Japan

日光 is "de zon schijnt" in het Japans. Uit te spreken als "Nico", jawel!

Dit is mij ooit verteld door een Japanse fotograaf die ik bij de Schiefe Ebene ontmoette. Hij reisde door Europa om stoomtreinen te fotograferen. Vanuit Japan stuurde hij me later twee tijdschriften waar fraaie foto's van hem in stonden. Niet alleen van de Schiefe Ebene maar ook van de Stoomtram Hoorn-Medemblik.

Het Japans kent drie schriftsoorten, meer hierover verderop.

Nico = de zon schijnt!

レールに沿って

このサイトでは、列車についてです。私は1967年に列車を撮影し始めた。私の最初の写真は、オランダで行われた、すぐに私はドイツ、オーストリア、フランスなどの欧州諸国を旅し始めた。これらの旅行の主な項目は、蒸気機関車だったが、私は同様に他の列車、路面電車、地下鉄、バスの写真を作りました。私も（スーパー- 8およびビデオ）のフィルムを作ったが、録音音声。

このサイトでは、約15,000の写真が含まれています。私は、あなたが特定の主題に興味を持っているそうだとすれば、ここで示すことができない私にメールを送ってくださいがたくさんある。私のサイトの写真を選択するとき、私は70年代前半に集中している。可能であれば、私はカラー写真を使用しています。私は2つの方法で私の写真を組織して、列車（ドイツ01.10 Pacificsなど）の種類によって、テーマ（ライネ-エムデンラインへの訪問など）で。非常に多くの写真がこのサイトで二度使用されています。

撮影時、私は映画のいくつかのタイプを使用していました。時々私は色や白黒の写真は、ツインカメラを使用していました。最近の写真は、デジタルカメラを用いて行った。あなたは、好ましくは1024 x 768の解像度以上に画面を設定する必要があります。

写真のキャプションは、オランダのすべてのです。私はあなたのすべてのテキストを理解していない場合でも、このサイトをお楽しみ下さい。ご質問がある場合、私は、メールに答えるために喜んでいるだろう。あなたは英語かドイツ語で私を書くことができます。また、Google Translate。

Ik word graag in het zonnetje gezet, maar dit is een beetje overdreven: in Japan hebben ze een heel station naar mij genoemd! Dit station is ontworpen door de beroemde Amerikaanse architect Frank Lloyd Wright. Foto's Peter van Vonderen (9 april 2005) en Gerard van Wieringen (24 februari 2004).

Het lijnenstelsel in Tokyo. Meer spoorkaarten.

Tokyo: 180 treinen per uur, 28 wissels. Utrecht: 60 treinen per uur, 280 wissels. Illustratie uit het rapport Japan op Nederlands spoor: eenvoud loont uit november 2010 (pdf). Inmiddels is dit werkelijkheid geworden met het concept DSSU: Doorstroomstation Utrecht. Dat betekent bijvoorbeeld dat als er bij Schiphol een storing is, dit tot voorbij Arnhem of Den Bosch gevolgen kan hebben. In Utrecht kan of wil men namelijk niet meer kopmaken, dus heft de treindienstleiding eenvoudig hele treinseries op. En dan krijg je dus Japanse toestanden op de perrons.

Op de Rails: er bestaat alleen een Nederlandse Koploper

Een Japanse Koploper. Dit is een JR East class 351 "Super Asuza", die sinds 1995 rijdt tussen Tokyo en Matsumoto. Over de afstand van 225 km doet deze kantelbaktrein iets meer dan 2½ uur. Er bestaat een versie met acht en een versie met vier rijtuigen. Tot Matsumoto rijden deze gecombineerd, daarna gaat het achtdelige treinstel verder over het 70 km lange traject naar Minami Otari. Al sinds 1967 kennen de Japanse spoorwegen treinstellen met doorloopkoppen. Deze foto is omstreeks 2005 gemaakt door de zus van William Jonker.

Citaat uit het NVBS-maandblad Op de Rails 2007-4, blz. 154: "De NS-doorloopkop heeft geen navolging gevonden."
Mailtje naar de redactie van Op de Rails: "Kijk eens naar de Japanse Super Asuza." Maar hierop is door de toenmalige redactie van dit blad (Frits van der Gragt) niet gereageerd. Ook de Deense Lyntog Ma 460 had trouwens al een doorloopkop, lang voordat de Koploper zelfs maar was ontworpen.

National Railway Museum, York, 26 juni 2008. Japanse Bullet Train, op de voorgrond de Eurostar.

In september 2010 ontmoette ik een Japanse fotograaf op station Rotterdam. Die had het speciaal gemunt op Fyra's en Thalyssen. Ik gaf hem mijn visitekaartje en in ruil kreeg ik een foto van de nieuwste Japanse hogesnelheidstrein: de Class E5 van JR East. Dit materieel, goed voor 320 km/uur, zou in 2011 in dienst komen.

Gratis trein bij twee blikjes cola! Wie goed luistert hoort het woord "Shinkansen" voorbij komen.

Vernederingen en boetes dwingen Japanse treinbestuurders tot gevaarlijk rijgedrag

Op 25 april 2005 boort een trein zich in een flat in de buurt van de Japanse stad Osaka. 107 mensen vinden de dood, omdat de bestuurder te hard rijdt in een poging 80 seconden vertraging in te lopen. Negen jaar later staan overlevenden en nabestaanden in de rechtszaal in een strafzaak tegen het management van Japan Railway. Door een recente wetswijziging is het nu voor het eerst mogelijk de leiding van een overheidsbedrijf aan te klagen voor de gevolgen van het beleid. Tegen de achtergrond van dit ongeluk onderzoekt Zonder Rem hoe stiptheid en trouw aan het protocol, eens de nationale deugden van de Japanse samenleving, zijn verworden tot een rem op de maatschappelijke ontwikkeling en een gevaar voor de gewone Japanner.

De film keert terug naar de fatale treinreis en volgt de nasleep ervan door de ogen van de overlevenden. Wat er precies die dag gebeurde wordt onderzocht tegen de achtergrond van de politieke en economische ontwikkeling van het naoorlogse Japan. Er ontstaat een zorgwekkend beeld van doorgeschoten modernisering in een land dat als gevolg van langdurige economische crisis op allerlei manieren regelgeving aan z’n laars lapt. Na de privatisering van de Japanse spoorwegen in 1987 besloot West Japan Railway dat de reistijd op het fatale traject vanwege de concurrentie sneller moest worden. Treinbestuurders kregen kortere rem-, stop- en rijtijden opgelegd, waardoor de veiligheid van het systeem z’n grens bereikte.

Dat het eigen is aan de menselijk natuur om fouten te maken, past eenvoudig niet in het Japanse bewustzijn. Deze ontkenning van de menselijke factor leidde zelfs tot verdere bezuinigingen op het veiligheidssysteem. Deze combinatie van verschijnselen wordt de Japanse Ziekte genoemd. Voor nabestaanden en slachtoffers vormt de treincrash de belichaming van deze diep­gaande malaise in de Japanse samenleving. Zonder Rem bekijkt de nasleep van het ongeluk door de ogen van overlevenden en nabestaanden. Hun levens zijn voorgoed veranderd. Door de manier waarop zij omgaan met dat gegeven en met hun verdriet, confronteren zij de kijker met de vraag welke prijs een samenleving wil betalen voor stiptheid en efficiëntie.

Eten met stokjes

Met stokjes eten: ik kan dat! Alleen met die enorme opschepstokken moet ik nog leren omgaan. In Chinese restaurants vraag ik meestal om stokjes, maar ik ben weleens bij een Chinees geweest die zo chic was dat ze daar geen stokjes hadden. Ik moest maar met mes en vork eten. Het plaatje hieronder zat bij stokjes uit een Japans restaurant. Stokjes was je trouwens niet af: die worden na het eten weggegooid.

Kawagoe (Japan), mei 2007. Kawagoe is een toeristenplaatsje in de provincie Saitama, bekend om de oude houten toren met klok. Bato (Japan), oktober 2009. Bato maakt tegenwoordig deel uit van de gemeente Nakagawa, maar de putdeksels heeft men nog niet aangepast. Foto's Peter van Vonderen.

Japanse putdeksels, in 2015 gefotografeerd door Monique Marijnissen. De putdeksels zijn van rechtsboven naar linksonder globaal bekeken: uit Tokyo (Ginkgo Biloba), uit Matsumoto (Temariballen), uit Shirakawago (werelderfgoedhuizen, bloemen), uit Koyosan, Nara (hertjes), Kyoto en Osaka.

Spoor ZZ, schaal 1:300, spoorwijdte 4,8 mm. Dit is een model van de eerste generatie Japanse kogeltreinen: de "Hikari" uit 1964. En het rijdt nog ook! Het motortje wordt aangedreven door een knoopcel (rechts op de foto). Het in elkaar zetten is dankzij de heldere gebruiksaanwijzing niet moeilijk. Er zijn verschillende modellen te koop, inclusief perronnetje, maar rails zijn niet los leverbaar. Je moet het dus doen met het ovaal dat bij zo'n treintje wordt geleverd, of zelf gaan knutselen. Of gewoon in een vitrine zetten. Er bestaan trouwens ook motorloze modellen. Zie ook schaal Z.

Niet om op te scheppen, maar ik heb meer dan 1500 boeken over treinen en aanverwante zaken. Die boeken probeer ik allemaal (kort) te beschrijven op mijn site. Soms kost het beschrijven van een boek wat meer moeite vanwege de omstandigheid dat ik zo'n boek helemaal niet kan lezen. Dat betreft bijvoorbeeld het Japanse boek dat ik ooit kreeg.

Het Japans kent drie schriftsoorten, het ene nog moeilijker dan het andere: kanji (overgenomen uit het Chinees), hiragana en katakana (twee fonetische schriftsoorten). Google Translate kan er wel mee overweg, maar hoe krijg je die tekens in je computer? Opzoeken in tabellen is geen doen: er bestaan vele duizen­den tekens. Maar met wat speurzin kom je wel een eindje.

Een paar voorbeelden

Shinkansen in kanji: 新 幹 線 (nieuwe hoofdlijn).

Langs de rails in katakana: ラングス ド レールス (rangusu do reerusu).

Blokpost Bunnik in katakana: ブルックポスト ブニク (burukkuposuto buniku).

Nostalgische Numajiri Light Railway (懐かしの沼尻軽便鉄道).
Het leven en de vreugde van mensen langs de lijn (線人々の暮らし・よろこび).

Japans boek dat ik in 2020 van vrienden cadeau kreeg. Vanwege mijn gebrekkige Japans kan ik alleen de bladzijde­nummers en andere cijfers lezen. Op de foto's is soms een bordje te zien met een plaatsnaam: Ogikubo, Myoke, Shirozu, Utsuno, en een Engelse tekst: "Change here for Numajiri". Dit verwijst naar een skigebied bij Fukushima. En inderdaad, op de foto's zie je veel Japanners in en bij smalspoor­treinen in de sneeuw, soms met ski's. Ik kwam ook een logo tegen met de letters BKD, dat ook is te zien op een diesellocje. Ook vond ik een website waar je modellen van Numajiri kunt bestellen.

Via het ISBN-nummer (ISBN 4897574021) kon ik de titel van het boek achterhalen en wat meer informatie vinden. Het boek verscheen in 2000 en kostte toen 1500 yen (ongeveer 12,5 euro). Er is ook een tweede deel verschenen: 写真でつづる懐かしの沼尻軽便鉄道 (続) (ISBN 4897574277).

The fascination of Steam Locomotives (カラー 蒸気機関車の旅)
Yamakei Color Guide 33. Yama-to-Keikoku Sha, Tokyo, 1970.

The fascination of Japanese Railways (カラー 日本の鉄道)
Yamakei Color Guide 47. Yama-to-Keikoku Sha, Tokyo, 1972.

Teksten grotendeels in het Japans, met korte Engelse fotobijschriften. Ik kocht deze twee boekjes op 13 november 2010 voor weinig geld op een beurs in Houten. Voor de aardigheid liet ik ze daar zien aan een serieuze boekhandelaar. Die kon daar niets mee, zei hij. Maar dat was ook helemaal niet de bedoeling: ik hou ze zelf!

Uit een boekje dat in de jaren 60 zat verpakt bij grootpak Venz chocoladehagel.

Bullet Trains. Door Brian Solomon. MBI Publishing Company, 2001. ISBN 0760307687.

Op het omslag staat een "Hikari", het oudste model uit 1964. In het boek komen ook allerlei andere snelle treinen voorbij, zoals de TGV en de ICE, maar we zien zelfs een foto van de gestroomlijnde Mallard, die in 1938 het snelheidsrecord voor stoomlocomotieven vestigde.

Hogesnelheidslijnen. Door Henry van Amstel. Uitg. Uquilair 2007. ISBN 9071513629.

Japan nam in 1964 de eerste hogesnelheidslijn in dienst. Frankrijk volgde in 1981 en Duitsland weer tien jaar later. In dit boek worden zowel de geschiedenis als de actuele stand van de moderne hogesnelheidslijnen in de wereld behandeld. Zowel infrastructuur als materieel komen uitgebreid aan de orde.

Lees de boekbespreking.

vorige       start       omhoog