Nijmegen, Kranenburg, Kleve


Nijmegen en Kleve ken ik alleen van korte bezoeken, op weg naar plekken die ik toen interessanter vond. Kleve heb ik bezocht tijdens een bliksembezoek vanuit Nijmegen. Op dit kaartje staan plaatsen waar ik ooit foto's heb gemaakt. Voor meer kaartjes zie Waar ben ik geweest?


 

Nijmegen, 30 juli 1968. Treinstel 69. Tweede foto: treinstel 147.


Nijmegen, 31 juli 1968. Motorposten 3004 en 3034.


 

Nijmegen, 30 juni 1969. Treinstel 186, met motorwagen mD 189, dat op weg is naar zijn thuisbasis: de ' lijnwerkplaats Utrecht. Tweede foto: Kever van de gemeentepolitie met arrestant.


Nijmegen, 14 september 1969. Veel belangstelling voor loc 018 323 (een badische IVh) tijdens een van de afscheidsritten die de loc in dat jaar reed. Deze trein reed van Düsseldorf via Duisburg, Emmerich naar Arnhem, en terug via Nijmegen, Kleve en Neuss. Foto's Jan van Barneveld, collectie Rob van der Rest.


Nabij Oosterbeek, 1963. Op de eerste foto een DE3-treinstel van Arnhem rijdend richting Nijmegen. De trein is juist de Utrechtseweg overgestoken die je rechts nog ziet lopen. De vele masten langs de weg duiden op de trolleyleidingen die daar lopen. De trein is zojuist het KEMA-terrein gepasseerd en nadert nu de open weilanden tot aan het vroegere station Oosterbeek Laag en de oprit van de Rijnbrug bij Oosterbeek. Op de tweede foto een DE3 uit de richting Nijmegen. De trein nadert de oprit van de Rijnbrug bij Oosterbeek. In de verte, links langs het spoor, het oude station van Oosterbeek Laag. Foto's Wietze Landman.


Nijmegen, 13 augustus 2006. Terzijde gestelde locomotoren 214, 247, 327 en 231.


Nijmegen, 20 februari 2005. Foto Huub van Meurs.

Dit seinhuis annex relaishuis is ontworpen door ir. K. van der Gaast en dateert uit 1960. Het is gebouwd in verband met de invoering van de Centrale Verkeersleiding (CVL) op het baanvak Nijmegen-Blerick. Vrijwel identieke seinhuizen hebben gestaan te Dordrecht, Gouda en Woerden. Het seinhuis in Amersfoort is als het ware een vergrote versie van dit type. De CVL-post is Nijmegen is thans de laatste in zijn soort. Er wordt geprobeerd om dit gebouw, dat niet meer in gebruik is, te behouden.


Tijdens verlichtingswerkzaamheden kwam ik een oud doosje met reservelampjes tegen, archeologische datering circa 1970. Splendor was een in Nijmegen gevestigde gloeilampenfabriek (1919-2000).


Amsterdam, museum EnergeticA, 30 maart 2005. Dit paneel heeft van 1895 tot 1924 dienst­gedaan als schakelbord op het station van Nijmegen. Er werden twee dynamo's en een acculaadinrichting mee bediend die de elektriciteit leverden voor de boog- en gloeilampverlichting van het emplacement en de perrons. Midden hoog: cellenschakelaar voor het schakelen van de accubatterijen. Midden laag: shuntregelaars voor de dynamo's. Tweede rij: hefboom- en maximaalschakelaars. Onderste rij: open loden smeltveiligheden. Dit paneel bevindt zich tegenwoordig in het Spoorwegmuseum.


Nijmegen, 1947. Het harmonieorkest van de NS loopt mee in de Vierdaagse. Collectie Eric Mochèl.


De spoorlijn Nijmegen-Kleve


Nijmegen, 20 juli 1952. Loc 24 065 met een trein naar Duitsland. Het tweede rijtuig achter de loc is een vooroorlogs bolkoprijtuig (met tien ramen, dus een ABCd of Cd). Foto waarschijnlijk Hans van Engelen, collectie Nico Spilt.


Nijmegen, 1963. DB stoomloc 23 091. De loc zal dienst hebben gedaan voor een van de zes treinenparen die dagelijks bij Kranenburg de grens overkwamen. De loc staat bij het uitrijsein aan de zuidelijke kant van het emplacement.
Foto Wietze Landman.


Kleve (Kleef), 23 oktober 1969. Loc DB 216 075, gefotografeerd tijdens een bliksembezoek vanuit Nijmegen. In deze tijd reden er vijf tot zes treinparen per dag tussen Nijmegen en Kleve, waaronder één D-treinpaar. Op 1 juni 1991 is deze in 1864 geopende spoorlijn buiten gebruik gegaan. Nog steeds zijn er plannen om deze lijn weer te activeren.


De volledige dienstregeling 1 juni 1969 - 30 mei 1970. De D-treinen reden tussen Amsterdam en Keulen. De gebruikelijke route voor internationale treinen was en is via Arnhem en Emmerich.


Eendracht maakt macht

Nijmegen, Valkhof, 20 juli 2004. "Eendracht maakt macht. Ter herinnering aan den bouw van den spoorweg Nijmegen-Cleve door Nijmeeg's burgerij. Geopend 8 augustus 1865."

In 1865 waren de burgers van Nijmegen nog blij met hun spoorverbinding met Cleve (tegenwoordig Kleve). Maar in 1991 waren er zo weinig reizigers over, dat de treindienst werd gestaakt. Tegenwoordig kun je er wel met fietslorries overheen: het grootste deel van het traject ligt er nog. Er zijn ook plannen om de lijn weer geschikt te maken voor treinen (lightrail).

In 1879 werd Nijmegen ook verbonden met het Nederlandse spoornet. De lijn naar Kleve werd toen een belangrijke schakel in de verbinding Amsterdam-Duitsland via Amersfoort en Kesteren. Na de vernieling van de spoorbrug bij Rhenen, die niet werd hersteld, verplaatste het internationale verkeer zich naar Arnhem-Emmerich. Tot 1988 reden er nog wel enkele D-treinen over de lijn naar Kleve.

foto Hans Koppelman


 

Kranenburg anno 2005. Eens een druk internationaal station met verre reizen. Foto Ronald van der Loop.


 

In 1990 maakte Bernard van Laar deze foto's van locs 212 239 en 215 111 in Kleve. Het jaar daarop zou de spoorlijn naar Nijmegen buiten dienst gaan.



Fietsen tussen Groesbeek en Kleve

Einzigartig und grenzenlos! Een deel van het baanvak Nijmegen-Kleve is in 2008 heropend voor een speciaal soort railverkeer: de draisine (railfiets). Er is veel belangstelling, vooraf reserveren is verstandig. Ook spoorwegtechnisch is er het nodige te zien. Op het Duitse stuk van Kranenburg naar Kleve kun je zelf met een sleutel de overwegbomen bedienen. Aan de Nederlandse kant in Groesbeek zijn op in eerste instantie alleen minimale voorzieningen getroffen voor dit Europese intiatief, namelijk een bord en een platform om de karretjes te keren. www.grensland-draisine.eu



Railkroniek, Speciaalnummer 80-1. Spoorlijn Nijmegen-Kleef 125 jaar.
Jacob H.S.M. Veen. Stichting Railpublicaties, 1990.


Het grensbaanvak Nijmegen-Kleve 1957-1991. Alex Wouters. Uitgeverij Uquilair, 2013. ISBN 9789071513800. Treinen in beeld, deel 6.


Zie ook:




vorige       start       omhoog