. De restauratie is mogelijk gemaakt dankzij bijdragen van het VSB Cultuurfonds, het Prins Bernhard Cultuurfonds en de deelnemers van BankGiro Loterij.

101 Jaar geleden werd het rijtuig gebouwd door Werkspoor in Amsterdam. Het is teruggebracht in de kleurrijke afleveringstoestand, waarin het zijn werkzame leven in het mijnwerkersvervoer in Limburg begon in 1917. Alleen al om dit opvallende kleurenschema te ‘herontdekken’ werd door deskundigen uit en over het gebied grondig archiefonderzoek verricht. Nederlandse lokaalspoorrijtuigen op twee assen trof je ooit in grote delen van ons land aan. De SME 86 is daarvan als enige rijdend bewaard gebleven. Mede om die reden heeft het rijtuig de hoogste A-status binnen de collectie Nederland.

Rijtuig SME 86 zal vanaf de komende herfstvakantie (21-28 oktober 2018) in de tramdienst terugkeren. Er kan dan in het rijtuig naar Medemblik en Hoorn worden gereisd. Meer informatie.

Persbericht SHM, 11 september 2018

Medemblik, 26 oktober 2018. Kikker 8107 van de MBS en omC 909 van de SGB waren te gast bij de 50-jarige SHM.

Artist Impression Medemblik CS in 2020. Tekening: Noorderlicht Architekten 2019.

De Museumstoomtram Hoorn-Medemblik is deze winter bezig met een grootschalig project op en rond het in 1887 gebouwde station van Medemblik. Het spoor en de ondergrond zijn aan groot onderhoud toe. Een goede gelegenheid om de inrichting van het emplacement grondig te verbeteren en de faciliteiten van het museale gebouw als ‘Centraal Station voor het toerisme in de regio’ te verbeteren.

Herinrichting

De herinrichting wordt deels in eigen beheer, deels door enkele aannemers, uitgevoerd in de winterperiode waarin er geen stoomtrams in Medemblik komen. Tot eind maart 2019 is dit het geval. Omdat het project te omvangrijk is om in deze periode uit te voeren, volgt het tweede – westelijk gelegen – deel van de herinrichting in de volgende winterperiode.

Naast het vernieuwen van de rails, wordt ook het spoorwegemplacement opnieuw ingericht. Wissels en sporen worden zodanig verlegd dat twee lange stoomtrams met honderden bezoekers gelijktijdig in Medemblik kunnen worden afgehandeld. De beide perrons worden verlengd, de toiletfaciliteiten worden uitgebreid en er komt een historische inrichting om de stoomlocomotieven van water te kunnen voorzien. Tenslotte wordt de routing voor de bezoeker in het monumentale stationsgebouw verbeterd.

Investering

De Stichting Beheer Spoorlijn van de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik investeert ruim € 500.000 en vele (vrijwillige) manuren in dit project. Bijdragen zijn mede mogelijk gemaakt dankzij de deelnemers van BankGiro Loterij. In de omgeving zal de verzorgde aanblik van het station en het spoorwegemplacement direct opvallen.

Voor de Museumstoomtram zelf betekent het dat Medemblik zijn rol als ‘Centraal Station’ kan blijven ontwikkelen. Dat is belangrijk nu steeds meer bezoekers reizen met stoomtram en aansluitende bootdienst, en hun weg willen vinden in de historische binnenstad. Deze centrale plek in de stad zal in de toekomst meer en meer als ‘toeristische hub met museale uitstraling’ worden gebruikt.

Persbericht SHM, 29 januari 2019.

Voorjaarsvakantie: stoomtram ontwaakt uit winterslaap

Dagelijks van 19 t/m 24 februari 2019

Na een korte winterslaap wordt het vuur in stoomlocomotief 30 weer opgestookt. De 111 jaar oude locomotief neemt de bezoekers van de Museumstoomtram deze voorjaars­vakantie mee op Stoomtramavontuur. Jong en oud beginnen de ontdekkingstocht op het museumterrein en de werkplaats van de stoomtram in Hoorn. Daarna volgt een rit met de stoomtram naar Wognum.

Op Stoomtramavontuur is een speurtocht langs alles wat stoomtram zo spannend maakt. Een avontuur waarbij de handen uit de mouwen worden gestoken! Hoogtepunt is het kijkje op de stoomlocomotief. Hier worden de kolen gestookt en verandert water in stoom. Ook bedien je onder bege­leiding van de seinhuiswachter een wissel of sein, zo ben je helemaal klaar voor de reis met de stoomtram!

Nieuw dit jaar is de opening van het Bello Atelier in de winter. Hier kun je het zware onderhoudswerk dat het rijdende museum uitvoert aan de locomotieven bekijken.

Het avontuur kun je dagelijks beleven van 19 t/m 24 februari om 10.00, 12.00 en 14.00 uur. Het programma start op tramstation Hoorn met aansluitend een stoomtramrit en duurt circa twee uur. www.stoomtram.nl/stoomtramavontuur

In maart 2019 besteedde de Duitse zender SWR Fernsehen in het pro­gramma Eisenbahn-Romantik aandacht aan de Museum­stoomtram Hoorn-Medemblik. Getoond worden opnames van het Bello-Festival 2018, met ritten naar en van Medemblik en Enkhuizen, terwijl er ook aandacht is voor projecten in de werkplaats, andere toeristische attracties in de omgeving en de Märklin spoor 1-baan van een van de machinisten. Meer informatie.

Bijdrage Mondriaan Fonds maakt Tram voor Bello compleet

Koedijk, 10 juli 1955. Foto L.J.P. Albers.

Het Mondriaan Fonds heeft een bijdrage van 125.000 euro ter beschikking gesteld aan de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik. Het rijdende museum gebruikt de bijdrage om personenrijtuig 455 te restaureren. Ditt werd in 1920 gebouwd in Amsterdam voor de Nederlandsche Tramweg-Maatschappij. Later deed het dienst bij de Nederlandsche Spoorwegen.

De bijdrage is toegekend in de kader van de nieuwe regeling Restauratie Mobiel Erfgoed, waarvoor minister Van Engelshoven van Cultuur en Wetenschap een miljoen euro beschikbaar heeft gesteld. Het cultuurfonds benadrukt in de toekenning de vernieuwende manier waarop het rijtuig wordt gerestaureerd. Stagiaires van HBO en MBO worden betrokken bij de reconstructie en bezoekers van de Museumstoomtram worden op een interactieve wijze bij de restauratie betrokken. Een deel van het restauratieproject is bovendien gefinancierd door middel van crowd funding en een bijdrage mogelijk gemaakt door de deelnemers van de BankGiro Loterij.

Dankzij de bijdrage kan de Museumstoomtram nu de complete Tram voor Bello restaureren. In dit project krijgt stoomlocomotief Bello de tram terug waarmee ze tot 1955 mensen naar het strand in Bergen aan Zee vervoerde. In de werkplaats van de Museumstoomtram zal vanaf 27 april worden gewerkt aan de restauratie van het soortgelijke rijtuig NS 423. De rijtuigen 425 en 455 en bagagewagen 406 volgen daarna.

Vanaf een hoog platform in de werkplaats van de Museumstoomtram is te zien hoe aan de opbouw van rijtuig 423 gewerkt wordt. Op een nieuw interactief scherm kunnen bezoekers vanaf de meivakantie de Tram voor Bello zelf bouwen. Meer informatie over het restauratieproject: www.tramvoorbello.nl.

Persbericht SHM, 26 april 2019

Hoorn, 14 juni 2019. Loc 6513 naast het seinhuis van de SHM. Rechts een rangeersein.

Hoorn, 14 juni 2019. SHM-directeur René van den Broeke, gedeputeerde Jack van der Hoek van de provincie Noord-Holland en wethouder Samir Bashara van de gemeente Hoorn. Zij houden het bord vast dat over enige tijd, maar dan in groot formaat, zal prijken op de vernieuwde werkplaats van de SHM.

Hoorn, 27 juni 1970. De werkplaats van de Tramweg Stichting, met in grote letters de stationsnaam.

Herbestemming werkplaats Hoorn geeft stoomlocomotieven een toekomst

Het monumentale werkplaatsgebouw uit 1929 van de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik wordt gerestaureerd, uitgebreid en klaargestoomd voor de toekomst. Er wordt ruimte gemaakt om de restauraties van historische treinen en trams beter te kunnen uitvoeren, ambachten beter te kunnen behouden en de collectie beter te kunnen presenteren. Het gedeelte van het gebouw waar nu de historische stoomlocomotieven worden opgestookt wordt zodanig ingericht, dat het opwarmen op een duurzame manier kan gaan plaatsvinden.

Het herbestemmen van het werkplaatsgebouw is een belangrijke stap om te komen tot een thematisch museumpark over de geschiedenis van de stoomtram in Nederland. De Museumstoomtram Hoorn-Medemblik is het grootste rijdende museum in ons land. Het project moet leiden tot een jaarlijkse groei van 30.000 bezoekers.

De gemeente Hoorn heeft 200.000 euro beschikbaar gesteld voor de restauratie en het gebouw en voor verduurzaming vanuit het budget 'Puur Hoorn'. De provincie Noord-Holland en het Nationaal Restauratiefonds kenden een bijdrage toe van 470.000 euro in het kader van 'Herbestemming, Restauratie en Verduurzaming Monumenten Noord-Holland'. Het project komt verder tot stand dankzij bijdragen van de BankGiro Loterij, het Bouwfonds Cultuurfonds, het Mondriaan Fonds, het Coöperatief Dividend Fonds van de Rabobank en een legaat aan de Museumstoomtram.

Het restauratie- en herbestemmingsproject ging officieel van start op 14 juni 2019. De aftrap werd verricht door gedeputeerde Jack van der Hoek van de provincie Noord-Holland en wethouder Samir Bashara van de gemeente Hoorn.

Lees ook het interview met SHM-directeur René van den Broeke uit februari 2018.

Laatste stukje van de puzzel maakt museumspoorlijn compleet
Op 23 januari 2020 is de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik eigenaar geworden van het voormalige stationsgebouw van Abbekerk-Lambertschaag. Het uit 1887 daterende gebouw is de laatste van de oorspronkelijke stationsgebouwen die het museum heeft kunnen verwerven. Het gebouw werd dertien jaar geleden gekocht door de gemeente Medemblik, om er een toeristisch museale functie aan te kunnen geven. Het pand zal in eerste instantie als woonhuis worden ingericht en worden verhuurd aan medewerkers van het museum. Om het gebouw als station te kunnen gebruiken zal een restauratieplan worden opgesteld, samenhangend met een monumentale status voor het pand.

Langs de 20 kilometer spoor liggen nu zes gebouwen (werkplaats en stations) die in hun oorspronkelijke functies zijn bewaard. De spoorverbinding tussen Hoorn en Medemblik is daarmee de meest compleet bewaard gebleven lokaal­spoorweg in ons land. Tijdens het themajaar "Uitstappen Alstublieft" belicht de Museumstoomtram in 2020 het unieke karakter van de monumentale spoorweg. – Persbericht Museumstoomtram Hoorn-Medemblik, 25 januari 2020. Kleurenfoto Rein Korthof. De archieffoto is uit 1905.

€ 266.619 voor Museumstoomtram

Tijdens het Goed Geld Gala op 5 februari 2020 is dankzij de deelnemers van de BankGiro Loterij een bedrag van ruim 84,3 miljoen euro verdeeld onder 77 culturele organisaties. De Museumstoomtram Hoorn Medemblik ontving een cheque van € 266.619. De bijdrage aan de Museumstoomtram bestaat naast een vaste jaarlijkse bijdrage van € 200.000 uit een bedrag van € 66.619 van de deelnemers die ervoor kiezen direct voor de Museumstoomtram mee te spelen. Directeur René van den Broeke is zeer verheugd: ‘Dankzij de bijdrage kunnen wij ons levende museum verder ontwikkelen. Het feit dat steeds meer mensen ervoor kiezen speciaal voor ons meespelen is geweldig!’

De bijdrage zal worden aangewend voor de restauratie van het werkplaatsgebouw te Hoorn uit 1929. Een markant industrieel monument in de stad. De werkplaats is in feite het hart van het levende museum waar conservatoren, vrijwilligers en stagiairs werken aan de restauratie van de historische stoomtrams. Het publiek kan hier meer ont­dekken over de geschiedenis van het lokale railvervoer in Nederland, dankzij het verhaal dat de collectie stoom­trams te vertellen heeft. – Persbericht Museumstoomtram Hoorn-Medemblik, 6 februari 2020.

Restauratie rijtuig NCS 6

Het Prins Bernhard Cultuurfonds heeft 30.000 euro beschikbaar gesteld voor de restauratie van het eerste personen­rijtuig dat de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik meer dan een halve eeuw geleden in zijn collectie opnam. Rijtuig nummer 6 van de Nederlandsche Centraal Spoorweg-Maatschappij (NCS) werd in 1915 in Rotterdam gebouwd voor de Stoomtram van Nunspeet naar Zwolle en kwam na een carrière bij diverse trambedrijven in het Hoornse museum terecht.

Nadat het een aantal jaren reed in de uitvoering waarin het in ‘t Gooi dienst heeft gedaan, zal het nu weer in zijn oorspronkelijke uitvoering worden gerestaureerd in de werkplaats van de Museumstoomtram. Met zijn balkons aan beide einden, geheel teakhouten afwerking en Amerikaanse uiterlijk behoort het tot een van de mooiste en meest opvallende personenrijtuigen die in ons land gereden hebben.

Het Prins Bernhard Fonds ondersteunde al vele restauratieprojecten bij de Museumstoomtram, maar verhoogde de oorspronkelijke bijdrage voor dit specifieke project vanuit het Appie Baantjerfonds tot maar liefst 30.000 euro. Dit als extra stimulans om culturele projecten door te laten gaan in de voor musea zo moeilijke periode rond de coronacrisis. Wie in het pluche van de tweede klasse of op de houten banken in de derde klasse wil meereizen naar Medemblik kan dat weer doen vanaf 2021. Gepland is dat de restauratie dan wordt afgerond.

Bron: persbericht Museumstoomtram, 3 juli 2020. Foto: rijtuig NCS 6 na oplevering in 1915

Stoomtram Hoorn-Medemblik. Uitgegeven door de Stichting tot behoud van stoomtrammaterieel, Hoorn 1979. Beschrijving van het materieel dat de SHM op dat moment in bezit had. Met informatie over het Stoom-machinemuseum Medemblik.

Stoomtram Hoorn-Medemblik, een levend museum. Redactie P.H. Kiers. Uitgaven Stichting Museum Stoomtram Hoorn, 1988. Geen ISBN.

Uit met de stoomtram. Uitgave van de Stoomtram Hoorn-Medemblik uit circa 1974. Samengesteld door P. Felix.

Tramweg Stichting 1965-1990. Een uit de hand gelopen hobby... In 1990 uitgegeven boekje ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van de Tramweg Stichting in een oplage van 4500 exemplaren. Redactie W.R. Beukenkamp en O.J.R. Dijkstra.

De Nederlandse museumlijnen (normaalspoor). Door H.F. Enter. Uitg. E.J. Brill, Leiden 1979. ISBN 9004059105. Beschrijving van de normaalsporige museumlijnen die in 1979 bestonden, inclusief de voorgeschiedenis van die lijnen in het normale verkeer. Van deze lijnen is de Stichting Stoomtreinmaatschappij Tilburg-Turnhout inmiddels ter ziele. Andere lijnen zijn er na het verschijnen van dit boekje voor teruggekomen, zoals de STAR en de ZLSM.

Enkele reis Enkhuizen-Hoorn. Jan de Jong. Uitgave in eigen beheer, 2013.

"Veel mensen kennen Jan de Jong als de man met een ontzettend grote collectie afbeeldingen van Enkhuizen. Op vrijwel elke markt is hij aanwezig met een deel van zijn collectie. Daar kan hij boeiend over vertellen. Wat misschien niet iedereen weet, is dat Jan een groot deel van zijn collectie ter beschikking heeft gesteld van Oud Enkhuizen. Een niet onaanzienlijk deel van het digitaal archief van Oud Enkhuizen bestaat inmiddels uit door hem verzamelde afbeeldingen. Wellicht kennen anderen Jan als uitgever van een aantal fotoboekjes. Zijn meest recente uitgave - 'Enkele reis Enkhuizen-Hoorn' - gaat over de paardetram die ooit tussen Enkhuizen en Hoorn reed. Het boek staat niet alleen vol met foto's, maar ook met wetenswaardigheden over alle plekken die de tram onderweg aan deed. Het is verkrijgbaar bij elke boekhandel tussen Enkhuizen en Hoorn." (www.rodi.nl, 13-11-2013)

Zie ook:

• Interview met SHM-directeur René van den Broeke
• Loc 7742 "Bello"
• Gooische Stoomtram
• Tramweg Stichting (TS)
• Bakkerijmuseum Medemblik
• Purmerend

Website:

• www.museumstoomtram.nl

vorige       start       omhoog