Betuwelijn

Foto's langs de Betuwelijn, inclusief de dieseltreinen die vanuit Utrecht "onder de draad" naar Geldermalsen reden. Je hebt de oostelijke Betuwelijn (van Geldermalsen naar Elst), en de westelijke Betuwlijn (van Geldermalsen naar Dordrecht), die grotendeels niet door de Betuwe loopt.

Behalve de Betuwelijn is er ook een Betuweroute. Dat is wat anders, maar leg dat maar eens aan journalisten uit. De Betuwelijn is de (onofficiële) naam van de spoorweg van Elst via Geldermalsen naar Dordrecht. Deze lijn werd naar aanleiding van een initiatief van enkele Dordtse notabelen aangelegd door de Staat volgens de wet van 10 november 1875, onder de naam "Merwe- en Waalspoorweg".


 

Sliedrecht, 30 juni 1969. Loc 2527 met een gemengde goederentrein, onder andere een compostwagen van de VAM. Dit is de Betuwelijn. Er is inmiddels ook een Betuweroute aangelegd, vlak achter de rails waar deze trein op staat.


Dordrecht, 26 mei 1974. Loc 1505 heeft een trein met NVBS'ers uit Rotterdam hierheen gebracht. Loc 3737 zal de trein overnemen, voor een rit via de Betuwelijn. Klik hier voor meer.


Gorinchem, 22 augustus 1958. De eerste foto toont dieseldrie 161 die komend uit Dordrecht de overweg in de Schelluinseweg passeert, vlak voor aankomst in het station. Parallel aan de Schelluinseweg liep de Schelluinse Vliet, toen het open riool van de stad Gorinchem. De tweede foto toont dieselvijf 181 die rond zessen van Gorinchem naar Geldermalsen vertrekt. Op het kleine emplacement is links in de verte nog een sik te zien. Foto's Pieter van Puffelen.


 

Culemborg, 3 juni 1974. Treinstel 77 op weg van Utrecht naar De Betuwe. Tweede foto: Utrecht oostzijde, 10 oktober 1976. Jarenlang reden er dieseltreinen "onder de draad" naar Geldermalsen, totdat de lijn naar Tiel werd geëlektrificeerd.


 
 

Wachtpost Wnn (Wadenoijen) in de lijn Geldermalsen-Tiel, mei 1977.


Wadenoijen, 18 september 1977. DE2 93 op weg van Utrecht naar Tiel. Een jaar later was dit traject geëlektrificeerd en was de beveiliging gemoderniseerd. De handbediende spoorbomen, op de foto's hierboven, zijn daarbij vervangen door een ahob.


Treinstel DE2 73 van de dienst Arnhem/Nijmegen–Tiel–Geldermalsen–Utrecht bij aankomst in Tiel op 25 februari 1973, een heldere vriezende winterdag. Deze dienst reed het ene uur van/naar Arnhem, het volgende uur van/naar Nijmegen via de splitsing bij De Vork (=Vrk) in Elst (Valburg). Met de elektrificatie van Geldermalsen–Tiel werd deze verbinding per zomerdienst 1978 geknipt in Tiel. Elektrisch werd sindsdien door NS gereden Utrecht–Tiel vv. in een halfuursdienst (veelal met materieel plan V) en met dieseltractie Tiel–Arnhem vv. in een uurdienst (veelal met materieel DE3/plan U). Op 1 april 2005 is het deel Tiel–Arnhem overgenomen door de provincie Gelderland en werd deze lijn openbaar aanbesteed. Sindsdien voert Syntus de treindienst uit. De aansluiting in De Vork op het baanvak Arnhem naar Nijmegen is opgebroken. Ongeveer op dezelfde plek ligt nu een aansluiting van de Betuweroute op de spoorlijn Arnhem–Nijmegen. De oude Betuwelijn kende in de jaren zeventig nog de klassieke stationsbeveiliging met armseinen, waarvan in de verte het bordesvertakkingssein (voor drie sporen) te zien is. Tekst en foto Edward Bary.


Overstappen in Tiel, op 21 augustus 1983. Treinstel 853 uit Utrecht, treinstel 173 naar Nijmegen.


Tiel, 28 juni 2008. Treinstel 508. De blonde dames zijn vermoedelijk op weg naar de festiviteiten die in het kader van Roze Zaterdag in Tiel plaatsvonden. Foto Gérard van Teeffelen.


Arnhem, 18 juni 2016. De Van Gend & Loos-loods uit Tiel en Sik 285 in het Openluchtmuseum.


Betuwelijn in 2005

Een rit van Arnhem naar Tiel, in 2005 gefilmd door toenmalig NS-machinist Hans van de Pol. Hierna nam Syntus de dienst over.


Kesteren

 

Kesteren, 4 oktober 1991. Loc 18 201 met de jubileumexpres van de NVBS.


Het seinhuis van Kesteren is in 1984 verhuisd maar Hoorn en doet nu dienst als seinhuis bij de SHM. Foto Jaap de Boer, 2004.


Beesd, Mariënwaerdt

Foto's gemaakt op 14 augustus 2009 en 21 augustus 2010.


Beesd, 14 augustus 2009. Deze boogbrug zou een dag later worden gesloopt. Vroeger liep hier de A2 overheen; deze loopt nu over de erachter liggende brug. Op de plaats van de oude boogbrug komt een nieuwe brug, zodat de A2 dan twee keer zo breed wordt. Daarmee worden de files niet korter maar wel breder. Ik ben niet speciaal voor deze foto naar Beesd gereden; we waren op weg naar het landgoed Mariënwaerdt.


Beesd, 21 augustus 2010. Spurt 501 van Arriva is op weg van Geldermalsen naar Dordrecht.


Geldermalsen, 21 augustus 2010. We gingen met de trein naar Beesd, om een bezoek te brengen aan het landgoed Mariënwaerdt. Het treinstel is vernoemd naar Baron van Verschuer, de beheerder van dit landgoed.


Het landgoed Heerlijkheid Mariënwaerdt organiseert elk jaar in augustus een Landgoedfair. Hier een toevallige ontmoeting met Baron van Verschuer op 14 augustus 2009, vastgelegd door mijn zus Carina. Op de foto staat de oude baron. Zijn zoon Frans van Verschuer, die het beheer had overgenomen, is in juli 2022 om het leven gekomen. Dat was kort na afloop van een aardige tv-serie over het landgoed.


Mariënwaerdt, 14 augustus 2009. Tractor gebouwd door Hanomag. Onderste foto Carina Spilt.


Amersfoort-Kesteren. 'n Veel besproken spoorlijn. Door G.A. Russer. Schaffelaarreeks nr. 9. Barneveld, BDU, 1981. Boekje over de geschiedenis van de spoorlijn Amersfoort-Kesteren, ooit onderdeel van een belangrijke internationale verbinding van Amsterdam via Amersfoort, Rhenen, Kesteren en Nijmegen naar Duitsland. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de spoorbrug bij Rhenen verwoest. Deze brug werd nooit hersteld en dat betekende ook dat deze lijn zijn betekenis verloor. Twee delen van het traject zijn nog in gebruik: de PON-lijn in Amersfoort, en de lijn Veenendaal-Rhenen.

De ondertitel van het boek slaat op de vele problemen die moesten worden overwonnen voordat de lijn Amersfoort-Kesteren kon worden aangelegd. Deze problemen hadden te maken met de hevige concurrentie tussen de verschillende spoorwegmaatschappijen. Zo had de NCS grote moeite met het feit dat de HSM-lijn in Amersfoort de NCS-spoorlijn Utrecht-Zwolle moest kruisen. In Amersfoort werd een station gebouwd dat gemeenschappelijk door de HSM en de NCS werd gebruikt, waarna het NCS-station (dat er nu nog steeds staat) buiten gebruik ging.


100 jaar Betuwerspoorweg. Door G.A. Russer. Uitg. Van Eck/Oosterink, Ochten, 1982. Geschiedenis van de spoorlijn tussen Geldermalsen en Elst, door "de fruittuin van Europa", over de periode 1882-1982.


Zie ook:




vorige       start       omhoog