Rotterdam Noord
en het
Rotterdams Radiomuseum 

De spoorlijn van Utrecht via Gouda naar Rotterdam liep vroeger naar het station Rotterdam Maas. Dat was een kopstation op de Maasoever ter hoogte van Rotterdam Beurs (tegenwoordig Rotterdam Blaak). Rotterdam Maas werd tijdens het Duitse bombardement in mei 1940 zwaar beschadigd, maar bleef nog wel in gebruik. Na de Tweede Wereldoorlog werd besloten om de spoorlijn uit Utrecht om te leiden naar het Rotterdamse hoofdstation aan de Oude Lijn. Dat station heette toen Rotterdam DP (Delftsche Poort) maar werd omgedoopt tot Rotterdam CS (tegenwoordig Rotterdam Centraal). Ook werd de spoorlijn omhoog gebracht. De nieuwe verbinding begon ter hoogte van Rotterdam Noord. Beneden aan de spoordijk staat een houten goederenloods waarin het Rotterdams Radiomuseum is ondergebracht.

Rotterdam Noord is nu niet meer dan een stoptreinhalte, maar het heeft wel een "internationaal" verleden: ooit stopten hier de D-treinen van Hoek van Holland naar Duitsland (en omgekeerd), totdat Schiedam deze functie overnam. Vandaar de royale wachtkamer en de goederenlift, die nu beide buiten gebruik zijn. De D-treinen stopten niet in Rotterdam CS maar maakten gebruik van de westelijke verbindingsboog bij Blijdorp. In de jaren dat Schiedam fungeerde als stopplaats voor deze treinen, heette dat station Schiedam-Rotterdam West.

Lee Harvey Oswald

Op 3 juni 1962 stapte Lee Harvey Oswald in Rotterdam Noord uit de trein. Hij was met zijn vrouw op weg van Minsk (Sovjet-Unie) naar New York. In Rotterdam stapten ze de volgende dag aan boord van de Maasdam. Op 22 november 1963 zou hij in Dallas president Kennedy doodschieten. Over dit weekend heeft Perry Vermeulen in 2008 een boek geschreven: "Lee Harvey Oswald - Via Rotterdam naar Dallas" (www.leeharveyoswald.nl). Dit is overigens maar een van de honderden boeken die verband houden met de moord op Kennedy. Er zijn ook twee films gemaakt waarin het korte bezoek van Oswald aan Rotterdam een rol speelt: "American Dreams" (Eelko Ferwerda, 2006) en "Oswald's Traces" (Cindy Jansen, 2006).

Rotterdam Noord, 22 november 2004. Dit is een ontwerp uit 1953 van Sybold van Ravesteyn. Volgens mij heeft hij zich laten inspireren door het Hilversumse raadhuis van Dudok.

Inmiddels is ook dit station onbemand. Kaartjes bij de automaat op het perron.

Rotterdam Noord, 22 november 2004. Een goederenloods waarin nu het Rotterdams Radiomuseum is ondergebracht. Vroeger lagen er aan weerzijden van deze loods sporen, die verbonden waren met het raccordement bij de Allanfabriek.

Het museum is opgezet door een vroegere directeur van de firma Correct en wordt nog steeds door deze elektronicahandel gesponsord. In het museum werken vrijwilligers. Het museum is 's middags geopend en is gratis toegankelijk. Wie een bijzondere radio of ander apparaat wil afstaan, is van harte welkom. De collectie is zo groot, dat een deel zich in depot bevindt. Er zijn regelmatig tentoonstellingen met een bepaald thema.

Links een verzameling radiobuizen. Daarmee werden elektrische signalen versterkt, voordat de transistor was uitgevonden. Er bestaan nog steeds buizenversterkers: veel elektrische gitaristen gebruiken die, omdat ze een mooier geluid zouden geven. De grote schakelaars op de rechterfoto zijn van de radiodistributie die je vroeger in veel plaatsen had. Je had geen eigen radio nodig, alleen een luidspreker. Je kon een keus maken uit een paar zenders die vanaf een centraal punt via een kabel werden aangeboden.

Het zwarte kastje op de linkerfoto is een kristalontvanger. Met dit soort eenvoudige apparaten, die vaak zelf werden gebouwd, kon je radiozenders opvangen en afluisteren via een koptelefoon. Op de rechterfoto de werkplaats waar men oude apparatuur weer aan de praat probeert te krijgen.

Links een 78-toeren platenspeler. Geen elektronica nodig, alleen een mooie koperen hoorn. Op de rechterfoto een fraai geluidsmeubel, met geïntegreerde platenspeler. Meestal kon je die ook gebruiken als platenwisselaar: je kon dan automatisch achter elkaar één kant van een stapel platen afdraaien.

Op de linkerfoto onder andere een paar antieke tv-toestellen. In Duitsland en Engeland werden voor de Tweede Wereldoorlog al tv-uitzendingen verzorgd, in Nederland begon men er begin jaren 50 mee. Eén zender, die op een paar dagen per week uitzond. In de eerste tv-toestellen moest je bij wijze van kijkgeld een munt stoppen. Op de rechterfoto een Sony-tv uit 1953(!), de eerste draagbare transistor-tv (zwart/wit).

De radio op de linkerfoto heb ik ook gehad! Ik gebruikte hem als versterker voor mijn basgitaar. Rechts een Akai taperecorder uit de jaren 70. Mijn broer heeft ook een Akai gehad. Ik heb zelf een Sony TC-366 (die met enige moeite nog steeds banden afspeelt) en een inmiddels defecte Dokorder, een vierkanaals recorder waarmee ik live muziek opnam.

Links een draadrecorder uit 1951. Deze recorders werkten volgens hetzelfde principe als bandrecorders, alleen werd gemagnetiseerd staaldraad gebruikt in plaats van plastic tape. Draadrecorders werden veel gebruikt, dit in tegenstelling tot het curieuze systeem op de rechterfoto. Hier zien we een apparaat (uit 1955) dat je kon gebruiken om speciale banden mee af te spelen. Dit systeem werkte volgens het principe van de grammofoonplaat, alleen kwam er nooit een eind aan de muziek.

De loods is letterlijk tot de nok gevuld. Een deel van de collectie bevindt zich in depot en wordt gebruikt voor thema-tentoonstellingen.

Het Rotterdams Radiomuseum bevindt zich vlak bij station Rotterdam Noord, tegenover de firma Correct die je vanaf het station meteen ziet. Toegang gratis, medewerkers zeer vriendelijk. Een deel van de collectie is te zien op de eerste verdieping van Correct Witgoed, tegenover het museum.

Colijn (1934)

"Gaat u maar rustig slapen." Deze woorden zou minister-president Colijn vlak voor de Tweede Wereldoorlog op de Nederlandse radio hebben uitgesproken. Maar wat zei hij precies? En was het vlak voor de oorlog of al eerder? Het heeft niets met treinen te maken, maar ik heb het fragment toevallig op een grammofoonplaatje staan. Wat zei Colijn in 1934?

Madurodam (1952)

In 1952 werd prinses Beatrix benoemd tot burgemeester van Madurodam. Luister waar zij de klemtoon legt in het woord Madurodam.

Harmelen (1962)

Op 8 januari 1962 vond in Harmelen de grootste treinramp uit de geschiedenis van de Nederlandse spoorwegen plaats. Geluidfragment uit het radiojournaal van die ochtend.

25 jaar Radio Bulletin. Door J. Corver. Muiderkring, Bussum, februari 1956. De auteur is kort voor het verschijnen van dit bulletin overleden.

Boekje over de onstaansgeschiedenis van de radio in Nederland: pionierende amateurs, Philips, radio-omroepen. Met veel technische achtergronden, want daarin waren de lezers van het Radio Bulletin natuurlijk vooral geïnteresseerd. Op het omslag de televisiezendantenne te Lopik.

Zie ook Omroepmuseum Hilversum.

vorige       start       omhoog